27925 Terroristische aanslagen in de Verenigde Staten
nr. 21 Brief van de minister president, minister van Algemene Zaken en van de ministers van Justitie , van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties , van Financiën en van Defensie
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
‘s-Gravenhage, 26 oktober 2001
de Volkskrant, Binnenland, 26 oktober 2001
Het kabinet is tegen een algemene identificatieplicht, zoals België en Frankrijk kennen. Wel zullen burgers in de toekomst worden verplicht hun persoonsbewijs te tonen als sprake is van terroristische dreigingen. De huidige, beperkte identificatieplicht wordt daartoe uitgebreid, aldus kringen rond het kabinet.
Vandaag vergadert het kabinet erover. Na de aanslagen in de Verenigde Staten wordt in de Tweede Kamer aanzienlijk milder gedacht over het onderwerp, dat lange tijd taboe was.
CDA en VVD zijn voor een algemene identificatieplicht, waarbij burgers verplicht zijn altijd een persoonsbewijs bij zich te dragen. PvdA en D66 zijn daar nog steeds tegen, maar zijn bereid te praten over uitbreiding.
Enkele jaren geleden werd de identificatieplicht, die al gold voor officiële handelingen en voor bankzaken, uitgebreid tot voetbalstadions, het openbaar vervoer en de werkplek.
In deze gevallen is de burger overigens niet verplicht een persoonsbewijs bij zich te dragen. Wel moet hij, als er aanwijzingen zijn voor een strafbaar feit, alle medewerking verlenen voor identificatie. Desnoods moet hij mee naar het politiebureau. Dat gaat nu ook gelden voor terroristische dreigingen, als het aan het kabinet ligt.
Minister Korthals van Justitie had na de aanslagen al gezegd te denken aan uitbreiding van de identificatieplicht. Hij zei overigens niet de illusie te hebben dat daarmee veel terroristen kunnen worden ontdekt. Die zijn slim genoeg om een valse identiteit aan te nemen.
De D66-ministers in het kabinet lijken met de nu voorgestelde uitbreiding te kunnen leven. Minister Van Boxtel van Grotesteden- en Immigratiebeleid, vanouds tegenstander, is bijgedraaid sinds hij druk bezig is met een fraudebestendig paspoort met irisscan. De PvdA-bewindslieden tobben nog over uitbreiding.
Het Parool, vrijdag 26 oktober
DEN HAAG – Er komt, als het aan VVD-minister Benk Korthals (Justitie) ligt, geen algemene identificatieplicht. De bestaande legitimatieplicht wordt wel uitgebreid. Wanneer sprake is van een concrete terroristische dreiging, kan de politie personen voortaan om een legitimatie vragen. Korthals weet zich gesteund door de regeringspartijen en het CDA.
Korthals noemt als voorbeeld de dreiging rondom de verkeerstunnels in Amsterdam en Rotterdam begin september. Een anonieme brief waarin bomaanslagen in de Coen- en Zeeburgertunnel in Amsterdam en de Botlektunnel en de Beneluxtunnel in Rotterdam werden aangekondigd, leidde tot een grote verkeerschaos toen de tunnels tijdelijk werden gesloten voor het verkeer. In een beperkte straal rondom ‘het bedreigde gebied’ mag de politie in de toekomst mensen om een legitimatie vragen. Wie die niet heeft, is niet strafbaar, maar moet wel meewerken aan zijn identificatie. Als de dreiging is opgelost, vervalt de identificatieplicht.
Het kabinet zal vandaag in de ministerraad over dit voorstel een besluit nemen.
NRC Handelsblad 20/10/2001
Elsbeth Etty
Mister Bean heeft zich in de oorlog gemengd. De binnenlandse oorlog welteverstaan, die niet een oorlog is tussen bevolkingsgroepen of aanhangers van uiteenlopende religies, maar een oorlog van regeringen tegen burgerlijke vrijheden in het kader van terrorismebestrijding.
De Britse regering wil, het is bekend, moslims geen aanstoot geven nu zij deelneemt aan de militaire operatie in Afghanistan tegen de massamoordenaars uit de kring van de fundamentalistische onderwereld. Om te demonstreren dat de oorlog niet is gericht tegen de islam, bedacht de Britse minister van Binnenlandse Zaken, David Blunkett, een wet waarin het aanzetten tot religieuze haat strafbaar wordt gesteld met maximaal zeven jaar.
NRC Handelsblad , 18 oktober 2001
In Nederland opgepakte terroristen die mogelijk betrokken zijn bij aanslagen op Amerikaans grondgebied, kunnen niet zonder meer worden uitgeleverd aan de VS. Nederland levert geen verdachten uit als die tot de doodstraf kunnen worden veroordeeld. Als er terroristen in Nederland worden opgepakt, zal overleg met de VS moeten uitwijzen onder welke voorwaarden uitlevering kan plaatsvinden.Dat liet minister Korthals van justitie aan de Tweede Kamer weten tijdens een overleg over terrorismebestrijding. Zo’n voorwaarde zou kunnen zijn dat de Amerikaanse regering op voorhand toezegt dat ze afziet van daadwerkelijke uitvoering van de doodstraf als dat inderdaad het vonnis wordt. Maar Korthals zei niet te willen vooruitlopen op problemen die aanhouding van een terrorist hier kunnen opleveren.
Lodewijk Asscher
NRC Handelsblad , 15 oktober 2001
De roep om maatregelen ter voorkoming van nieuwe terreuraanslagen blijft klinken. Maar in de strijd tegen het terrorisme mogen de grenzen van de Grondwet niet worden overschreden, meent Lodewijk Asscher.
De aanslagen van 11 september hebben een vloedgolf aan maatregelen teweeggebracht ter voorkoming van nieuwe aanslagen. Maar deze maatregelen kunnen de privacy en het communicatiegeheim aantasten. In een klimaat van brandende moskeeën, oorlogsretoriek en een jihad wordt praten over grondrechten echter al gauw bestempeld als `gemekker van de zijlijn’.
De juridische maatregelen die in de Verenigde Staten zijn genomen in de dagen na de ramp lijken op het eerste gezicht draconisch. Het voorstel uit de Provide Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act om verdachte vreemdelingen (aliens) voor onbepaalde tijd vast te mogen houden, haalde het niet. Wel wordt het onderscheppen van voicemails makkelijker. De afluistermogelijkheden worden uitgebreid en een rechter krijgt minder mogelijkheden een tapverzoek te weigeren.
De Combatting Terrorism Act 2001 van 13 september is een andere nieuwe wet. De FBI mag eerder en langer aftappen. Voor het opvragen van verkeersgegevens is geen rechterlijke toestemming nodig. Deze gegevens omvatten mede de ingetoetste webadressen, en de routerings- en adresseringsgevens van e-mail. Ook het onderwerp van de e-mails in de zogenaamde subject line zou onder de nieuwe bevoegdheid kunnen vallen. Zo kan in een oogwenk een profiel worden gemaakt van alles wat iemand online doet. Is dat overdreven of moet Nederland volgen?
01 Europese plannen tegen grootschalig protest
02 Europese samenwerking tegen activisten
03 Internationale samenwerking tegen activisten
04 Openbare Orde Samenwerking
05 Informatie over Internationale Openbare Orde Samenwerking
06 Stop de Haagse/Internationale Politieconferentie!
07 Bont en Blauw; actie tegen internationale politie-top Den Haag
08 International Cooperation against activists
09 International Conference Global Civil Society Maintaining Public Order, A democratic approach
10 Information on International Public Order Cooperation
11 Bunt und Blau: Internationale Aktion gegen Polizei-Top
12 MEPS CLASH WITH COUNCIL OVER SUMMIT VIOLENCE
13 Informatie-uitwisseling over verplaatsing van groepen
Speciale aandacht voor Internationale Politiesamenwerking op het terrein van Openbare Orde.
Europese plannen tegen grootschalig protest
Na de uit de hand gelopen bijeenkomsten in onder andere Gothenburg en Genua is er vanzelfsprekend in diverse actiekringen de vraag gesteld: hoe nu verder? Maar niet alleen actievoerders worstelen met deze vraag. Ook regeringsleiders, politievertegenwoordigers en inlichtingendiensten beraden zich op de manier waarop ze met ‘tophoppers’ en meer in het algemeen met grootschalige protesten om moeten gaan. Binnen de EU worden in de raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (de JBZ-raad) vergaande plannen gemaakt om protesten zoals die de afgelopen tijd heben plaatsgevonden, tegen te gaan. En hoewel de EU bij monde van de huidige voorzitter België in een persbericht laat weten ‘(…) dat een van de de doelstellingen van de Europese Unie is, de Unie te handhaven en te ontwikkelen als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid.’, geven de gepresenteerde plannen blijk van een iets andere insteek.
Na de uit de hand gelopen bijeenkomsten in onder andere Gothenburg en Genua is er vanzelfsprekend in diverse actiekringen de vraag gesteld: hoe nu verder? Maar niet alleen actievoerders worstelen met deze vraag. Ook regeringsleiders, politievertegenwoordigers en inlichtingendiensten beraden zich op de manier waarop ze met ‘tophoppers’ en meer in het algemeen met grootschalige protesten om moeten gaan. Binnen de EU worden in de raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (de JBZ-raad) vergaande plannen gemaakt om protesten zoals die de afgelopen tijd heben plaatsgevonden, tegen te gaan. En hoewel de EU bij monde van de huidige voorzitter België in een persbericht laat weten ‘(…) dat een van de de doelstellingen van de Europese Unie is, de Unie te handhaven en te ontwikkelen als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid’, geven de gepresenteerde plannen blijk van een iets andere insteek.
lees meer
de Volkskrant 06/10/2001
door Sander van Walsum
‘De stelling dat de veiligheid zou zijn gediend met het opgeven van individuele vrijheden is nooit goed onderbouwd.’
Moeten we onze privacy opofferen om de samenleving tegen aanslagen te beschermen? Een identificatieplicht kan de samenleving blijvend beschadigen. En de ellende is niet te overzien als een malafide overheid beschikt over informatie die wij gedachteloos rondstrooien. Misschien is dat wel gevaarlijker dan terrorisme.
In 1997 namen de ministers van JBZ al een maatregel aan om activisten beter in de gaten te houden:
Handhaving van de orde en de openbare veiligheid
EU plans the surveillance of protestors and the criminalisatian of protest,
een overzicht van de maatregelen die de EU heeft genomen om activisten in de gaten te houden.
gemaakt door Statewatch.
Al een aantal jaren wordt er in internationaal verband samengewerkt op het terrein van openbare orde. In het Schengen akkoord zijn bijvoorbeeld een aantal mogelijkheden om mensen die een gevaar vormen voor de openbare orde of staatsveiligheid toegang tot de Schengenlanden te weigeren.
Met het toenemen van de internationale demonstraties werd er in 1997 al door de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken een maatregel aangenomen om activisten beter in de gaten te houden. In de gemeenschappelijke conclusie Handhaving van de orde en de openbare veiligheid werd vastgelegd dat van grote groepen demonstranten informatie naar de betrokken landen moest worden doorgegeven. In het Zwartboek Eurotop, naar aanleiding van de arrestaties tijdens de Eurotop in juni 1997 in Amsterdam schreven we er al een stuk over.
Europese plannen tegen grootschalig protest
Na de uit de hand gelopen bijeenkomsten in onder andere Gothenburg en Genua is er vanzelfsprekend in diverse actiekringen de vraag gesteld: hoe nu verder? Maar niet alleen actievoerders worstelen met deze vraag. Ook regeringsleiders, politievertegenwoordigers en inlichtingendiensten beraden zich op de manier waarop ze met ‘tophoppers’ en meer in het algemeen met grootschalige protesten om moeten gaan. Binnen de EU worden in de raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (de JBZ-raad) vergaande plannen gemaakt om protesten zoals die de afgelopen tijd heben plaatsgevonden, tegen te gaan. En hoewel de EU bij monde van de huidige voorzitter België in een persbericht laat weten ‘(…) dat een van de de doelstellingen van de Europese Unie is, de Unie te handhaven en te ontwikkelen als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid.’, geven de gepresenteerde plannen blijk van een iets andere insteek.
Uit: Ravaga, september 2001
Europese aanscherping artikel 140 op komst
Bestrijding Europese misdaad richt zich op criminele organisatie
Uit: Op de Grens, mei 1998
Openbare orde bewaard, nieuwe wetten openbare orde in de maak
Sorgdrager bereidt uitbreiding van artikel 141 voor
Uit: Ravage, februari 1998
Openbare orde verstoord, artikel 140 aangepast na Eurotop?
Artikel 140 voldoet volgens Sorgdrager niet langer
Uit: Ravage, september 1997
Zwartboek politieoptreden Eurotop
Na de Eurotop was de verwarring en verontwaardiging over het gevoerde politie- en Justitieoptreden onder tegenstanders van de Eurotop groot. De gevestigde politiek en media leken echter niet onder de indruk van de arrestatie van meer dan 700 onschuldige burgers, het misbruik van wetsartikelen door het Openbaar Ministerie, slechte arrestantenbehandeling en massale deportatie van buitenlandse arrestanten.
Hier moest wat aan gebeuren. Van uit de arrestantengroep, het Autonoom Centrum en buro Jansen en Janssen werd besloten om klachten en getuigenissen te verzamelen over dit optreden en een Zwartboek te publiceren. Dit Zwartboek zou dan de basis moeten vormen voor een onafhankelijk onderzoek door de Nationale Ombudsman.
English version
Deutsche version
Conferentie uitgesteld!
De Politie Conferentie is naar aanleiding van de aanslagen in New York uit/afgesteld Dat betekend dat het programma van de tegenconferentie ook niet plaats zal vinden Iedereen wordt zo snel mogelijk op de hoogte gebracht.
Na de Eurotop in Göteborg en de top van de G8 in Genua is internationale openbare samenwerking tegen aktivisten in een stroomversnelling terecht gekomen. Op deze pagina’s willen we zoveel mogelijk informatie over die samenwerking openbaren.
Ingezonden Brief
de Volkskrant 03/10/2001
GRONINGEN Tijmen Stam
Jammer dat niemand op de morele kant van de identificatieplicht reageert (de Volkskrant, 26 en 27 september). Ik hoor zelf bij die derde van de Nederlanders die geen vrijheid wil inleveren voor meer veiligheid. Omdat degenen die aangepakt worden met de identificatieplicht vooral illegalen zijn, die op z’n best proberen nog een eerlijk inkomen te krijgen (zoals de schoonmakers in het ECN in Petten, 28 september). Als dit laatste niet meer lukt door de identificatieplicht, dan zouden ze weleens minder eerlijk hun geld kunnen gaan verdienen, wat juist (het gevoel van) veiligheid vermindert.
Bovendien geeft verhoogde veiligheid ook weer een gevoel van onveiligheid, juist doordat je vaker zal worden gecontroleerd. Ook lijkt het me vervelend om per keer dat je om je paspoort gevraagd wordt en je het niet bij je hebt, je weer tachtig gulden armer bent.
Het is duidelijk dat het een stuntmaatregel is, drie weken geleden zou niemand erover gepeinsd hebben om zo’n voorstel te doen. En je zult er zeker geen terroristen mee vangen, gelukkig geeft Van Boxtel dat zelf ook al toe.