De politie heeft in 2018 bij 27 incidenten het vuurwapen gebruikt, daarbij kwamen drie mensen om het leven en raakten 26 mensen gewond. De Rijksrecherche heeft onderzoek gedaan naar deze incidenten, zo meldt het Openbaar Ministerie in januari 2019. Dit klopt niet want er kwamen vier mensen om door een politiekogel. Behalve deze vier overledenen, overleefden nog vier anderen het contact met de sterke arm der wet niet. Bij twee van de acht was er een link met criminaliteit, de andere zes waren ‘verward’ en/of suïcidaal.
In de vroege ochtend van 16 januari loopt een man door Den Haag. Een politieagente spreekt hem aan, hij maakt een verwarde indruk op haar. De man laat een mes zien. De politieagente sommeert hem het mes te laten vallen, maar de man vlucht weg. Hij klimt op snack-kar ‘de Vrijheid’ die staat op het viaduct over de A12. De eerste melding hierover zien we om half vier. Omdat de politie bang is dat de man van het viaduct wil springen worden de A12 en de Bezuidenhoutseweg afgesloten en wordt de hulp ingeroepen van een aantal politieonderhandelaars. Als dezen er niet in slagen de man van de snack-kar af te krijgen, komen leden van het Arrestatie en Ondersteuningsteam (AOT) van de KMar die de eettent beklimmen. Wanneer de man dit merkt, begint hij zichzelf in de borst te steken. De AOT-ers besproeien de man met pepperspray en beschieten hem met beanbags. Dan kunnen ze hem overmeesteren. Het is dan half zes. De man is zwaar gewond en overlijdt na een paar dagen in het ziekenhuis aan zijn steekwonden. Het OM oordeelt dat de leden van het AOT rechtmatig hebben gehandeld; het toegepaste geweld had tot doel de man te laten stoppen zichzelf te verwonden. Over de man of de toedracht is buiten de informatie van OM of politie niets bekend.
Rond middernacht in de nacht van 25 op 26 januari krijgt de Amsterdamse politie een melding van omwonenden dat er een vechtpartij bezig was in een boven woning aan de Nieuwezijds Voorburgwal. In de woning aangekomen ontstond een schermutseling waarbij een man (25) wordt neergeschoten. Ook treft de politie een neergestoken man (56) aan. Beide mannen worden in de woning gereanimeerd. De neergeschoten man sterft ter plaatse, de neergestoken man sterft enkele dagen later in het ziekenhuis. Politie gaat ervan uit dat de ene man de andere heeft neergestoken tijdens de ruzie. Wat de relatie tussen de mannen is, is onbekend. Ze hebben beide de Duitse nationaliteit.
Op 2 februari meldt Gouweijsselnieuws.nl dat die dag om 6:00 uur een man is aangetroffen op de Oude Dreef in Waddinxveen, tegenover het politiebureau, en dat de man ondanks reanimatiepogingen van de hulpdiensten is overleden. Rond 10.30 was de weg nog afgesloten en werd gewacht op de forensische opsporingsdienst van de politie. De politie kon in verband met het onderzoek nog niet zeggen wat er gebeurd is. Rond het middaguur komt de politie met informatie dat politieagenten uit Gouda betrokken zouden zijn geweest bij het overlijden van de man en dat de Rijksrecherche de zaak zal onderzoeken. Ook het OM meldt dat politie betrokken is en dat er om 6:00 een ambulance is gebeld, waarna de politie besloot zelf in te grijpen. Intussen heeft TV West een filmpje van het incident binnengekregen (waarschuwing: schokkende beelden). Te zien is hoe politiemensen op de man zitten en een van hen de man hard stompt. De man gilt. Volgens het oordeel van het OM gaat het bij het stompen om de ‘pijnprikkel’. Deze is toegediend op de manier zoals die bij de opleiding wordt onderwezen en is rechtmatig. De man blijkt Paul Selier te zijn. Een 39-jarige autohandelaar die een vrouw, zoon en dochter nalaat. En er zijn meer getuigen dan de bromfietser die het filmpje maakte, meldt TV West: “Een ooggetuige vertelt dat Selier rond 5:45 uur verward midden op de weg zat. ‘Hij zat op zijn knieën en schreeuwde. Er was een automobilist gestopt en die zat in de auto naar hem te kijken.’ De ooggetuige ziet na vijf minuten de politie aankomen. ‘Twee agenten stapten uit. Ze riepen dat de man op zijn buik moest gaan liggen. En toen hij dat niet deed gooiden ze hem op de grond.’ Vervolgens is de ooggetuige weggereden. ‘Toen ik wegging leefde de man nog.’ Ook een collega van de getuige heeft Selier rond 5:30 uur op de Oude Dreef gezien. ‘Toen zat hij nog in zijn auto, te schreeuwen en hij sloeg op zijn stuur.’ Ook blijkt dat de familie is verteld dat Selier in elkaar zakte nadat hij zich verzette tegen arrestatie. Over de nasleep van deze zaak zal ik later elders verdergaan.
Op 24 maart reageert de politie op een melding van ruzie in een woning aan It Heafek in de Leeuwarder wijk Techum. In de woning praat de politie met betrokkenen en raakt in een worsteling met een 30 jarige man. Deze raakt onwel en overlijdt, ondanks pogingen tot reanimatie door politie en ambulancepersoneel. Tegenover ‘De Telegraaf’ verklaren buurtbewoners dat de man en zijn vriendin bekenden zijn van de politie. Die zou al eerder naar de woning zijn geroepen toen een ruzie uit de hand liep. Buurtgenoten vertellen dat het koppel een stormachtige relatie had, waarbij vaak overlast ontstond door geschreeuw. Een buurtbewoner denkt dat de overleden man, die volgens zijn buren regelmatig drugs gebruikte, voor zijn arrestatie een psychose heeft gehad. ‘Hij schreeuwde tegen mensen die er niet waren.’ Vier dagen later meldt het Openbaar Ministerie dat het voorlopig sectierapport uitwijst dat de man niet is overleden aan uitwendig geweld.
In de vroege ochtend van 4 april komt de politie naar de Middenmolenlaan in Gouda vanwege een melding over een verwarde man. Kort daarop overlijdt deze 34-jarige man. Het Openbaar Ministerie schrijft om 12:00 uur die dag: ‘Een familielid van de man had de politie gewaarschuwd omdat hij verward gedrag vertoonde. Ter plaatse probeerde de politie in te grijpen, maar werd de man onwel. Reanimatie mocht niet meer baten. De Rijksrecherche doet onderzoek naar de toedracht van het overlijden. Het onderzoek is net gestart. Daarom valt over de toedracht (buiten dit bericht) nog niets te melden.’ Hierna heeft het OM niets meer over deze zaak naar buiten gebracht.
Op 30 mei stond een 26 jarige man op een balkon in Schiedam. De man had een mes in de hand en schreeuwde ‘Allahu akbar’. Het was Yazan Almadani, een vluchteling uit Syrië die samen met zijn vader in het huis woonde. Hij kampte met psychische problemen en zijn vader probeerde hem opgenomen te krijgen in een psychiatrisch ziekenhuis. De wijkagent was op de hoogte. Nadat de vader alarm slaat dat het deze dag niet goed gaat met zijn zoon, is de politie snel ter plaatste. Het lukt niet contact te krijgen met Yazan. Hierna proberen twee politie-onderhandelaars contact te maken met Almandadi, die alleen in huis is, maar zonder resultaat. Vervolgens komt een arrestatieteam dat zich toegang verschaft tot de woning. Het arrestatieteam probeert Yazan in te rekenen door middel van het tweemaal inzetten van een taser en het loslaten van een politiehond, waarbij de hond ernstig gewond raakt. Wat de toedracht precies was is niet duidelijk, maar drie leden van het arrestatieteam trekken hun dienstpistool en lossen acht schoten, waarbij Almadani meermalen wordt geraakt in het onderlijf. De politiehond sterft de volgende dag, Almadani sterft vier dagen later. De politie laat niets los over de toedracht: De eerste melding was over een man met een hakbijl of een bijl, een videocorrespondent had het de eerste dag al over een keukenmes. Er is een foto van Almadani op het balkon met de handen omhoog, de rug naar de kijker met in de rechterhand iets wat het heft van en keukenmes zou kunnen zijn, maar geen bijl. In de berichtgeving gaat het over een bijl zwaaiende, allahu akbar schreeuwende Syriër die een politiehond en het arrestatieteam aanvalt. Zelfs het OM dat de schietende agenten vrijpleit heeft het over een mes of hakbijl in het begin, terwijl tijdens de worsteling met de hond en het arrestatieteam er alleen nog sprake was van een mes waarmee stekende bewegingen werden gemaakt. NRC Handelsblad maakt ervan dat er een hakbijl en diverse messen in het spel moeten zijn geweest. De dag na het incident meldt de burgemeester dat Almadani een psychose had. De PVV is intussen in actie gekomen en ziet in het voorval bewijs dat vluchtelingen eigenlijk islamitische terroristen zijn. Dion Graus is vooral geraakt door wat er met de hond is gebeurd. Maar feitelijk heeft de politie alles fout gedaan: onderhandelaars sturen naar iemand met en psychose, een hond loslaten op iemand met een keukenmes in de hand en de confrontatie aangaan met iemand die psychotisch is. De vader van Almadani heeft geprobeerd de schietende agenten te laten vervolgen door middel van een artikel 12 procedure, zonder succes. Ook heeft hij de zaak aanhangig gemaakt bij het Europees Hof voor de rechten van de mens, dat de zaak nog niet inhoudelijk heeft behandeld.
Op 22 augustus probeert een verwarde man (32) een 18 jarige vrouw in de rug te steken op een pleintje in de buurt van de Amsterdamse Van Ostadestraat. De vrouw raakt lichtgewond. De man, een bekende in de buurt, wordt door vier omstanders achtervolgd. Een achtervolger slaat hem met een krat op het achterhoofd, de achtervolgers houden afstand. De man lag met een hoofdwond op straat. De man verzette zich volgens de politie hevig tegen zijn aanhouding. De politie overmeestert de man en houdt hem in bedwang door met 6 personen op hem te gaan zitten. De man kreeg een hartstilstand en werd gereanimeerd en naar het ziekenhuis gebracht, waar hij alsnog overleed. De 41-jarige man die sloeg met het krat wordt aangehouden en weer vrijgelaten. Aanvankelijk werd de vraag gesteld of de doodsoorzaak lag in de klap op het hoofd of in de worsteling met de politie. Uiteindelijk is deze vraag niet beantwoord.
Op 8 oktober, kort na vijf uur in de ochtend, stopt in Breestraat in Delft een scooter, met daarop twee personen. Zo schrijft het OM de volgende dag: ‘Een van hen stapte af en haalde iets tevoorschijn dat eruit zag als een vuurwapen. Hij richtte dat voorwerp op een aan de Breestraat gevestigde coffeeshop. Op dat moment was ook een agent aanwezig die met een onherkenbare politieauto de Breestraat aandeed in het kader van zijn ronde. Deze besloot in te grijpen. Daarbij is door de agent verschillende keren geschoten. Het is nog niet duidelijk of de verdachte(n) hierbij zijn geraakt. De twee zijn op de scooter gevlucht.’ Hoewel de kranten al meer melden over de toedracht, wil het OM nog geen verband leggen met een 18-jarige man uit Zoetermeer die met een schotwond een Zoetermeers ziekenhuis werd binnengebracht, en aan deze wond overleed. In 2018 werden vaker coffeeshops beschoten of voorzien van een handgranaat, mogelijk samenhangend met afpersing van deze ondernemingen. Een dader werd eigenlijk nooit gevonden en meestal moest de getroffen coffeeshop op last van de burgemeester (tijdelijk) dicht. In dit Delftse geval bijkt al snel dat de dode de zoon is van een politieagent en Wessel heet. Nu worden de eerdere aanslagen tegen coffeeshops in Delft van dat jaar (8 mei, 17 mei, 12 juni, 27 juni en 16 september) tot de bodem uitgezocht en er worden zelfs twee verdachten aangehouden. Uit het onderzoek naar het schieten door de agent blijkt dat deze in een auto aan het praten was met de beveiliger van de coffeeshop. Dat hij door de politieagente in burger die een andere coffeeshop in gaten hield werd getipt dat de scooter er aan kwam. Dat hij ‘Politie!’ riep toen Wessel op de coffeeshop richtte (wat volgens de aangehouden bestuurder van de scooter niet zo is). Dat hij, toen de scooter wegreed, in drie seconden vijf keer op de vluchtenden heeft geschoten. Het hele incident is vastgelegd door beveiligingscamera’s. Hoeveel van de kogels Wessel hebben geraakt is niet bekend. De bestuurder van de scooter werd in een been getroffen. In eerste instantie werd de schietende agent niet vervolgd, na een artikel 12 procedure van de familie van Wessel oordeelde het Gerechtshof in Amsterdam dat deze politieman wel vervolgd moet worden.