Interne justitiële rapportages scheppen onrustbarend beeld

De op basis van intern justitieel onderzoek opgestelde profielschetsen over mensen in vreemdelingenbewaring, die buro Jansen & Janssen onder ogen heeft gekregen, zijn verre van volledig en vertonen veel ongerijmdheden.

Het getuigt van een gebrek aan rechtsstatelijkheid om mensen zonder identiteits- en/of verblijfspapieren zomaar op te sluiten. Nederland heeft dan wel een Vreemdelingenwet (lees: een soort bestuurswet) maar personen wiens enige ‘vergrijp’ is dat zij niet over de juiste documenten beschikken gevangen zetten, soms voor zeer lange tijd of meerdere keren, druist in tegen de rechten van de mens.

De mate van onrechtvaardigheid wordt nog groter als mensen die in vreemdelingenbewaring zitten worden afgeschilderd als criminelen, terwijl uit de feiten blijkt dat daar weinig van waar is. De rechtsstatelijke absurditeit hiervan bereikt ten slotte grote hoogte als onderzoek dat aangeeft dat deze vluchtelingen in bewaring gewoon nette mensen zijn, onder het tapijt wordt geschoven.

lees meer

“Nee, artikel 1 van de Grondwet verbiedt dat!” Zo luidt kortweg de redenering van het Ministerie van Veiligheid en Justitie als antwoord op een informatieverzoek over onderzoek naar discriminatoir handelen van de politie-organisatie. “Artikel 1 Grondwet biedt een belangrijke basis voor de bestrijding van discriminatie. … Artikel 1 Grondwet formuleert daarmee een norm waaraan de overheid, en daarmee ook de politie-organisatie, zich jegens de burger dient te houden. Er zijn dan ook geen stukken voorhanden waaruit blijkt dat de politie bij de uitoefening van haar taken, deze uitoefent op een wijze waarop etnisch wordt geprofileerd c.q. gediscrimineerd,” schrijft de heer Schoof, directeur-generaal politie, in juli 2012. Schoof is op dit moment Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Het antwoord is opmerkelijk, want of alle functionarissen van het apparaat zich aan deze gouden regel houden is onbekend. Regiopolitie Gelderland Zuid verschaft informatie over enkele klachten over discriminatoir optreden van de politie. Een boa (buitengewoon opsporingsambtenaar) klaagt over een politiecollega die gezegd zou hebben: “We gaan een gesprek onder blanken voeren.” En bij de inbeslagname van een mini-bike ontstaat een discussie, waarbij een agent gezegd zou hebben: “kutmarokkanen, kruimelvriendje.” Zijn dit incidenten, is het structureel, bevordert het politie-apparaat zelf discriminatoir optreden, speelt de cultuur van de organisatie als zodanig een rol bij zowel incidenteel als mogelijk structureel discriminatoir optreden, allemaal vragen die je zou kunnen bedenken. Het antwoord van het ministerie is echter nee, wij discrimineren niet, omdat de Grondwet dat verbiedt. Einde discussie.
lees meer

Preventief fouilleren werd in 2003 met veel tromgeroffel geïntroduceerd in Tilburg, maar de aftocht vier jaar later verliep in stilte, alsof de Driehoek moest erkennen dat het middel volstrekt zinloos is geweest.

Tilburg was niet de eerste gemeente die overging tot fouillering, maar wel een van de gemeenten die het middel lange tijd heeft ingezet. In totaal is er vier jaar gefouilleerd in drie verschillende gebieden.

Bij het onderzoek naar de maatregel is gebruik gemaakt van documenten van het college van burgemeester en wethouders van de stad, de politie Midden en West Brabant en het parket Breda. De stukken die beschikbaar zijn gesteld: aanwijzingsbesluiten, notities voor het driehoeksoverleg, evaluaties, incidentenoverzichten, uitdraaien uit het HKS, lasten tot fouilleren, losse documenten en andere overheidsstukken.

lees meer

In 2002 is het preventief fouilleren ingevoerd omdat daar vanuit de politiek en de samenleving behoefte aan bestond. Vooral het grote aantal wapenincidenten in enkele grote-stadswijken was aanleiding om te zoeken naar een middel om het wapenbezit in die wijken terug te dringen en het preventief fouilleren werd gezien als een effectief instrument om dit doel te bereiken. De opsporingsbevoegdheden uit het Wetboek van Strafvordering en de Wet wapens en munitie boden onvoldoende mogelijkheden om preventief op te treden in gevallen waarin er geen concrete, individuele verdenking of aanwijzing bestaat van wapenbezit. Opvallend is dat sinds de invoering in sommige grote steden van de mogelijkheid tot preventief fouilleren intensief gebruik wordt gemaakt (Amsterdam, Rotterdam), terwijl in andere steden de gemeenteraad geen aanleiding heeft gezien preventief fouilleren mogelijk te maken (bv. Arnhem, Nijmegen). Ook zijn er grote steden waar besloten is, na een periode van gebruik van de mogelijkheid van preventief fouilleren, het middel niet langer in te zetten. (Den Haag, Eindhoven en Utrecht). lees meer

In Eindhoven wilde men ook graag fouilleren. Burgemeester Welschen van de PvdA deed het voorwerk en zijn opvolger Sakkers van de VVD voerde het uit. Een relatie tussen nut en noodzaak, tussen doel en middel, tussen uitvoering en effect, tussen problematiek en proportionaliteit lijkt niet de interesse van bestuurders en uitvoerders te hebben gehad. Als het mag, moet het ook gebeuren, is het adagium. Burgers juichen de maatregel toe en dus maakt het niet uit dat het fouilleren plaatsvindt onder politieke druk en eigenlijk een averechts effect heeft. De politie is zichtbaar op straat en dat een handvol onschuldige niet-verdachte mensen hun zakmes, moet inleveren is niet interessant. Weer een ‘groot aantal wapens’ van straat gehaald en een signaal gegeven aan de samenleving dat de beheersdriehoek geen wapens duldt. lees meer

Evaluatierapport overheid verbloemt gebrekkige werking

De Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht is geëvalueerd en de minister is verheugd. Op wat kleine schoonheidsfouten na is de handhaving van de wet goed verlopen. Cijfers van het CJIB geven echter een heel ander beeld. De identificatieplicht wordt vooral gebruikt als identiteitscontrole.

De Wet op de uitgebreide identificatieplicht (WUID) functioneert naar behoren. Strafrechtelijk optreden is beter mogelijk omdat de juiste identiteit van de overtreder kan worden vastgesteld. Verder wordt de identiteitsvaststelling benut om zicht te krijgen op jeugdgroepen die regelmatig overlast veroorzaken. Dat blijkt uit een evaluatie die minister Hirsch Ballin van Justitie naar de Tweede Kamer heeft gezonden.

Op basis van cijfers die Buro Jansen & Janssen van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) heeft verkregen over 2005, 2006, 2007 en 2008 blijkt dat in 65 procent van de opgelegde geldboetes sprake is van het niet kunnen tonen van een identiteitsbewijs zonder een andere overtreding of strafbaar feit. In vier jaar tijd gaat het om maar liefst 100.000 gevallen van de in totaal 160.000 boetes waarbij vragen gezet kunnen worden over de legitimiteit van de taakuitoefening van de ambtenaar in functie.
lees meer

Fouilleren in Den Haag kende een aanloop van ruim twee jaar. Vervolgens werd het noodgebied Hoefkade gepromoveerd tot risicogebied. Aan het woud van bevoegdheden zoals permanent cameratoezicht, strafbaar gestelde (overlast)gedragingen en verwijderingbevelen, ‘blauw geverfd’ in Haagse politie termen, werd preventief fouilleren toegevoegd. Dit zou de buurt veiliger maken en het (vuur)wapenbezit terug dringen. Vier jaar later is het aantal geweldsincidenten in de buurt niet gedaald, maar juist gestegen en is het aantal, dat gevonden worden bij de gefouilleerde mensen en het aantal arrestanten op grond van de Wet Wapens en Munitie niet gedaald, maar gestegen. Nemen onveiligheidsgevoelens toe bij de bestempeling van een gebied tot bijna oorlogszone en waarom reageren burgers ‘gelaten’ op een maatregel die elke persoon potentieel tot gevaarlijke wapendrager maakt. Waarheidsvinding in een woud aan stukken en een filosofische argumentatie in de voetsporen van Donald Rumsfeld, oud minister van Defensie van de Verenigde Staten.

lees meer

LJN: AR2104, Hoge Raad , 00713/04

Datum uitspraak: 26-10-2004

Datum publicatie: 26-10-2004

Rechtsgebied: Straf

Soort procedure: Cassatie

Inhoudsindicatie: OM-cassatie. Hof oordeelde terecht dat art. 52.4 WWM geen grondslag bood voor fouillering nu verdachte zich ten tijde van de fouillering niet heeft bevonden op een voor aankomst en vertrek van reizigers bestemd gedeelte van een luchtvaartterein (doch in een parkeergarage). Het cassatiemiddel klaagt niet over het rechtsgevolg dat het hof heeft verbonden aan de vastgestelde schending van genoemde bepaling (bewijsuitsluiting).

Uitspraak lees meer

Wijziging Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (WIV)

De Tweede Kamer heeft op 17 oktober 2007 het wetsvoorstel ‘Wijziging van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 in verband met de verbetering van de mogelijkheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten om onderzoek te doen naar en maatregelen te nemen tegen terroristische en andere gevaren met betrekking tot de nationale veiligheid alsmede enkele andere wijzigingen’ aangenomen. Een hele mond vol en dat is ook de juiste samenvatting van dit wetsvoorstel. Een mond vol, want de verantwoording van de uitbreiding van de bevoegdheden is niet aanwezig.

lees meer

Sinds 11 september 2001 zijn er in Nederland veel maatregelen genomen om terrorisme te bestrijden. Buro Jansen & Janssen schrijft regelmatig over deze ontwikkelingen, zie het Dossier Terrorisme
Hieronder vindt je een overzicht van alle maatregelen die er in Nederland zijn genomen, of die zijn voorgesteld.

Voor een overzicht van wetgeving kijk hier

lees meer

In onze nieuwsbrief van maart 2006 schreven over het wetsvoorstel dat de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten dusdanig wil wijzigen dat er voor bestuursorganen, financiële dienstverleners en vervoerders een verplichting komt om gegevens af te staan aan de inlichtingendiensten indien zij daarom vragen. Momenteel is die plicht er alleen in de communicatiesector. Een tweede belangrijke wijziging is de mogelijk om gegevens in bulk op te vragen. Het doel van deze gegevensverzameling wordt uiteindelijk ook expliciet in de wet opgenomen: datamining. Aan de hand van profielen wordt gezocht naar mogelijke terroristen. Laatste belangrijke wijziging is het geven van bevoegdheid tot verstoring aan medewerkers van de diensten zelf. Deze bevoegdheid ligt nu bij infiltranten, diw erken voor de dienst. lees meer

Een update van de bijdrage van Louis Sévèke aan het boekje Tips tegen Tralies, juni 2006

In deze bijdrage willen we nagaan in welke registers activisten zoal geregistreerd worden en wat de mogelijkheden van inzage zijn. We beperken ons tot overheidsregistratie. Daarnaast bestaat natuurlijk de mogelijkheid dat actievoerders geregistreerd staan bij particuliere recherchebureaus, al dan niet in opdracht van bedrijven. Bovendien is het bekend dat extreem-rechts enige moeite doet om gegevens over ‘volksvijanden’ te verzamelen. Ook voor particuliere recherchebureaus geldt dat die niet te koop lopen met hun eventuele gegevensbestanden. Die bestanden vallen overigens, evenals de meeste andere persoonsregistraties, onder de Wet Persoonsregistraties. Volgens die wet mogen persoonsregistraties alleen aangehouden worden met een bepaald doel. De opgenomen gegevens mogen alleen rechtmatig en ten behoeve van dat doel verkregen zijn. Een register moet ook aangemeld worden en over het algemeen moet een privacyreglement worden opgesteld. Die laatste twee plichten gelden overigens niet voor alle registraties. Vrijgesteld zijn ondermeer abonnement- en salarisadministraties. lees meer

Het was een voor Nederlandse begrippen vrij zeldzame vertoning: een aantal rechters verliet de ivoren toren van de rechtspraak en uitte hun zorgen over de daadkracht die het kabinet-Balkenende tentoonspreidt bij aanpassingen in het strafrecht om terrorisme te bestrijden. Geert Corstens, raadsheer bij de Hoge Raad – het hoogste rechtscollege van Nederland – noemde de voorgestelde maatregelen ‘een heel gevaarlijk pakket’ omdat er ‘ingrijpend aan de structuur van het strafproces wordt gemorreld, waarbij het hele bouwwerk gaat wankelen’. Volgens hem zullen de maatregelen slechts marginaal bijdragen aan de oplossing van het probleem, terwijl ondertussen ‘de vrijheid van het individu behoorlijk wordt opgeofferd’. Maar kritiek en nuances zijn nauwelijks te uiten, stelt Corstens. ‘Er lijkt over dit onderwerp een soort geest te zijn neergedaald die de politiek enorm doet doordraven. Het opgeroepen beeld van een oorlog vind ik echt heel verkeerd. Ziet u een wezenlijk maatschappelijk debat over deze kwestie? In de politiek, journalistiek, of zelfs de wetenschap? Het lijkt wel of alle neuzen dezelfde kant op móéten wijzen.’

lees meer

Veiligheidsdiensten en politiediensten hebben verschillende taken. Een veiligheidsdienst moet de nationale veiligheid bewaken. Daarvoor staat haar een groot aantal speciale bevoegdheden ter beschikking.

Veiligheidsdiensten opereren strikt in het verborgene. Als het goed is merkt niemand iets van operaties van een veiligheidsdienst. Juist omdat de veiligheidsdienst beschikt over vergaande bevoegdheden, heeft het geen opsporingstaak. Dat is voorbehouden aan de politie, die weliswaar ook over speciale bevoegdheden beschikt en in het geheim kan opsporen, maar uiteindelijk in de rechtszaal in alle openbaarheid tekst en uitleg moet geven.

lees meer

Vreemdelingen staan sinds 11 september in het brandpunt van de overheidsbelangstelling. De kapers van de vliegende bommen kwamen immers van buiten, al dan niet na een lange tijd ongehinderd in Europese landen te hebben vertoefd. De vijand is onder ons, concludeerden de smaakmakers in het publieke debat. Met het wegvallen van de grenzen in Europa valt het steeds moeilijker te controleren wie ons land binnenkomt. Een nationale veiligheidstoets op vreemdelingen moet uitkomst bieden, en het moet makkelijker worden om vreemdelingen uit te zetten, desnoods naar landen waar men het met de mensenrechten niet zo nauw neemt.

lees meer