Uit: NRC Handelsblad, 14 maart 1996.

Monopoliepositie Sdu is doorbroken: IRT-rapport integraal op Internet

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 14 MAART. Inzake Opsporing, het eindrapport van de parlementaire-enqutecommissie, is sinds vandaag gratis via Internet te raadplegen. Buro Jansen & Janssen, dat onderzoek doet naar politie en inlichtingendiensten in Nederland, heeft het rapport integraal op het net gezet.

Tot nog toe was het rapport slechts in boekvorm te krijgen voor 695 gulden, of op cd-rom voor 650 gulden. Anderen kunnen niet eenvoudig goedkopere, eventueel minder mooie of geavanceerde versies op de markt brengen, want uitgever Sdu heeft de facto een monopolie op de uitgave van de Kamerstukken.

In de Auteurswet is weliswaar expliciet bepaald dat Kamerstukken vrij van auteursrecht zijn - Sdu heeft slechts rechten op de vormgeving van de Kamerstukken zoals deze die publiceert - maar in de praktijk wordt het uitgeven van de stukken door anderen bemoeilijkt doordat alleen Sdu toegang heeft tot de elektronische versie van de tekst.

De prijs die Sdu in rekening brengt is met de opkomst van digitale opslagmethoden steeds sterker aan maatschappelijke kritiek bloot komen te staan. Immers, waar het fotokopiëren van het papieren rapport eveneens honderden guldens zou kosten, kost het kopiëren van een cd-rom slechts een paar gulden.

Buro Jansen & Janssen heeft de integrale tekst van het rapport, dat inclusief alle bijlagen bijna vijfduizend pagina's telt, op het net gezet en voorzien van een mogelijkheid om op elk woord in de tekst te zoeken.

Hiermee zet het bureau de discussie over de beschikbaarheid van Kamerstukken op scherp. Het bureau vindt dat Kamerstukken voor ieder vrij toegankelijk moeten zijn, en dat een monopolie voor een uitgever met bijbehorende hoge prijzen door de opkomst van nieuwe media niet meer de rechtvaardigen is.

Door een paar dagen lang met enkele mensen dag en nacht door te werken heeft Jansen & Janssen de kale tekst uit de cd-rom weten te halen en vormelementen als lettertypes, kleuren en hyperlinks weten te verwijderen. De komende dagen zal nog wel wat worden geschaafd aan de weergave, aldus Maurice Wessling van het bureau. ,,Wat ons betreft hoeft het niet bij het rapport-Van Traa te blijven'', voegt Wessling toe. ,,Je moet alleen wel op een of andere manier de tekst in elektronische vorm in handen krijgen.''

,,Mijn eerste reactie is dat ik Buro Jansen & Janssen moet feliciteren'', aldus J. van Beelen, directeur business development van Sdu vanmorgen. ,,Het functioneert. De toegevoegde waarde is minder dan op onze cd-rom, maar het is handiger dan papier.'' Van Beelen beaamt dat de tekst vrij is van rechten: ,,Dat zullen we niet bestrijden.'' Wel kondigt hij aan nog te zullen nagaan of mogelijk database-rechten van Sdu zijn geschonden. Dat viel niet in een oogopslag vast te stellen.