279 hebben we reeds vastgesteld dat het departement van Justitie in de jaren 1996-1997 onvoldoende was toegerust om de verwikkelingen van complexe onderzoeken als de onderhavige goed te kunnen volgen en plaatsen. De situatie in 1999 bleek in dit opzicht nog nauwelijks ten goede gekeerd. Binnen het departement bestond onvoldoende inzicht in de actuele stand van zaken en de politieke gevoeligheid daarvan. Ook het college van procureurs-generaal kampte in het voorjaar van 1999 met een kennisachterstand. In het licht van de presentaties die op 6 oktober 1998 waren gehouden ten overstaan van de minister van Justitie en het college van procureurs-generaal doet de bovenstaande constatering vreemd aan. Noch het college noch de minister kon zich immers verschuilen achter het argument niet op hoofdlijnen te zijn geïnformeerd. De kritiek die na het verschijnen van het rapport van de Commissie-Kalsbeek op de hoofden van Snijders c.s. neerdaalde, was dan ook te sterk aangezet. De gebrekkige informatiepositie van het college en de minister houdt zeker ook verband de vorm waarin de overdracht van informatie plaatsvond. In alle overlegorganen waarin over de voortgang van de post-Fort-onderzoeken werd gesproken vond de kennisoverdracht namelijk veelal plaats aan de hand van “presentaties”, die visueel werden ondersteund door veel en op het oog indrukwekkend beeldmateriaal. Voortgangsrapportages speelden in dit geheel een bescheiden rol. Het “bombardement” aan dia’s, overheadsheets et cetera, waarop overigens in de regel niet de status van de geprojecteerde gegevens – hypothesen of bewijsbaar geachte feiten? – werd vermeld, leidde er toe dat de informatieoverdracht niet het karakter had van kritische, professionele reflectie of van informed consent van de hiërarchieke toezichthouders maar van éénrichtingsverkeer. De visies van de drie betrokken hoofdofficieren over het verloop van het post-Fort-traject vertonen enige belangrijke overeenkomsten. Deze hebben betrekking op het feit dat in complexe onderzoeken als de onderhavige, waaraan veel personen en instanties met uiteenlopende belangen deelnemen, een heldere doelstelling, een goede structuur en voldoende managementaandacht belangrijke randvoorwaarden zijn. Naast overeenkomsten manifesteren zich ook accentverschillen. Gezien de – in hoofdstuk 2 beknopt beschreven – sporen die de IRT-affaire in de Randstad, en in het bijzonder in Amsterdam, heeft nagelaten wekt het nauwelijks verbazing dat Vrakking in zijn ambtsbericht de nasleep van deze affaire en het institutionele wantrouwen dat die affaire tot gevolg heeft gehad benadrukte. Zijn pleidooi voor een – niet strafrechtelijk georiënteerde – “waarheidscommissie” moet ook in die context worden bezien. Strafrechtelijke vervolging en veroordeling van de hoofdrolspelers waren in het Amsterdamse perspectief ondergeschikt geraakt aan de drive om de “onderste steen boven te krijgen”. Het contrast met de visie van Holthuis is in dit opzicht groot. Gegeven de opdracht tot het instellen van een strafrechtelijk onderzoek die in 1996 aan het LBOM en het LRT was verstrekt, was Holthuis begrijpelijkerwijs gepreoccupeerd met vragen die primair betrekking hadden op de bewijsgaring. Deze insteek wordt weerspiegeld in zijn ambtsbericht van mei 1999, waarin hij behalve voor de hierboven reeds genoemde aspecten van managementtechnische en organisatorische aard vooral aandacht vroeg voor het probleem van het niet kunnen ontsluiten van relevante informatie. In dat kader stond hij uitgebreid stil bij de status van het Fort-onderzoek. Het feit dat de rijksrecherche een feitenonderzoek had verricht en dat aan de geïnterviewden de toezegging was gedaan dat zij strafrechtelijk gevrijwaard waren voor hetgeen zij hadden verklaard, vormde een ernstige belemmering voor de start van het 060-onderzoek. De aanstelling van Haverkate als coördinerend officier van justitie met een rechtstreekse lijn naar het college indiceert dat het college van procureurs-generaal reeds in het voorjaar van 1999 lering trok uit de gebeurtenissen van de jaren daarvoor en opteerde voor een versterkte regierol. Of deze nieuwe organisatievorm inderdaad de effecten sorteerde waarop was gehoopt, valt buiten het bestek van deze evaluatie. Pas in een eventueel vervolgonderzoek kan deze vraag afdoende worden beantwoord.
Buro Jansen & Janssen, gewoon inhoud!
Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, overheid in Nederland en de EU kritisch volgt. Een grond- rechten kollektief dat al 40 jaar, sinds 1984, publiceert over uitbreiding van repressieve wet- geving, publiek-private samenwerking, veiligheid in breedste zin, bevoegdheden, overheidsoptreden en andere staatsaangelegenheden.
Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, overheid in Nederland en de EU kritisch volgt. Een grond- rechten kollektief dat al 40 jaar, sinds 1984, publiceert over uitbreiding van repressieve wet- geving, publiek-private samenwerking, veiligheid in breedste zin, bevoegdheden, overheidsoptreden en andere staatsaangelegenheden.
Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
Publicaties
- Observant#82 2024 De opgeblazen wietoorlog
- Observant#81 2023 Politie Black Box
- Observant#80 2022 Protesteren is Terrorisme
- Observant#79 2022 VASTech / Cyberupt
- Observant#78 2021 De burger is staatsgevaarlijk
- Observant#77 2021 Fox-IT in Rusland
- Observant#76 2021 Integrale Nepwetenschap
- Observant#75 2020 Fox-IT en exportvergunningen
- Observant#74 2020 Stasi NL Benaderingen in 2019
- Observant#73 2019 Fox-IT in het Midden-Oosten
- Arrestantenhandleiding 2018
- Observant#72 2018 Geheime politie van Nederland
- Referendum WIV 2017 magazine 2018
- Observant#71 2018 Niet Transparante Wetenschap
- Observant#70 2017 Social Media Surveillance
- Observant#69 2017 Politie Mercenaries
- Observant#68 2016 Wetenschappers en Politie
- Observant#67 2015 Data Bedrog
- Observant#66 2015 Terroriseren politiek protest
- Observant#65 2014 G4S, Facebook en de AIVD
- Observant#64 2014 Vreemdelingendetentie
- Observant#63 2013 Ideologische orde, Chiquita
- Observant#62 2012 De Psyche van een Mol
- Observant#61 2012 RID bespioneert jongeren
- Observant#60 2012 Duurzaam afwimpelen
- Security Industry: Israel - the Netherlands 2011
- Observant#59 2011 RID protest Twente
- Observant#58 2011 Kraaijer, AIVD, De Telegraaf
- Observant#57 2011 Shell, imago AIVD, India
- Europese politie en Justitie Infozine 2010
- Observant#56 2010 Ochtendgloren, politie phishing
- Observant#55 2010 Politieke Politie
- Observant#54 2009 ID-plicht, Demonstratierecht
- Observant#53 2009 Haags Fouilleren
- Observant#52 2009 200.000 professionals?
- Observant#51 2009 Chocolade spionnen
- Observant#50 2008 Sloop Deporatiemachine
- Observant#49 2008 Bewaarplicht en Onmacht
- Observant#48 2008 De Onschuld is Dood
- Identificatieplicht Infozine 2007
- Observant#47 2007 WUID & buitenland
- Observant#46 2007 Aanslagen, Prüm, toezicht
- Observant#45 2007 Blauw Waas, terrorisme
- Observant#44 2007 Preventief Strafrecht
- Terrorismebestrijding in Nederland infozine 2006
- Ruimte voor het recht 2006 Demonstratierecht
- Onder Druk, Terrorismebestrijding NL 2006
- Observant#43 2006 Kiezen verdwijnen terreur
- Observant#42 2006 Schaduw terreur
- Observant#41 2006 Willekeurig Strafrecht
- Observant#40 2006 Vuile terreur oorlog
- Observant#39 2006 Terreur van grootmachten
- Gestraft zonder veroordeling 2005
- Observant#38 2005 Bedrijfsspionage terrorisme
- Observant#37 2005 Terrorisme fabels
- Observant#36 2005 Terroristen lijsten
- Observant#35 2005 EU Grondwet
- Observant#34 2005 Gewist AIVD bewijs
- Observant#33 2005 ID-weigeraars Nat. Recherche
- Observant#32 2005 Misleidende inlichtingen
- Observant#31 2005 Cyclopisch Recht
- Observant#30 2004 Bedrijfsspionage acties
- Observant#29 2004 Rasterfahndung NL
- Observant#28 2004 Veganisten barbeque
- Observant#27 2004 EU2004, dieren en camera's
- Observant#26 2004 Vreemdelingen inlichtingen
- Observant#25 2004 Incidentenpolitiek
- Observant#24 2004 Europese Terreur
- Observant#23 2004 Boeven en buitenlui
- Observant#22 2004 Terroristische Activist
- Misleidende methode 14 november 2003
- Keizer in lompen, 1 november 2003
- Observant#21 2003 Vreemdelingen en de AIVD
- Observant#20 2003 Snuffelstaat
- Observant#19 2003 Globalisten onder de loep
- Observant#18 2003 EU & AIVD, list & bedrog
- De Snuffelstaat, NL en de BVD 1 november 2002
- Schone schijn, 1 juni 2002
- Observant#17 2002 Schone Schijn
- Observant#16 2002 EU Europol snuffelen
- Observant#15 2002 Politie betaalt studie
- Observant#14 2002 Op jacht naar links
- Observant#13 2002 IMSI DNA BVD kip
- Observant#12 2002 De vader van de bruid
- Observant#11 2001 War on Terror
- Observant#10 2001 Europa tegen demonstranten
- Observant#9 2001 Burenruzie en oliegiganten
- Observant#8 2001 Veiligheid en zekerheid
- Observant#7 2001 Camus Echelon Greenpeace
- Zoom, cameratoezicht, 1 augustus 2000
- Tips tegen tralies, 1 juli 2000
- Dossier Cryptografie, 1 mei 2000
- Dossier Cryptografie (GB), 1 mei 2000
- Dossier Pepperspray, 1 maart 2000
- Observant#6 2000 BVD en vluchtelingen
- Observant#5 2000 Begrotingen politie justitie
- Observant#4 2000 Zoom: dossier cameratoezicht
- Observant#3 2000 Europol
- Observant#2 2000 Crypto Pepperspray
- Observant#1 2000 Crime in Cyberspace, EK2000
- Luisterrijk, 1 november 1999
- Dossier Europol II, 1 april 1999
- Het Europese asielbeleid, 1 september 1999
- VD-Amok inlichtingendiensten, 1 december 1998
- Dossier Europol I, 1 mei 1997
- Welingelichte Kringen, 1 juli 1995
- Nederland, open U, 1 juli 1994
- De muren hebben oren 1 januari 1994
- Opening van Zaken, 1 maart 1993
- De vluchteling achtervolgd, 1 april 1991
- Regenjassendemokratie, 1 april 1990
Thema's
- Activisten
- Administratieve Apartheid
- Adrian Franks, infiltrant in actiegroepen
- Afluisteren
- AIVD en vreemdelingen
- AIZ-proces
- Artikel 140
- Buitenland
- BVD/AIVD
- Cameratoezicht
- Cryptografie, cyberwar in 2000
- De tragiek van de geheime dienst
- De zaak Bosio
- Demonstratierecht, Is er ruimte voor het recht
- Dierenrechtenactivisten
- DNA
- Dossier CICI
- Dossier RaRa
- Etnisch Profileren
- Europese Politie en Justitie
- Europese regelgeving
- Europol
- Eurotop
- Koppelingswet, uitsluiting van vreemdelingen
- Louis Sévèke, vermoorde Nijmeegse activist
- ICAMS
- Identificatieplicht
- Informanten & Infiltranten
- Migratie
- Multinationals
- Openbare Orde
- Openheid
- Opstand
- Oud Papier Affaire
- Paola, Italiaanse repressie
- Particuliere Recherche
- Paul Kraaijer, informant of fantast
- Pepperspray
- Politie
- Preventief Fouilleren
- RCID Kennemerland
- Repressie
- RID
- Terrorisme
- Van Traa
Migratie
Politieklachten
fort3_91
January 1, 1999