MUIS ZONDER PEPPER-SPRAY-GEN KAN OPROER KRAAIEN
NRC Handelsblad 15 april 2000
Muizen waarin het gen voor de hittegevoelige vinelloïdereceptor (VR1) is uitgeschakeld, hebben geen last van flink gepeperd drinkwater of een injectie van peperextract in hun achterpoot. Ook reageren ze nauwelijks als ze op een hete ondergrond worden gezet of als onderzoekers hun staart in heet water dopen. De belangrijste ontdekking is echter dat deze muizen ook minder pijn ervaren van door beschadigen of ontstekingen gezwollen weefsel. De onderzoekers die de muizen zonder de vinelloïdereceptor maakten denken dat een stofje dat de VR1-receptor blokkeert een belangrijke pijnstiller kan zijn bij zeurende interne pijnen.
(Science, 14 april)
Zo’n pijnstiller za1 in ieder geval een riot drug voor oproerkraaiers worden wanneer ze een politiemacht tegenover zich verwachten die met peper-spray is uitgerust. De politie kan spuiten wat ze wil, maar iemand die zijn VR1-receptor met de nieuwe pijnstiller heeft stilgelegd is ongevoelig voor de hete nevel uit de politiespuitbus. Bij de komende Europese kampioenschappen voetbal in Nederland en België is de politie nog niet met pepperspray uitgerust. Komen de Europese hooligans over een paar jaar nog eens naar Nederland, dan heeft het lage-drempeltraangas wellicht geen effect meer.
Een hoge dosis hete pepers veroorzaakt een branderig gevoel. Dat heeft een fysiologische oorzaak, want de brandende stof in pepers (capsaicine) bindt aan VR1-receptoren. Dat zijn hittereceptoren in zenuwcel-membranen. Capsaicine bindt daar aan en wekt een zenuwprikkel op die hetzelfde is als wanneer een heet voorwerp wordt aangeraakt.
De binding van capsaicine aan VR1 is in celkweken aangetoond. Maar celkweekjes in laboratoriumschaaltjes voel en geen pijn. Het was de vraag of ook in levende organismen de binding van capsaicine aan de hittereceptoren de bepalende factor is voor de peperbrand die we na een gekruide Oosterse maaltijd ervaren. Dat is nu bewezen door in de muis het gen voor de VR1-receptor uit te schakelen en de muizen te onderzoeken op hun reacties op pijnigingen. Daaruit kwam als onverwacht resultaat dat de dieren minder last hebben van beschadigd en ontstoken weefsel. Deze blessures veroorzaken bij veel menselijke patiënten pijnen die tot nu toe vaak lastig zijn te bestrijden.
(Wim Köhler)