In een aantal gevallen worden illegalen eerst naar luchthavens
in andere landen gevlogen om vervolgens via de weg Nederland binnen
te komen. De Koninklijke Marechaussee heeft het +Sluisteam; op
Schiphol opgericht dat de aard en de omvang van de mensensmokkel in
het eerste jaar (1994) waarin de wet in werking is getreden in
kaart heeft proberen te brengen (1995). Het team bestaat uit leden
van de Marechaussee en de douane.

Het +Sluisteam; geeft in zijn rapportage over 1994 aan dat +op
grote schaal; mensensmokkel heeft plaats gevonden. Per dag werden
ongeveer 10 tot 25 mensen illegaal Schiphol binnengesluisd (vandaar
de naam van het team). De landen waarvan de illegalen afkomstig
zijn, zijn China, het voormalig Joegoslavik, Roemenik, Ghana,
Zaore, Indonesik, Filippijnen, Rusland, Peru, Iran, Irak, Pakistan
en India. De smokkel van mensen is niet alleen gericht op
binnenkomst in Nederland, maar ook op vervoer door Nederland naar
Canada en de Verenigde Staten. Schiphol fungeert in dat geval als
transitohaven. Het +Sluisteam; heeft thans 775 personen in het
politieregister opgenomen die op de een of andere manier iets met
mensensmokkel te maken hebben. Ongeveer 325 daarvan zijn actief
geweest op Schiphol. In een periode van 5 maanden (1 oktober 1994
tot en met 28 februari 1995) zijn er door het rechercheteam 169
(waarvan 85% op Schiphol) onderzoeken verricht die hebben geleid
tot 34 aanhoudingen. Tegen 17 verdachten is het onderzoek nog
gaande.

Bij de Marechaussee is een groep bekend die in Twente actief was
op het gebied van mensensmokkel. Deze groep heeft ook een tak die
zich met de import van marihuana heeft beziggehouden (zie het
deelrapport over de lokale situatie in Enschede). Het betrof een
Pakistaan die samen met een groep andere Pakistaanse Sikhs uit
India via Nederland over land en vervolgens per vliegtuig naar
Engeland, de Verenigde Staten of Canada transporteerde. De
+asielzoekers; waren afkomstig uit Duitsland, Belgik en Nederland.
Zij betaalden flinke prijzen om naar het land van bestemming te
worden gebracht. Voor het transport van illegalen kreeg de groep
assistentie van personeel op Schiphol. Vanuit Sikhtempels in
Rotterdam en Keulen werden valse en vervalste paspoorten naar
Schiphol gebracht en ter plekke overhandigd aan de illegalen; of
zij werden ook gebruikt om tickets te kopen en vluchten te boeken.
Vanuit de lounge van Schiphol werden de Sikhs naar de vliegtuigen
begeleid. Enkele groepsleden beschikten over een luchthavenpasje
waardoor zij ongestoord in de beschermde gebieden van Schiphol
konden komen. Zij begeleidden de Sikhs buiten de paspoortcontrole
om. Onduidelijk is hoe de criminele groep was georganiseerd en wat
de kenmerken van de leden waren. Behalve op deze ene groep heeft de
Koninklijke Marechaussee weinig zicht op criminele groepen die
achter de mensensmokkel zitten. Zo is geen enkele Chinese groep bij
het rechercheteam bekend, terwijl uit diverse
rapportages van de regiokorpsen in Nederland naar voren komt dat
Chinezen zich actief met mensensmokkel zouden bezighouden om hen
als illegale arbeidskrachten in de keukens van de Chinese
restaurants in te zetten (zie het deelrapport van Fijnaut in
verband met de Chinese groepen). De omstandigheden waaronder
illegale Chinezen moeten werken zijn erbarmelijk en het kan jaren
duren voordat zij hun +schuld; aan de criminele groepen hebben
terugbetaald. Ook worden zij als verklikker ingezet om Chinese
restauranthouders af te persen. In Duitsland is door het
Bundeskriminalamt meer onderzoek verricht naar groepen die zich met
mensensmokkel bezig houden (Sieber en Bvgel, 1993). Om de smokkel
van mensen te kunnen regelen moeten criminele groepen beschikken
over een logistiek netwerk. Dit netwerk van medeplichtigen heeft
men nodig om de vluchtelingen of de vrouwen voor de prostitutie te
ronselen, om de reisroute uit te stippelen en te organiseren, het
transport en de begeleiding van de reis, om de benodigde
reispapieren, persoonsdocumenten te leveren en om de illegalen in
het land van bestemming onder te brengen. Minimaal zijn ongeveer 10
personen betrokken bij elk transport. Ieder lid vervult daarin een
vaste rol en heeft een bepaalde taak uit te voeren. De meeste
betrokkenen hebben geen vaste plaats in de groep maar verlenen,
tegen een aantrekkelijke vergoeding, hand- en spandiensten aan de
groep (denk hierbij aan kelners, portiers, taxichauffeurs, en
dergelijke). De mensensmokkel wordt in het algemeen georganiseerd
door groepen die uit hetzelfde land als de gesmokkelden afkomstig
zijn. De werving van vrouwen voor de prostitutie vindt vaak in
bordelen plaats onder prostituees, of in clubs, bars en discotheken
waarbij hen een goede en goed betaalde baan voorgespiegeld wordt
waarmee zij aan de armoede kunnen ontkomen. Het betreft zowel
vrouwen die wetenschap hebben van wat hen te wachten staat, als
vrouwen die hiermee volledig onbekend zijn. Eenmaal in Nederland of
een ander westers land worden zij gedwongen in de prostitutie te
werken. In Oost-Europa zijn zelfs voor de werving van vrouwen
speciale bureaus voor dit doel in het leven geroepen. Sommige
bureaus functioneren voor de buitenwereld als huwelijksbureau. Niet
zelden gaat achter een huwelijksbureau, im- en exportbedrijf of een
reisbureau een dekmantelbedrijf schuil van waaruit de smokkel wordt
georganiseerd. Vluchtelingen bereikt men via mond-op-mond-reclame.
Via contacten in hotels of reisagentschappen en opvangcentra kan
men met de hulp van handlangers naar de organisatie worden
gebracht.

Mensensmokkel gaat altijd gepaard met andere strafbare feiten.
Er wordt gebruik gemaakt van vervalste documenten, de handel
daarin, er worden blanco reisdocumenten verhandeld en in een aantal
gevallen worden tevens drugs gesmokkeld. Veelal gebeurt dat laatste
in opdracht van de criminele groep als bijzondere voorwaarde om
door deze groep Nederland binnen te worden gesmokkeld.

Elke groep heeft de beschikking over een vervalser van
reispapieren en andere bescheiden. Meestal zijn zij autodidact. Om
de benodigde visa in ontvangst te nemen moet het paspoort van de
gesmokkelde worden afgegeven om te worden vervalst of om de
vereiste visa bij corrupt ambassadepersoneel te krijgen. Illegalen
die een strafblad hebben moeten zich een geheel nieuwe identiteit
aanmeten. Verder zijn er transporteurs en koeriers actief. De
laatsten zorgen ervoor dat de paspoorten op de juiste plaats
terecht komen en bij de juiste persoon. Transporteurs verzorgen de
reis als chauffeur in het geval de reis per auto(bus) gaat en als
+begeleider; wanneer het vliegtuig wordt gekozen. De route en het
transportmiddel worden zo gekozen dat wordt voldaan aan twee
voorwaarden. De aankomst in het land van bestemming moet met zo min
mogelijk controlepunten gepaard gaan en de reis moet lonend zijn
voor de criminele groep (veel mensen tegelijk + weinig reistijd +
lage kosten). Om de grenscontroleurs om de tuin te leiden worden
retourtickets gekocht. De doorvoer naar een ander land dan
bijvoorbeeld Nederland gaat als volgt. Een lid van de groep koopt
een enkele reis naar een willekeurige stad in de VS. De illegaal
krijgt een retourticket. In de transitruimte wisselen de illegaal
en het groepslid hun boardingkaart en ticket uit.

In het land van bestemming worden de illegalen door de criminele
groep opgevangen en vervolgens naar plaatsen elders (woningen,
hotels) gebracht. De opvang verloopt met de minste risico’s wanneer
de illegalen door personeel van een luchthaven buiten de controles
om van het vliegveld kunnen worden +gesluisd;. Hulp van binnenuit
heeft als voordeel dat (1) medeplichtigen beschikken over een pas
die hun aanwezigheid op verschillende plekken op de luchthaven
mogelijk maakt, (2) zij kennen de procedures en controles, en (3)
zij zijn goed thuis in het land van bestemming en de plaats van
aankomst.

Uit de analyse van het BKA komt naar voren dat handelaren in de
praktijk niet of nauwelijks solistisch opereren (Sieber en Bvgel,
1993). Vrijwel altijd zijn er meer daders bij betrokken. Weliswaar
geeft een persoon bij aanhouding op heterdaad aan +alleen te hebben
gehandeld;, maar daaraan mag weinig realiteitswaarde worden
toegekend. In ieder geval reist men altijd in groepen, met
vervalste of valse papieren. Soms worden mensen bewust
achtergelaten in de internationale ruimte (zonder papieren en
zonder de taal machtig te zijn) of worden illegalen wel met
papieren op het vliegtuig gezet, maar worden de papieren tijdens de
reis vernietigd. Als de illegale smokkel mislukt, dan wordt vrijwel
zeker asiel aangevraagd. De criminele groep heeft de illegalen
daarop voorbereid en hen enige informatie gegeven hoe te handelen
wanneer zij voortijdig worden ontdekt.

Luchtvaartmaatschappijen zijn in het kader van een verscherpt
asielbeleid tegenwoordig verplicht de papieren
van passagiers grondig op hun geldigheid te controleren op straffe
van een hoge geldboete. Door een scherpere controle bij het
inchecken, voor vertrek vanaf Schiphol, wordt het moeilijker zonder
goede papieren te reizen. Hiermee trachten de autoriteiten te
voorkomen dat mensen via Schiphol naar andere landen worden
doorgesluisd. Het is onbekend wat de aard en de omvang van deze
vorm van mensensmokkel is.

vorige        
volgende        
Inhoudsopgave en zoeken