Buro Jansen & Janssen doet onderzoek naar preventief fouilleren in Nederland. Volgens de overheid is het fouilleren van burgers in zogenaamde risico gebieden noodzakelijk om Nederland veiliger te maken, maar is dat ook zo?
Om meer zicht te krijgen op het effect en de uitvoering van preventief fouilleren doet Buro Jansen & Janssen onderzoek. Wij verzamelen ervaringen van burgers middels interviews, telefonische enquêtes en toegestuurde verhalen. Ook wordt getracht met de Wet op de Openbaarheid van Bestuur relevante gegevens van de overheid boven tafel te krijgen. Mensen kunnen hun ervaringen met preventief fouilleren bij ons kwijt. Dit kan ook anoniem. In de loop van 2009 zullen de resultaten van het onderzoek worden gepubliceerd.
Resultaten van het onderzoek:
Maastricht: Preventief fouilleren omdat het mag!/moet?
Tilburg: Tilburgse fouilleer-polonaise
Den Bosch fouilleerde niet om wapenbezit maar voor opsporing
Eindhoven: Preventief fouilleren onder politieke druk verhult slecht beleid
Utrecht: Vier jaar Fouilleren, wapenbezit neemt toe
Ochtendgloren: nachtelijke politionele phishing
Kleine gemeenten: Gewoon maar wat fouilleren in Nederland (I)
Amsterdam: Cijfers jongleren voor preventief fouilleren
Maastricht: Preventief fouilleren omdat het mag!/moet? (2003 – 2007)
Over selectief fouilleren, discriminatoir handelen, willekeurige hoogten van boetes, drugs fouilleren, verdwenen ‘wapens’, afgenomen joints, einde van het gedoogbeleid, steunen van coffeeshophouders, vage cijfers en bizarre motivering (deel 1, 2003 – 2007).
Het Onderzoek: Preventief fouilleren omdat het mag!/moet?
De verschillende documenten
– wob stukken gemeente Maastricht
– Wob stukken politie Limburg
– processen verbaal politie Limburg
– Wob stukken parket Limburg
Tilburg: Tilburgse fouilleer-polonaise
Preventief fouilleren werd in 2003 met veel tromgeroffel geintroduceerd in Tilburg, maar de aftocht verliep in stilte, alsof de driehoek moest erkennen dat het middel volt zinloos is geweest.
“Ultimum remedium, zwaar middel met verstrekkende gevolgen voor persoonlijke levenssfeer, niet lichtvaardig mee omgaan.” Grote woorden werden door bestuur en politiek gebruikt bij de introductie van preventief fouilleren in Tilburg. Een steekincident in de zomer van 2003 en een vechtpartij bleken voldoende om alle zorgvuldigheid met betrekking tot de verstrekkende gevolgen terzijde te schuiven. Een eerder schietincident op een vol terras in de stad zorgde echter niet voor een vergelijkbare reactie.
Het Onderzoek: Tilburg en preventief fouilleren
De verschillende documenten
– Stukken college B&W 2002
– Stukken college B&W 2003
– Stukken college B&W 2004
– Stukken college B&W 2005
– Stukken college B&W 2006
– Stukken college B&W 2007
– Stukken openbaar ministerie Breda
– Stukken politie Midden en West Brabant
– Cijfers politie Midden en West Brabant HKS Tilburg
– Wetsteksten van politie Midden en West Brabant
– Overzicht fouilleer acties Tilburg
– Overzicht inicidenten rapporten Tilburg
– Overzicht incidenten uit evaluatie mei 2005 Tilburg
– Cijfers geweld Midden West Brabant 1994 – 2007 CBS statline
– Cijfers geweld Midden West Brabant 2005 – 2010 CBS statline
– Cijfers geweld Tilburg 2005 – 2010 CBS statline
Den Bosch fouilleerde niet om wapenbezit maar voor opsporing
Geen raadsdebat, geen noodzaak, geen onderbouwing en geen verantwoording voor de inzet van een ingrijpende maatregel als preventief fouilleren in de jaren 2004/2005 in Den Bosch. Het argument ‘wapenbezit’ gaat ook al niet op, zo blijkt uit de volgende analyse van de politie-acties van destijds.
In Den Bosch werd in 2004/2005 uitgebreid gefouilleerd op straat, maar het moest daarbij wel gezellig blijven. ‘Een grimmige sfeer is ongewenst. Preventief fouilleren in Rotterdam (bijv. Kruiskade) heeft vooral de uitstraling van een uiting van ‘laten zien wie er de baas is” (notitie regiopolitie Brabant-Noord district Den Bosch, 3 mei 2004). Vandaar dat in het proces-verbaal over het fouilleren van 4 juni 2004 staat vermeld dat het ‘sfeerbeeld goed was, veelal positieve reacties’.
Het Onderzoek: Den Bosch fouilleerde niet om wapenbezit maar voor opsporing
De verschillende documenten
– Documenten College van B&W Den Bosch
– Stukken regiopolitie Brabant Noord
– Processen verbaal Brabant Noord
– Tabel cijfers uit politie notities
– tabel resultaten van fouilleren in Den Bosch
– CBS cijfers geweld en wapens in Brabant Noord
– Jongeren Monitor Den Bosch 2000 – 2002
Eindhoven: Preventief fouilleren onder politieke druk verhult slecht beleid
In Eindhoven wilde men ook graag fouilleren. Burgemeester Welschen van de PvdA deed het voorwerk en zijn opvolger Sakkers van de VVD voerde het uit. Een relatie tussen nut en noodzaak, tussen doel en middel, tussen uitvoering en effect, tussen problematiek en proportionaliteit lijkt niet de interesse van bestuurders en uitvoerders te hebben gehad. Als het mag, moet het ook gebeuren, is het adagium. Burgers juichen de maatregel toe en dus maakt het niet uit dat het fouilleren plaatsvindt onder politieke druk en eigenlijk een averechts effect heeft. De politie is zichtbaar op straat en dat een handvol onschuldige niet-verdachte mensen hun zakmes, moet inleveren is niet interessant. Weer een ‘groot aantal wapens’ van straat gehaald en een signaal gegeven aan de samenleving dat de beheersdriehoek geen wapens duldt.
Het Onderzoek: Eindhoven: Preventief fouilleren onder politieke druk verhult slecht beleid
De verschillende documenten
– algemene stukken politie Brabant Zuid-Oost
– eerste fouilleer actie in Eindhoven
– tweede fouilleer actie in Eindhoven
– derde fouilleer actie in Eindhoven
– stukken van de gemeente Eindhoven
– stukken parket Den bosh
Utrecht: Vier jaar Fouilleren, wapenbezit neemt toe
Onvolledig informeren van publiek en politiek, geen juiste weergave van de cijfers en het forceren van een positief resultaat. Fouilleren was volgens de gezagsdriehoek in Utrecht succesvol, hoewel er in de Evaluatie preventief fouilleren 2007 wel wordt opgemerkt dat de effectiviteit niet is vast te stellen. Onderzoek van Buro Jansen & Janssen toont aan dat in twee van de drie risk areas de maatregel averechts werkte, dat er voor het risicogebied binnenstad door verandering van de omvang van het gebied en onduidelijke cijfers geen conclusies zijn te trekken en dat het aantal wapens per inwoner van Utrecht in de vier jaar dat er is gefouilleerd is toegenomen.
Het Onderzoek: Utrecht: Vier jaar Fouilleren, wapenbezit neemt toe: het onderzoek
De verschillende documenten
– Documenten van de regiopolitie Utrecht
– Processen verbaal regiopolitie Utrecht
– Nagekomen stukken regiopolitie Utrecht
– Documenten gemeente Utrecht
Ochtendgloren: nachtelijke politionele phishing
Bestrijding van de criminaliteit door het afsluiten van snelwegen lijkt een uitvloeisel van de aanpak van nodale controle en informatiegestuurde politie. De redenering is eenvoudig. Boeven en andere slechteriken in de woorden van overheidsfunctionarissen gebruiken snelwegen als aan- en afvoerroutes van criminele waar. Door de snelweg af te sluiten en iedereen te controleren wordt de criminaliteit bestreden. Deze ongerichte controle acties gericht tegen niet verdachte burgers lijken proeftuinen voor het samenwerken van tientallen opsporingsdiensten en meer dan honderd functionarissen. Het denken binnen het opsporingsapparaat is duidelijk gekanteld. Iedereen is verdachte op de rijkswegen. Het Kwaad beweegt zich. In het verleden vooral in het oosten van het land, waar de operatie Ochtendgloren zijn oorsprong kent, maar de laatste jaren ook in het westen en zuiden, waar inmiddels vergelijkbare operaties onder de naam Avondlicht worden gehouden.
Het onderzoek: Ochtendgloren: nachtelijke politionele phishing acties?
De verschillende documenten
– Het onderzoek van Buro Jansen & Janssen
– wob documenten van het KLPD
– wob documenten regiopolitie Twente
– wob documenten regiopolitie IJsselland
– wob documenten regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland
– wob documenten regiopolitie Gelderland Zuid
– wob documenten parket Almelo
– wob documenten parket Zutphen
– wob documenten parket Zwolle Lelystad
– wob documenten KLPD na bezwaar openbaar gemaakt
– wob documenten Ministerie van Binnenlandse Zaken p
– wob documenten gemeente Rijssen-Holten
– wob documenten gemeente Voorst
– excel overzicht algemeen Ochtendgloren
– excel overzicht Ochtendgloren wapens
– excel overzicht personeel Ochtendgloren
– excel overzicht Ochtendgloren processen-verbaal
– CBS cijfers WWM politieregio’s Oost Nederland
– CBS cijfers vermogensdelicten politie regio’s Oost
– CBS cijfers Twente absoluut vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers IJsselland absoluut vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers NO Gelderland absoluut vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers Gelderland Zuid absoluut vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers Gelderland Midden absoluut vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers Twente per 1.000 inwoners vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers IJsselland per 1.000 inwoners vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers NO Gelderland per 1.000 inwoners vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers Gelderland Zuid per 1.000 inwoners vermogensdelicten per misdrijf
– CBS cijfers Gelderland Midden per 1.000 inwoners vermogensdelicten per misdrijf
Vrijblijvendheid troef bij onderzoek naar maatschappelijke steun voor een ingrijpende maatregel
Preventief fouilleren ligt gevoelig bij bestuurders. Niet omdat ze de maatregel niet hebben omarmd, maar omdat ze willen dat de bevolking zich positief uitlaat over de maatregel. Regelmatig worden burgers ondervraagd over de maatregel en keer op keer blijkt dat het volk er nog steeds achter staat. Deze steun staat haaks op de verwachtingen die burgers hebben over de effectiviteit. Weinig mensen geloven dat de maatregel zinvol is. Zijn de metingen echter wel zo objectief? In dit artikel worden enquêtes uit Den Haag, Utrecht, Rotterdam, Amsterdam en andere steden tegen het licht gehouden.
Het onderzoek: Iedereen blij met fouilleren?
De verschillende onderzoeken
– O+S eerste meting 59 november 2002
– O+S tweede meting 61 mei 2003
– O+S derde meting 68 november 2005
– O+S vierde meting 72 april 2007
– O+S vijfde meting 75 april 2008
– O+S zesde meting 78 april 2009
– COT rapportage 2006 Amsterdam
– COT rapportage 2009 Amsterdam
– COT rapportage Rdam 2007
– rapportages uit Den Haag 2004 en 2006
– tussenevaluatie Ministerie van Justitie maart 2004
Onderzoek naar aanleiding van stukken verkregen middels de Wob
In het onderzoek zijn de volgende regio’s, parketten en gemeenten bekeken: regiopolitie Zuid Holland Zuid en verschillende gemeenten in die regio, Parket Dordrecht, Regiopolitie Flevoland en de gemeenten in die regio, gemeenten in de regio Haaglanden, regiopolitie Noord Holland Noord en alleen de gemeente Den Helder, Parket Alkmaar en alleen de gemeente Den Helder, regiopolitie Zaanstreek Waterland en verschillende gemeenten in die regio, regiopolitie Limburg Noord en verschillende gemeenten in die regio en parket Roermond.
Het onderzoek: Gewoon maar wat fouilleren in Nederland (I)
De stukken voor diverse gemeenten (I):
– documenten parket Limburg Noord
– documenten Parket Dordrecht
– documenten regiopolitie Noord Holland Noord
– documenten regiopolitie Limburg Noord
– documenten regiopolitie Zuid Holland Zuid
– documenten Den Helder
– documenten Almere
– documenten Papendrecht
– documenten Leidschendam Voorburg
– documenten Purmerend
– documenten Pijnacker Nootdorp
– documenten Zoetermeer
Onderzoek naar aanleiding van stukken verkregen middels de Wob
Samenvatting: de ‘unknown unknowns van de Haagse politie
Het onderzoek: Den Haag fouilleert maar wat
De Cijfers uit Den Haag:
– Cijfers uit de verslagen op een rij
– Cijfers van de jaarveslagen nader bekeken
– Geweldsdelicten noodgebied Hoefkade belicht
– Cijfers van het fouilleren op een rij
– Voorwerpen tellen van de foto’s
De stukken uit Den Haag:
– Verslagen van de lokale driehoek
– Evalua_blankties preventief fouilleren
– Draaiboeken fouilleren in Den Haag
– Stukken over de aanwijzing van de risicogebieden
– Commissie van toezicht en advies stukken
– Politie intranet stukken
– Enkele journaals
– Enkele Processen verbaal
onderzoek naar de rapportages van de gemeente:
Samenvatting: Cijfers jongleren voor preventief fouilleren
Het onderzoek: Amsterdam: ‘De zoveelste ronde preventief fouilleren’: knock out
De cijfers:
– overzicht van de periodes en van de gebruikte literatuur
– preventief fouilleren resultaten Zuidoost en binnenstad
– ‘wapenincidenten’ in Amsterdam Zuidoost
– ‘wapenincidenten’ Amsterdamse binnenstad
– ‘wapenincidenten’ stad Amsterdam
– ‘wapenincidenten’stad Amsterdam zonder vrg’s
– ‘wapenincidenten’ politie regio AmsterdamAmstelland
– ‘wapenincidenten’ politieregio zonder vrg’s
– CBS cijfers WWM criminaliteit Amsterdam
– CBS cijfers geweldscriminaliteit Amsterdam
Voor meer informatie
Buro Jansen & Janssen
info@burojansen.nl
telefoon 020 6123202