VII.3. De Colombiaanse cocanehandel in de Verenigde
Staten

Zelden heeft een exportprodukt uit de Derde Wereld zo snel en zo
overtuigend een markt veroverd als de cocane dat heeft gedaan met
de Amerikaanse markt in de jaren zeventig en tachtig en nog nooit
is een relatief kleine groep ondernemers zo snel zo schandelijk
rijk geworden als de drugslords van Colombia. De Zuidamerikaanse
boom-industrie van de jaren twintig in rubber is er niets bij. De
drugs werden Amerika binnengebracht op alle mogelijke manieren.
Toeristen namen cocane mee terug. Individuele muilezels (
mulas) werden erop uitgezonden om op of in hun lichaam
kilo’s wit poeder mee te nemen. De echte grote overtocht begon in
de helft van de jaren zeventig met vliegtuigjes die vlogen over het
Carabische gebied en die gingen via de Westkust of de Oost langs
Florida. De honderden kilo’s tegelijk die ze meenamen, werden
aanvankelijk nog niet scherp door de kustwacht waargenomen. De
transporteurs waren Amerikaanse piloten, maar zij deden het samen
met immigranten uit Colombia die de weg in de sociale en politieke
verhoudingen van hun geboorteland goed kenden. Tussen alle grote en
minder grote migratiebewegingen in de wereld is die van de
Colombianen misschien aanvankelijk niet zo opgemerkt, maar zij
ontwikkelde zich al in de jaren dertig (Pearse, 1990). In die jaren
trokken Colombianen naar Venezuela, in de jaren vijftig van deze
eeuw gingen zij naar de Verenigde Staten en Europa. Het waren niet
alleen mannen, maar juist ook vrouwen die wegtrokken om als
huisbedienden elders in hun levensonderhoud te voorzien en hun
geluk te beproeven. In het jaar 1980 woonden en werkten niet minder
dan een miljoen Colombianen buiten hun land van herkomst en dat is
niet gering op een totale bevolking van ruim 30 miljoen. De
regering moedigde emigratie aan om via geldzendingen deviezen te
ontvangen en binnen de gezinnen hadden mensen die het was gelukt
elders aan de slag te komen, flink in aanzien gewonnen. Juist de
agrarische gebieden die later zouden overgaan op de drugseconomie,
zoals de Valle del Cauca waarin Cali ligt, ondergingen een snel
proces van modernisering dat mensen afstootte en deed emigreren.
Colombianen vestigden zich in de grote steden van Amerika, aan de
Westkust en de Oostkust. In de grote stroom van Hispanics , tussen
al de havelozen uit Puerto Rico, de Dominicaanse Republiek,
Guatemala en Honduras vielen zij als aparte groep nauwelijks op. Er
is geen twijfel mogelijk of het begon met de Amerikanen die het
transport in drugs organiseerden, maar de emigranten speelden in
toenemende mate een rol. Veel van de grote Colombiaanse
drugshandelaars zijn in de Verenigde Staten begonnen of hebben daar
in ieder geval een tijd als emigrant doorgebracht. Ze hebben zoveel
cocane naar dat land getransporteerd dat de groothandelsprijs
kelderde van 50 60 duizend dollars de kilo tot 16 20.000 dollars in
de jaren tachtig en de verzadiging van de markt blijkt verder uit
het feit dat de prijs vanaf dat ogenblik min of meer constant is
gebleven. Voor Amerikaanse regeringen was het reden om de oorlog
aan de drugs te verklaren. President Bush stelde zich in 1990 ten
doel de import binnen twee jaar met 10% te reduceren en na tien
jaar zou niet meer mogen binnenkomen dan de helft van wat nu in
Amerika arriveert. In
een genformeerd artikel in The Economist dat is vertaald in
het Nederlandse weekblad Intermediair van 7 april 1995,
staat dat de Amerikaanse regering daar tot nu toe 50 miljard dollar
aan heeft gespendeerd. Veel opgeleverd heeft deze inspanning niet
en in tal van wetenschappelijke publikaties (McCoy en Block, 1992)
en artikelen in de pers is deze oorlog al snel verklaard tot
hopeloos en verloren. De Amerikaanse controle-instanties hebben de
strijd enorm opgevoerd, maar in de wapenwedloop die is ontstaan en
waarin zelfs doorzichtige onderzeeboten en straalvliegtuigen zijn
ingezet door de smokkelaars, hebben de Amerikanen het geenszins
kunnen winnen. Er zijn belangrijke successen geboekt door de DEA
(vergelijk McKlintick, 1993) in de operatie Zwaardvis en in 1992 in
de operatie Green Ice waarbij niet minder dan 200 mensen
over de gehele wereld werden aangehouden en 40 miljoen dollars cash
in beslag werden genomen (Bovenkerk (b), 1995) maar op het in de
Verenigde Staten aanwezig volume en de prijs van de cocane hebben
deze acties geen enkele invloed gehad.