• Buro Jansen & Janssen, gewoon inhoud!
    Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, overheid in Nederland en de EU kritisch volgt. Een grond- rechten kollektief dat al 40 jaar, sinds 1984, publiceert over uitbreiding van repressieve wet- geving, publiek-private samenwerking, veiligheid in breedste zin, bevoegdheden, overheidsoptreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
  • Publicaties

  • Migratie

  • Politieklachten

  • IX – De bouwnijverheid – 8. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

    8. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

    In ons land is de bouwnijverheid een economische sector waar
    veel geld in omgaat. Er is vrijwel altijd behoefte aan
    bouwactiviteiten. Criminele groepen zouden indien gewenst met
    racketeering een vaste bron van inkomen kunnen krijgen. Het
    bouwproces is en blijft kwetsbaar in Nederland. Standaardiseren in
    de bouwnijverheid is vrijwel onmogelijk. Er moet ter plekke worden
    gebouwd. Bovendien is het bouwproces uiterst arbeidsintensief
    waardoor de kosten per produktie-eenheid erg hoog liggen. Personeel
    moet altijd naar de bouwplaats worden gebracht in tegenstelling tot
    andere bedrijfstakken die hun produktie naar gebieden met de
    goedkoopste arbeidskrachten kunnen verplaatsen. Die kwetsbaarheid
    wordt verhoogd door de grote onderlinge concurrentie.
    Bouwondernemers moeten onder grote tijdsdruk het produktieproces
    uitvoeren. De bouwnijverheid is zeer gefragmenteerd en flexibel.
    Het grote aantal bouwbedrijven biedt aan ruim 330.000 mensen werk.
    De meeste bedrijven hebben nauwelijks zelf personeel in dienst en
    bestaan relatief kort. Dit korte bestaan wordt mede in de hand
    gewerkt door de snelheid waarmee kan worden teruggekeerd in de
    bouwnijverheid. Het is in Nederland vrij eenvoudig als nieuwe
    onderneming tot de bouwnijverheid toe te treden (personeel, kennis
    en kapitaalgoederen zijn makkelijk in te huren of via een katvanger
    te koop). Het aantal faillissementen in de bouwnijverheid is groter
    dan in andere bedrijfstakken. Als gevolg van te weinig kapitaal en
    te gering eigen vermogen lopen veel bedrijven het risico van
    faillissement.

    Bouwondernemers zijn afhankelijk van het aanbod van opdrachten.
    Om die te verwerven, moeten zij zich onderwerpen aan een openbare
    aanbestedingsprocedure die een scherpe calculatie van de kosten
    vereist. Discontinuteit in bouwopdrachten houdt telkens weer een
    gevaar in voor het voortbestaan van een bouwbedrijf. Juist in een
    periode tussen twee opdrachten is een bedrijf kwetsbaar. Er is de
    laatste jaren nogal wat te doen geweest over mogelijke corruptie
    bij politici en ambtenaren tijdens aanbestedingen in Nederland.
    Door journalisten is de aandacht gevestigd op dubieuze praktijken
    die zich in Limburg zouden hebben afgespeeld. Over andere gebieden,
    zoals Brabant wordt geregeld hetzelfde beweerd. Maar er bestaat, en
    wij beperken ons hier tot de bouwnijverheid, geen goed overzicht
    van feitelijke gevallen. De vrijspraak van een burgemeester uit
    Limburg die corrupt zou zijn geweest in zijn contacten met een
    baggeraar, maakt nogmaals duidelijk dat geruchten en de juridische
    werkelijkheid ver van elkaar verwijderd zijn. Het is een van de
    redenen waarom in deze studie het onderwerp van corruptie door
    publieke personen in de bouwnijverheid met grote terughoudendheid
    is behandeld. Er bestaat geen goede officieel geregisteerde
    informatie, ook geen goede vertrouwelijke, over de aard en het
    voorkomen van corruptie in de bouw. Wij moeten ons kunnen baseren
    op het feitelijk voorkomen van dat soort gedrag en niet op
    geruchten en allerlei vormen van kwaadsprekerij. Eenzelfde
    opmerking kan worden gemaakt over het lekken van bouwplannen
    waardoor handige zakenlui en projectontwikkelaars grond voordelig
    opkopen en vervolgens later met flinke winst verkopen. Ook hier is
    vaak sprake van geruchten en verdachtmakingen en soms wel heel
    toevallige gebeurtenissen. Echter, feitelijke kennis op grond
    waarvan een onderscheid kan aangebracht tussen handig
    koopmansgedrag en corruptie door ambtenaren en politici bestaat er
    niet.

    In hoeverre de georganiseerde misdaad zich in Nederland heeft
    genesteld in de bouwnijverheid is in dit rapport als volgt
    beantwoord. Op grond van indicatoren die afkomstig zijn uit
    buitenlandse literatuur op dit gebied is stap voor stap nagegaan of
    criminele groepen aan- of afwezig zijn in de bouwnijverheid. Op
    grond van het ontbreken van slachtofferschap van afpersing,
    brandstichting, bommeldingen en bomaanslagen, van systematische
    diefstallen van bouwmaterialen en -gereedschappen, van geweld tegen
    aannemers en het niet voorkomen van ontvoeringen en liquidaties kan
    worden aangenomen dat criminele groepen niet in de bouwnijverheid
    in Nederland actief zijn. Deze conclusie wordt verder ondersteund
    door het ontbreken van het betalen van protectiegelden en ook door
    het feit dat geen sporen van bekende buitenlandse en allochtone
    criminele groepen in de bouwnijverheid zijn aangetroffen.
    Koppelbazen zijn wel actief, maar uitsluitend op de Duitse markt
    georinteerd. Tenslotte wijst het ontbreken van infiltratie en
    afpersing van vakbonden in de bouwnijverheid in dezelfde
    richting.

    Deze conclusie laat de kwetsbaarheid van de bouwnijverheid voor
    criminele groepen onverlet. Zoals de algemene schets van de
    bouwnijverheid laat zien, deelt de bouw een groot aantal kenmerken
    met die van New York waar criminele groepen deze bedrijfstak
    vrijwel volledig onder controle hebben. Die kenmerken bepalen in
    hoge mate (1) de mogelijkheden voor organisatiecriminaliteit, die
    zoals wij hebben gezien vaker voorkomt dan de officile cijfers
    aangeven; (2) de gelegenheid voor criminele groepen zich op de
    bouwnijverheid te werpen. Want, waarom zouden buitenlandse groepen
    die zo’n lange ervaring hebben in het leegplunderen van de
    bouwnijverheid aan de Nederlandse bouw voorbijgaan? De Italiaanse
    mafia lijkt haar werkgebied niet alleen tot de Zuiditaliaanse
    gebieden te beperken. In Frankrijk en Belgi zijn deze groepen al in
    de bouw gesignaleerd.


    vorige        
    volgende        
    inhoudsopgave en zoeken