NRC Handelsblad 28/12/1990

DOOR ONZE POLITIEKE REDACTIE

DEN HAAG, 28 dec. – Een verdachte die weigert zijn naam te noemen wordt niet strafbaar, maar mag voortaan wel meteen worden gefouilleerd. Minister Hirsch Ballin (justitie) heeft vandaag het wetsvoorstel anonieme verdachten in deze zin gewijzigd. Hij handhaaft de mogelijkheid om dergelijke verdachten kort vast te zetten.

In het regeerakkoord tussen CDA en PvdA was al een beperkte identificatieplicht afgesproken, ‘bijvoorbeeld in het kader van de bestrijding van het voetbalvandalisme en de fraude’. Bij de Kamer was nog een voorstel in behandeling van de vorige minister van justitie, Korthals Altes (VVD), waarin op het weigeren van het noemen van hun naam door verdachten van een strafbaar feit een boete van maximaal 500 gulden was gesteld. De gedachte was toen dat verdachten daardoor de politie eerder hun naam zouden noemen.

lees meer

NRC Handelsblad 29/11/1990

DOOR EEN ONZER REDACTEUREN

DEN HAAG, 29 nov. – Nog voor de zomer bereikt de Tweede Kamer een wetsontwerp dat regelt in welke gevallen personen zich in het binnenland dienen te legitimeren.

Minister Hirsch Ballin (justitie) heeft dit gisteren in de Kamer gezegd bij de behandeling van de Paspoortwet. Om te kunnen voldoen aan de legitimatieplicht zal er een identiteitskaart komen die desgewenst kan worden aangeschaft. Ook het paspoort en rijbewijs kunnen dienen als identificatiedocument.

lees meer

NRC Handelsblad 20/11/1990

DOOR ONZE POLITIEKE REDACTIE

ROERMOND, 20 nov. CDA-fractieleider Brinkman vindt dat het kabinet snel met een wettelijke regeling voor identificatieplicht moet komen. Zonodig zal de CDA-fractie zelf met een initiatief-wetsvoorstel komen, zei hij gisteren op een CDA-partijbijeenkomst in Roermond.

Een legitimatieplicht is volgens hem vooral nodig om het probleem van zwartrijders in het openbaar vervoer doeltreffend te kunnen aanpakken. Hij vindt het gegeven dat in bus, tram en metro in Amsterdam 80 procent van de processen-verbaal voor betrapte zwartrijders in de prullenbak verdwijnt wegens opgave van een valse naam aanleiding om zo snel mogelijk met een legitimatieplicht te komen.

Het kabinet wil een beperkte identificatieplicht op grond van bestaande documenten, zoals paspoort of rijbewijs. De identificatieplicht zou moeten gelden voor bijzondere situaties, bijvoorbeeld als er sprake is van voetbalvandalisme of bij fraudezaken. Het kabinet is geen voorstander van een algemene identificatieplicht.

In het regeerakkoord tussen CDA en PvdA in november 1989 is afgesproken dat inzake het activeren van het binnenlands vreemdelingentoezicht, noodzakelijk in het kader van het Schengen-akkoord en Europa 1992, de commissie-Zeevalking advies zal uitbrengen aan minister Hirsch Ballin van justitie. Dat advies wordt tegen de zomer van 1991 verwacht.

Brinkman zei gisteren niet te willen verhelen dat voor de oudere generaties, die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt, de zaak gevoelig ligt. ‘Maar als we laten liggen dat mensen die verdacht zijn zich anoniem blijven houden, worden we toch allemaal wat ongeduldig’, aldus Brinkman.

NRC Handelsblad 18/11/1990

DOOR EEN ONZER REDACTEUREN

BRUSSEL, 18 DEC. Voor het aangaan van vaste bank- en verzekeringsrelaties zal vanaf 1 januari 1993 in de Europese Gemeenschap een identificatieplicht gelden. Een richtlijn (EG-wet) van deze strekking hebben de EG-ministers van financien gisteren aanvaard.

Uitzonderingen worden alleen gemaakt voor incidentele balietransacties bij banken van minder dan 15.000 ecu (35.000 gulden). Voor grotere bedragen die bij banken worden aangeboden, zal wel een identificatieplicht gelden.

De richtlijn is onderdeel van het EG-beleid tegen het witwassen van crimineel verworven geld. In alle gevallen waarbij verdenking bestaat dat sprake is van witwassen van crimineel geld, zijn financiele instellingen verplicht dit aan de nationale justitiele autoriteiten te melden.

Aanvankelijk lag het in de bedoeling een identificatieplicht verplicht te stellen bij bedragen vanaf 10.000 ecu (23.000 gulden). Dit stuitte op onoverkomelijke bezwaren van Duitsland. De richtlijn werd gisteren met grote meerderheid aangenomen met alleen Duitsland als tegenstemmer.

De EG-lidstaten mogen afzonderlijk besluiten om bij een lager bedrag al een identificatieplicht te eisen.

Sir Leon Brittan, de EG-commissaris belast met de financiele sector, zei dat met de integriteit van de Europese financiele markten niet valt te sollen. ‘Deze richtlijn toont aan dat de EG bij de voltooiing van de interne markt een liberaal systeem voor financiele instellingen wenst, maar misbruik niet zal toestaan.’

Bij het afsluiten van levensverzekeringen zal eveneens een identificatieplicht gelden. Op Nederlands verzoek is de identificatieplicht bij kleine verzekeringen onder 2.500 ecu (5.750 gulden) zoals reis- en vakantieverzekeringen die vaak telefonisch worden afgesloten, en bij polissen voor bedrijfspensioenen die via arbeidscontracten worden geregeld, uit de richtlijn geschrapt.

Uit: NN, buro Jansen & Janssen, 1990 en 1991.

Wat vooraf ging: Uitgeverij Ravijn distribueerde in 1990 het boekje De Tragiek van een Geheime Dienst over de PID Nijmegen.

De zitting

Een week na de verschijning van het boekje “De Tragiek van een Geheime Dienst” werden er eindelijk gerechtelijke stappen ondernomen. Na dagenlange vergaderingen tussen politie, justitie en vermoedelijk ook BVD waren ze er uit: geen strafrechtelijke vervolging van de makers, geen verbod van het boek, maar een civielrechtelijke procedure tegen de verspreiders, uitgeverij Ravijn uit Amsterdam.
Vrijdag laat in de middag kregen wij en een aantal Nijmeegse panden en groepen een dagvaarding om maandagochtend om 10 uur te verschijnen voor de Rechtbank in Arnhem. (Zegt de deurwaarder: “Prettig weekend, verder!”). Zes van de PID-ers hadden een kort geding aangespannen om verdere aantasting van hun privacy te voorkomen en eisten onmiddellijke stopzetting van de verspreiding en het terughalen van de boeken op straffe van een dwangsom van 5000,- per dag.
Maandagochtend al heel vroeg begon de losse verkoop van de Tragiek van een geheime dienst in de hal van het gerechtsgebouw en na aanvang van het proces ging dat binnen gewoon door. De enorme zaal was maar net groot genoeg om al het publiek te kunnen bergen, de stemming was vrolijk en gezellig, ondanks of juist dankzij de 4 gleufhoeden met regenjassen en zonnebrillen die vanuit een hoek alles nauwlettend in de gaten hielden.

lees meer

Jan Karel en de ETA-bom

Oktober 1990, niet eerder gepubliceerd

“Ik vermoed dat er lijsten zijn van mensen die iets met kraken te maken hebben, of te maken hebben gehad. Waarschijnlijk wist de politie na de bomaanslag op het Auroragebouw niet waar ze het zoeken moest en dacht: ‘laten we maar eens op die kraaklijsten kijken.’
De signalementen waren ‘een kale kop’, ik denk dat ze in dat krakersbestand zijn gaan zoeken, dat ze daar de kale koppen uitgehaald hebben en aan die getuigen hebben gevraagd: ‘is het soms een van deze kale mannen geweest?’ En dat die getuige toch wel erg zijn best heeft willen doen en heeft gezegd: ‘Ja dat is hem’ of ‘die lijkt erop’.”

lees meer

“Ik vermoed dat er lijsten zijn van mensen die iets met kraken te maken hebben, of te maken hebben gehad. Waarschijnlijk wist de politie na de bomaanslag op het Auroragebouw niet waar ze het zoeken moest en dacht: ‘laten we maar eens op die kraaklijsten kijken.’
De signalementen waren ‘een kale kop’, ik denk dat ze in dat krakersbestand zijn gaan zoeken, dat ze daar de kale koppen uitgehaald hebben en aan die getuigen hebben gevraagd: ‘is het soms een van deze kale mannen geweest?’ En dat die getuige toch wel erg zijn best heeft willen doen en heeft gezegd: ‘Ja dat is hem’ of ‘die lijkt erop’.” lees meer

“Ik vermoed dat er lijsten zijn van mensen die iets met kraken te maken hebben, of te maken hebben gehad. Waarschijnlijk wist de politie na de bomaanslag op het Auroragebouw niet waar ze het zoeken moest en dacht: ‘laten we maar eens op die kraaklijsten kijken.’
De signalementen waren ‘een kale kop’, ik denk dat ze in dat krakersbestand zijn gaan zoeken, dat ze daar de kale koppen uitgehaald hebben en aan die getuigen hebben gevraagd: ‘is het soms een van deze kale mannen geweest?’ En dat die getuige toch wel erg zijn best heeft willen doen en heeft gezegd: ‘Ja dat is hem’ of ‘die lijkt erop’.” lees meer

“Iedereen die ooit op één of andere manier in de ogen van het gezag aanleiding heeft gegeven geregistreerd te worden, loopt de kans net als Jan-Karel bij het verlaten van het postkantoor een zwarte zak over zijn hoofd te krijgen.”
De beste manier om je te verweren tegen de bedreiging door de geheime dienst is hun doelen en werkwijzen bekend te maken. Deze ‘Schreibtischtäter’ zijn alleen zo machtig omdat ze onder bescherming van geheimhouding en anonimiteit werken. Worden ze uit de schemering getrokken, dan zijn het ineens middelmatige ambtenaren, die helemaal niet zo geweldig en vreesaanjagend zijn. Ze zijn slechts machtig, als iedereen zwijgt. En dat zal zo blijven, zolang de slachtoffers zich laten afschrikken en diegenen die in vertrouwen genomen zijn niets zeggen. Alleen wanneer de geheime diensten moeten vrezen dat elke bespieding, benadering en provocatie bekend kan worden, zullen ze voorzichtiger worden en hun aktiviteiten inperken. Daarom moeten alle voorvallen aangekaart worden.

lees meer

Regenjassendemokratie
BVD-infiltraties bij aktievoerder/sters
1990, Uitverkocht.
Inhoud
“Iedereen die ooit op één of andere manier in de ogen van het gezag aanleiding heeft gegeven geregistreerd te worden, loopt de kans net als Jan-Karel bij het verlaten van het postkantoor een zwarte zak over zijn hoofd te krijgen.”
De beste manier om je te verweren tegen de bedreiging door de geheime dienst is hun doelen en werkwijzen bekend te maken. Deze ‘Schreibtischtäter’ zijn alleen zo machtig omdat ze onder bescherming van geheimhouding en anonimiteit werken. Worden ze uit de schemering getrokken, dan zijn het ineens middelmatige ambtenaren, die helemaal niet zo geweldig en vreesaanjagend zijn. Ze zijn slechts machtig, als iedereen zwijgt. En dat zal zo blijven, zolang de slachtoffers zich laten afschrikken en diegenen die in vertrouwen genomen zijn niets zeggen. Alleen wanneer de geheime diensten moeten vrezen dat elke bespieding, benadering en provocatie bekend kan worden, zullen ze voorzichtiger worden en hun aktiviteiten inperken. Daarom moeten alle voorvallen aangekaart worden.

Hans-Jürgen Schulz
Die Geheime Internationale Spitzel, Terror und Computer, Frankfurt, 1982.

Bij Jansen & Janssen worden al jaren BVD-benaderingen bij aktievoerders/sters bijgehouden. In deze brochure beschrijven Jansen & Janssen hoe de benaderingen in de praktijk in z’n werk gaan. Hieruit wordt onder meer duidelijk wat de BVD allemaal tot haar werkterrein rekent. De BVD bespiedt niet alleen diegenen die op het punt staan over te gaan tot levensgevaarlijk terrorisme; zij probeert alles wat beweegt in kaart te brengen. Jansen & Janssen konkluderen dat de kontrolemogelijkheden op de aktiviteiten van de Dienst zo goed als afwezig zijn. De BVD maakt haar eigen beleid. Aan de hand van aktuele voorbeelden wordt in de brochure geanalyseerd waar het ongelimiteerd verzamelen van informatie over duizenden mensen toe kan leiden. Het gevaar is groot dat dit materiaal, eenmaal opgeslagen, op reis gaat om op een onverwacht moment ergens op te duiken.

Inleiding

1.”Neem die stap nou”

2. Hoe komt u aan die informantent

3. Wat de BVD wil weten

4.Demokratische controle

5.De BVD rukt op

Bijlage 1. Tilly en Ruud

Bijlage 2. Overzicht benaderingen

Tips 1. Hoe om te gaan met benaderingen

Tips 2. De benadering

lees meer

Bijlage bij Regenjassendemokratie

Het beste advies: zeg meteen dat je niets met de BVD te maken wilt hebben.
Helaas blijkt dat de meeste benaderde mensen uit een mengeling van tijdelijke beduusdheid en nieuwsgierigheid de BVD-er niet onmiddellijk de deur uitzetten. Daarom toch een aantal tips.
lees meer

Bijlage bij Regenjassendemokratie

De ontmaskering van iemand die langere tijd voor de politie of de BVD heeft gewerkt is een pijnlijke geschiedenis. Aangezien het praktisch onmogelijk is de beweging of wat daar voor door gaat kontinu te scannen op mogelijke infiltranten, komen de meeste mollen vanzelf naar boven. Omdat ze het niet meer uithouden, wat het gevolg kan zijn door wantrouwen van de omgeving. Vaak zijn er achteraf gezien onbegrepen ‘seintjes’ van de infiltrant geweest, waarmee hij heeft aangegeven dat er iets aan de hand was. lees meer

Bijlage bij Regenjassendemokratie

In dit chronologische overzicht van benaderingen binnen ‘de beweging’ zijn de 58 benaderingen opgenomen die ons bekend zijn over de afgelopen 3 jaar. Voor zover de gevallen nog niet eerder waren gepubliceerd, hebben we als dat mogelijk was iedereen toestemming gevraagd voor deze publikatie. Mensen die elders in de brochure ook genoemd worden, zijn hieronder met dezelfde schuilnaam opgenomen.
Infiltranten die ontmaskerd zijn, waren al eerder met hun echte naam in de publiciteit, dat hebben we zo gelaten. Benaderingsgevallen de die uitsluitend in dit overzicht voorkomen hebben geen naam. Als in deze lijst BVD-ers en PID-ers bij naam genoemd worden, zijn dat de namen waarmee zij zich zelf voorstelden. lees meer

Hoofdstuk 5 Regenjassendemokratie

De BVD heeft heel nadrukkelijk geen opsporingsbevoegdheden. Na de oorlog lag de herinnering aan de Gestapo, de politieke politie van de Duitsers nog te vers in het geheugen. Formeel wordt in de wet dan ook nog steeds vastgehouden aan de radikale scheiding tussen inlichtingenwerk en opsporingsdoeleinden.
Het werk van de BVD is niet gebonden aan het Wetboek van Strafvordering. Dat houdt onder meer in dat een BVD-er ongewapend is en nooit iemand mag aanhouden. Maar het betekent ook dat het door niemand te controleren is hoe de BVD aan haar informatie komt. Omdat er geen regels zijn waar de Dienst zich aan hoeft te houden én omdat de BVD formeel geen opsporingswerk doet, is er bijna nooit aanleiding tot rechterlijke toetsing. De enkele keren dat het wel zover komt dat een BVD-er ter verantwoording wordt geroepen door een rechter, beroept hij zich altijd op de noodzaak tot geheimhouding om te voorkomen dat er teveel bekend zou worden over de werkwijze van de Dienst. BVD-informatie als bewijsmateriaal is in Nederland dan ook zeer omstreden. lees meer

Hoofdstuk4 Regenjassendemokratie

Laten we, in dit hoofdstuk, voor het gemak aannemen dat we in een demokratische rechtsstaat leven, en dat dus de politieke verantwoordelijkheid voor het doen en laten van overheidsdiensten bij de minister ligt. De minister legt verantwoording af aan de door het volk gekozen leden van de Tweede Kamer, die een kontrolerende funktie hebben en de minister desnoods kunnen wegsturen. lees meer