NRC, 7 december 2001

Alle lidstaten van de Europese Unie gaan dezelfde definitie van terrorisme in hun wetgeving opnemen. Ook wordt de maximumstraf die terroristen en hun handlangers boven het hoofd hangt in alle vijftien lidstaten aan hetzelfde minimum gebonden. Dat hebben de EU-ministers van Justitie gisteren in Brussel besloten. Onder `terroristische acties’ worden verstaan alle acties die de bevolking op een serieuze manier bedreigen, die regeringen dwingen om bepaald beleid uit te voeren of daar juist van af te zien, of de politieke, sociale en economische orde verstoren of vernietigen. Er is een lijst van tien misdrijven bijgevoegd, zoals kaping of het verspreiden van gevaarlijke stoffen. Er zijn ook verwijzingen opgenomen naar mensenrechtenverdragen, de vrijheid van vergadering en meningsuiting en het stakingsrecht, zodat demonstranten of stakers niet als terroristen worden gebrandmerkt. Leiders van terroristische groeperingen riskeren een maximumstraf van 15 jaar en in sommige lidstaten meer. Tot nog toe hebben acht landen geen enkele omschrijving van `terrorisme’ in de wet staan. Andere landen hanteren daar verschillende definities van. Daardoor is het in sommige lidstaten voor terroristen `aantrekkelijker’ aanslagen te beramen dan in andere. De verschillende definities bemoeilijken ook de uitlevering van verdachten van het ene land naar het andere. In 1999, in het Finse Tampere, besloten de Europese regeringsleiders al deze ratjetoe te harmoniseren. Door de aanslagen in Amerika op 11 september kwam dit, samen met een Europees arrestatiebevel, hoog op de Europese agenda. In de Verenigde Naties wordt al jaren onderhandeld over een internationale definitie, die tot nog toe altijd ergens op weerstand stuit zo worden vrijheidsstrijders in het ene land als terroristen beschouwd, in het andere niet. De Europese Commissie nam de tekst van een recent compromisvoorstel van India als uitgangspunt. Daarover is de afgelopen twee maanden onderhandeld. De Nederlandse minister Benk Korthals hoopt dat het kabinet op 21 december met dit Europese besluit akkoord gaat, waarna de Nederlandse wet op korte termijn wordt aangepast.

Het Parool 06/12/2001

MAYKE CALIS

DEN HAAG – Terrorisme maakt landen kwetsbaar. De aanslagen in New York van 11 september hebben dat pijnlijk duidelijk gemaakt. Angst voor nieuwe terreuracties en vastberadenheid van regeringen om nieuwe aanslagen te voorkomen, leiden in veel Europese landen tot aangescherpte antiterrorismewetten. Wat hebben Nederland, Frankrijk, Duitsland en Engeland tot nu toe gedaan? 

In Nederland liet minister Benk Korthals van Justitie onmiddellijk na de aanslagen weten geen heil te zien in een uitbreiding van bevoegdheden van politie en justitie. Volgens hem kan dat terreuracties niet voorkomen. Wel breidde Korthals de identificatieplicht uit. Bij een concrete terroristische dreiging kan voor een nauw omschreven plaats en tijd een plicht tot identificatie gelden. Een algemene identificatieplicht, zoals die geldt in België en Frankrijk, wilde Korthals niet. Andere maatregelen die in Nederland werden genomen zijn uitbreiding van het personeel van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, politie en openbaar ministerie.

lees meer

Voorpagina, woensdag 5 december

Door een onzer redacteuren

De Tweede Kamer stemt in met het onderhandelingsresultaat dat minister Korthals van Justitie heeft bereikt over het Europees arrestatiebevel. Wel moet Korthals op de top van Europese ministers van Justitie in Brussel, de komende dagen, het zogeheten opportuniteitsbeginsel van het openbaar ministerie bij vervolging van strafbare feiten overeind houden. Daardoor behoudt Nederland zijn staatsrechtelijke autonomie bij vervolging in controversile kwesties als drugszaken of euthanasie. De jongste concepttekst over het Europees arrestatiebevel voorziet in een lijst met strafbare feiten die onder het Europees arrestatiebevel vallen, maar noemt ook uitzonderingsgronden op basis waarvan niet hoeft te worden uitgeleverd. Dat geldt onder meer voor misdrijven op de Europese lijst die niet strafbaar zijn in het land dat de betrokkene moet uitwijzen, of als het land al vervolging heeft ingesteld. Onder Nederlandse druk is ook als weigeringsgrond toegevoegd het geval waarin in eigen land is besloten geen vervolging in te stellen voor een misdrijf dat wel voorkomt op de Europese lijst, of wanneer ,,in een lidstaat tegen de gezochte persoon voor dezelfde feiten een onherroepelijke beslissing is gegeven die verdere vervolging onmogelijk maakt”.

lees meer

ANP 04/12/2001

DEN HAAG (ANP) – Het CDA is er niet op tegen als op den duur de vingerafdrukken van alle Nederlanders worden opgeslagen in een databank voor de politie.
Tweede-Kamerlid Wijn (CDA) heeft dat dinsdag gezegd. Hij brengt dit in de loop van de dag naar voren in een Kamerdebat over de vraag of de vingerafdrukken van asielzoekers mogen worden opgeslagen voor politieonderzoek. Juridisch mag dit laatste niet en de PvdA wil er een einde aan maken, maar het CDA ziet in praktijk wel voordelen. De politie zou dan meer delicten oplossen. Wijn vindt de opslag van vingerafdrukken nauwelijks een inbreuk op de privacy. ,,De afdruk zegt immers niets over iemands medische of financiële situatie of iemands gedrag”, stelt hij. De CDA’er voorziet wel dat zo’n landelijke verzameling vingerafdrukken niet een-twee-drie te realiseren is. Wijn verwacht bijvoorbeeld discussies over de vraag vanaf welke leeftijd de afdrukken moeten worden opgeslagen. ,,Maar als er een meerderheid in de Tweede Kamer voor is, dan kunnen we verder.” Hij wil daarbij beginnen een Kamermeerderheid te vormen voor het gebruik van de afdrukken van asielzoekers. De nieuwe wet bescherming persoonsgegevens staat dat gebruik niet langer toe. Alleen bij zware misdrijven mogen namen van asielzoekers nog aan de politie worden doorgegeven, meent hij. De dienst Nationale Recherche Informatie (NRI) in Driebergen, die het systeem beheert, vermoedt dat zo tientallen misdrijven niet opgelost worden. De PvdA stelde vorige week al dat bestanden met vingerafdrukken van asielzoekers zo snel mogelijk gescheiden moeten worden van die van criminelen. Anders versterkt het de negatieve beeldvorming over criminele activiteiten van vreemdelingen, vinden de PvdA-Kamerleden Van Oven en Middel.

01 BVD krijgt asielzoekers aan de praat met beloften over verblijfsvergunning
02 The New War Against Terror
03 Statewatch “Observatory”

Gehele Observant #11

Speciale aandacht voor de maatregelen tegen terrorisme

BVD krijgt asielzoekers aan de praat met beloften over verblijfsvergunning

In 1992 stelde Ien Dales, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken, dat de BVD asielzoekers niet onder druk van intimidatie of de belofte van een verblijfsvergunning mag dwingen tot het verstrekken van informatie aan de dienst. Bovendien beloofde de minister om de Tweede Kamer op de hoogte te houden van het aantal vreemdelingendossiers dat de BVD jaarlijks bij de Immigratie en Naturalisatie Dienst, IND, opvraagt. In Contrast, weekblad over de multiculturele samenleving, wordt deze week verslag gedaan van onderzoek dat het Amsterdamse Buro Jansen & Janssen uitvoerde. Daaruit blijkt dat de BVD zijn oude werkwijze ongewijzigd heeft voortgezet: nog altijd worden asielzoekers door de dienst benaderd en gentimideerd. Ook stelt de BVD asielzoekers verblijfsvergunningen in het vooruitzicht, in ruil voor politiek gevoelige informatie. De toezegging van minister Dales dat het aantal IND-dossiers dat de BVD inziet wordt bijgehouden, blijkt evenmin nagekomen. De getallen zijn nooit in het parlement aan de orde geweest. Na een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur om de cijfers van de laatste jaren in te mogen zien, blijkt dat er helemaal niets is bijgehouden. Controle op het werk van de BVD wordt met het oog op terrorismebestrijding steeds belangrijker. De dienst heeft na 11 september aangekondigd zich meer te zullen verdiepen in buitenlanders, in het bijzonder asielzoekers. De dienst belooft soms verblijfsvergunningen, zonder die belofte na te komen. Verder doorkruist de BVD het beleid van de IND om oorlogsmisdadigers van een vluchtelingenstatus uit te sluiten, door juist hen in ruil voor informatie wel een verblijfsvergunning te geven.

The New War Against Terror

Noam Chomsky
“One question, and by far the most important one is what is happening right now? Implicit in that is what can we do about it? The 2nd has to do with the very common assumption that what happened on September 11 is a historic event, one which will change history. I tend to agree with that. I think it’s true. It was a historic event and the question we should be asking is exactly why? The 3rd question has to do with the title, The War Against Terrorism. Exactly what is it? And there is a related question, namely what is terrorism? The 4th question which is narrower but important has to do with the origins of the crimes of September 11th.”

Statewatch “Observatory”:

In defence of freedom & democracy
New laws & practices affecting civil liberties and rights after 11 September in the EU, UK and US In the wake of the attacks in the US on 11 September governments in the UK, US and the EU are planning a number of measures to protect against future terrorist attacks. Some of these measures are directed specifically against such attacks, but some of the measures are not and would, if implemented, affect the fundamental rights of the people living in these democracies. This “Observatory” will be tracking proposed measures by providing both anaylsis and documentation so that civil society can find out what is being planned and make its views known.

3490 Ontwerpbesluiten Unie-Verdrag
Nr. 219 Brief van de minister van Justitie
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 28 november 2001

Overeenkomstig een eerder gedane toezegging doe ik u hierbij, mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, een notitie over Europol toekomen.

De Minister van Justitie,
A.H. Korthals

1. Inleiding
Tijdens het algemeen overleg van 6 februari 2001 ter voorbereiding van de informele JBZ-Raad van 8 en 9 februari is een notitie toegezegd waarin in meer algemene zin de stand van zaken met betrekking tot Europol en mogelijke toekomstige ontwikkelingen worden beschreven (Kamerstukken II, 2000-2001, 23 490, nr. 183, blz. 11 r.k.). Met deze notitie wordt aan de gedane toezegging gevolg gegeven. Een aantal aspecten die verband houden met Europol zal hieronder de revue passeren.

Download hier het volledige document Eurnot.doc

Trouw 27/11/2001

Door Ahmed Aboutaleb

Minister Van Boxtel zou plannen hebben om het voor allochtonen met een tijdelijke verblijfsvergunning moeilijker te maken een levenspartner uit het land van herkomst te halen. De minister veronderstelt blijkbaar dat de komst van deze soort nieuwkomers het integratieproces verhindert. Volgens dezelfde bron verzet staatssecretaris Kalsbeek zich tegen het plan omdat zij er niets voor zou voelen de Vreemdelingenwet die pas ingrijpend is herzien, opnieuw open te breken. Een ontmoedigingsbeleid voor allochtone gezinsvormers zou volgens insiders gericht moeten zijn op nieuwkomers uit Turkije en Marokko, de twee grote groepen waar de integratie moeizaam verloopt. Echter, de maatregelen van de minister zullen deze groepen niet raken omdat nogal wat Turkse en Marokkaanse jongeren inmiddels de Nederlandse nationaliteit hebben. Daarmee zijn ze Nederlanders en dienen ze net zo te worden behandeld als autochtone Nederlanders die een partner van elders laten overkomen. Het is nu eenmaal niet mogelijk Nederlanders van de eerste en van de tweede graad in het staatsbestel te introduceren. Net zo’n probleem hebben we gezien bij pogingen van het kabinet om Antilliaanse jongeren de toegang tot Nederland te weigeren.

lees meer

Kleintje Muurkrant 23/11/2001

Na de dramatische gebeurtenissen in Amerika verkeert de wereld in een shocktoestand. Hoe kon dit gebeuren? Hadden de aanslagen niet voorkomen kunnen worden? De roep om veiligheid wordt steeds luider. Politie en inlichtingendiensten staan klaar met hun verlanglijstje om telefoons af te tappen en email te onderscheppen. Internet moet in de gaten gehouden worden en databases gekoppeld. Producenten van biometrische apparatuur staan te dringen om zaken te doen met het Witte Huis en politici en zelfs burgers roepen om een algehele identificatieplicht. Veel techniek en symptoombestrijding moeten het antwoord zijn op de dreiging van een onzichtbare vijand.

door Johan van Someren

lees meer

Het Parool 15/11/2001

PAUL VUGTS

AMSTERDAM – Nu Bulgaren sinds het voorjaar geen visum meer nodig hebben om Nederland binnen te komen, wordt de Amsterdamse binnenstad belaagd door groepen Bulgaarse criminelen die ieder een specifieke ‘discipline’ beheersen. Hun kennis van de Nederlandse wet – en vooral de mazen daarin – doet commissaris van politie Ad Smit vermoeden dat de groepen strak zijn georganiseerd. Ook Roemenen zorgen voor veel problemen.

Het gaat volgens Smit, chef van de politie in de binnenstad, duidelijk niet meer om losse groepen of incidenten.

lees meer

Europese Oproep

De democratische rechten mogen niet de “collateral damage” van de oorlog tegen terrorisme worden.

Iedereen die deze oproep wenst te ondersteunen kan een email sturen

De Europese Commissie heeft een ontwerp kaderbesluit opgesteld inzake de bestrijding van terrorisme. Dit voorstel heeft de uniformering van de wetgeving van de lidstaten tot doel, zowel ten aanzien van de definitie van ´ terrorisme ª als wat betreft de opgelegde straffen.

Het ontwerp wordt voorgesteld als een reactie op de aanslagen van New York en Washington. Ook bij de huidige stand van de wetgeving zullen, ongeacht in welk land van de Unie daders van dergelijke feiten echter niet ongestraft blijven. De wetgevingen van de landen van de Europese Unie maken natuurlijk mogelijk om de deelname, onder welke vorm dan ook, aan dit soort van aanslagen streng te bestraffen. Dat geldt zowel voor de lidstaten die in het verleden een bijzondere antiterrorisme wetgeving hebben aangenomen als voor de landen die zulke uitzonderingswetgeving niet kennen.

lees meer

Telegraaf, 12 november 2001

LONDEN – De Britse regering roept vandaag de  noodtoestand uit. De vergaande maatregel is volgens
minister David Blunkett van Binnenlandse Zaken noodzakelijk om de nationale veiligheid van
Groot-Brittannië te kunnen garanderen. Vermeende buitenlandse terroristen kunnen hierdoor voor maximaal
een half jaar zonder proces in de cel worden opgesloten.

Door de noodtoestand is de Britse regering in staat artikel vijf  van het Europese Verdrag voor de Mensenrechten te negeren.
Dit artikel zegt dat verdachten niet zonder proces mogen  worden vastgezet of hun rechten mogen worden ontnomen. De
mensenrechten mogen alleen opzij worden gezet indien er zich  zeer bijzondere situaties voordoen, waarbij de nationale
veiligheid op het spel staat. De Britse regering vindt dat dit het geval is sinds de terroristische aanslagen op de VS.

Blunkett grijpt de noodtoestand tevens aan om nieuwe  wetgeving tegen terroristen door te voeren. Hij zei gisteren dat
de draconische maatregelen nodig zijn als afschrikwapen tegen  internationale terroristen, die zich als asielzoekers voordoen.

In de praktijk betekent de noodtoestand volgens  mensenrechtenorganisaties dat elke buitenlander opgepakt kan
worden en in de cel kan worden gezet. In de jaren ’70 gold de noodtoestand onder meer voor leden van het Iers Republikeins
Leger (IRA), tijdens de Golfoorlog voor Irakezen en in de Tweede Wereldoorlog voor Duitsers.

Op zoek naar de terrorist
In zijn ijver om terrorisme te bestrijden, misbruikt de BVD verblijfsvergunningen om asielzoekers aan de praat te krijgen. Daarnaast heeft de veiligheidsdienst onbeperkt toegang tot asieldossiers. Dat blijkt uit bevindingen van het onderzoeksbureau Jansen & Janssen. lees meer

 Verplichte legitimatie bij calamiteit
Parool,  26 oktober 2001
DEN   HAAG – Er komt, als het aan VVD-minister Benk Korthals (Justitie) ligt, geen  algemene identificatieplicht. De bestaande legitimatieplicht wordt wel uitgebreid.  Wanneer sprake is van een concrete terroristische dreiging, kan de politie  personen voortaan om een legitimatie vragen. Korthals weet zich gesteund door de regeringspartijen en het CDA.

Kabinet is voor incidenteel tonen persoonsbewijs bij dreigingen
de Volkskrant, Binnenland, 26 oktober 2001
Het kabinet is tegen een algemene identificatieplicht, zoals België en Frankrijk kennen. Wel zullen burgers in de toekomst worden verplicht hun persoonsbewijs te tonen als sprake is van terroristische dreigingen. De huidige, beperkte identificatieplicht wordt daartoe uitgebreid, aldus kringen rond het kabinet.

Steun voor verplichte identificatie
Parool,  26 september 2001
DEN HAAG – De invoering van een algemene identificatieplicht wordt   steeds  waarschijnlijker. Nadat vorige week premier Wim Kok had verklaard   dat het  kabinet ‘met urgentie’ onderzoekt of dit nodig is, zei minister   Roger van  Boxtel (Integratiebeleid) gisteren voorstander te zijn van   deze maatregel.  In de Tweede Kamer bestaan geen principiële  bezwaren.

lees meer

Over de hele wereld  is terrorismebestrijding na 11 september 2001 een hot item geworden. Naast de oorlog, die momenteel in Afghanistan wordt gevoerd zijn in veel landen voorstellen om politie en inlichtingendiensten meer macht te geven om terroristen op te sporen. Veel van de voorstellen hebben echter grote consequenties voor iedereen. Burgerrechten, zoals privacy en het recht op vrije communicatie, komen in het geding en overal zal er meer gecontroleerd en  geregistreerd gaan worden. In nauwe internationale samenwerking zullen er ook meer gegevens uitgewisseld gaan worden.
Op deze pagina hopen een (niet volledig!) overzicht te geven van de ontwikkelingen in een aantal landen. Om te beginnen natuurlijk Nederland zelf, maar in Europa zijn we geen eiland meer en daarom zijn de ontwikkelingen in Engeland, Frankrijk en Duitsland ook van belang. De Europese Commissie en Raad zitten ondertussen ook niet stil. Ook zullen we artikelen linken die een meer algemeen beeld geven van de voorstellen tegen terrorisme.

Antoine COMTE, advocaat in Parijs, Ties PRAKKEN, advocaat in Amsterdam, hoogleraar strafrecht aan de Universiteit van Maastricht en Jan FERMON, advocaat in Brussel doen een oproep een petitie te ondertekenen tegen de Europese plannen inzake de bestrijding van terrorisme.