4.3. De tuchtrechtspraak
Tot september 1993 hadden de NOvAA en het NIVRA ieder een eigen
tuchtrechtspraak. Voor de AA’s werd de tuchtrechtspraak in eerste
instantie uitgeoefend door de raad van tucht en in tweede instantie
door het college van beroep van het bedrijfsleven. Voor de RA’s
werd dit gedaan door de raad van tucht en door de raad van beroep.
Sindsdien zijn de RA’s een AA’s onderworpen aan een gezamenlijk
wettelijk geregeld tuchtrecht en wordt dit voor beide
beroepsgroepen uitgeoefend door de raden van tucht en het college
van beroep voor het bedrijfsleven. Maatregelen die door beide
instanties kunnen worden opgelegd, zijn: schriftelijke
waarschuwing, schriftelijke berisping, schorsing voor maximaal zes
maanden en doorhaling in het accountantsregister. Naast de direct
betrokkene kunnen ook het bestuur van de beroepsvereniging en de
OvJ een klacht indienen over de gedragingen van een accountant. Wij
hebben de tuchtrechtspraak – in beide instanties – van de twee
beroepsorganisaties bekeken over de periode 1990 tot medio 1995,
Noot met als doel voorbeelden van verwijtbare
betrokkenheid van accountants bij criminele organisaties op het
spoor te komen. De bestudeerde uitspraken vielen onder het oude
regime omdat de uitspraken die op 10 september 1993 reeds aanhangig
waren, nog door de desbetreffende instanties werden
afgehandeld.
Tuchtrecht registeraccountants
Van de 141 Noot zaken die op RA’s betrekking hadden
ging het in het merendeel van de gevallen om zaken waarin geklaagd
werd over fouten die de RA gemaakt zou hebben bij de beoordeling
van de jaarrekening, het geven van onjuiste adviezen of anderszins
klachten over zijn werkzaamheden. We hebben geen gevallen van
verwijtbare betrokkenheid bij criminele groepen geconstateerd.
Weliswaar was er in tien gevallen sprake van (vermeende) strafbare
feiten (valse aangifte, afdekken zwart geld) maar dit speelde zich
af in de priv-sfeer of in het kader van bedrijfsfraude. In vier
gevallen handelde de betrokken RA hier in zijn hoedanigheid van
controleur van de jaarrekening of financile gegevens. In zes van de
tien gevallen heeft het bestuur van de NIVRA een klacht ingediend,
drie keer was een OvJ klager. In totaal is in de onderzochte
periode drie keer als sanctie een doorhaling in het register
opgelegd.
Tuchtrecht accountants-administratieconsulenten
Door de raad van tucht zijn in de onderzochte periode 54
uitspraken gedaan. Noot Het overgrote deel van de
klachten had betrekking op de reguliere werkzaamheden van de AA’s.
Acht maal is aan een AA een schorsing opgelegd en eenmaal een
doorhaling in het register. In drie gevallen bleek er sprake te
zijn van betrokkenheid van AA’s bij malafide praktijken. En
accountant had bij het opstellen van jaarcijfers medewerking
verleend aan het afdekken van een zwart-geldcircuit bij een
bedrijf. En accountant heeft gelden van een clint verduisterd en n
accountant heeft onjuiste informatie gegeven met het doel een
Amerikaanse bankgarantie te verkrijgen voor een
beleggingsfonds.
Gedurende de onderzochte periode zijn door het bestuur van de
NOvAA geen ambtshalve klachten ingediend.