maandag 6 augustus NRC
Door onze correspondent Marc Leijendekker
Duitsland en Italië pleiten voor een Europese politie-eenheid die is gespecialiseerd in rellenbestrijding. Doel is effectiever te kunnen optreden bij betogingen tijdens topontmoetingen zoals de G8 in Genua.
Het idee is afkomstig van de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Otto Schily, die hierover dit weekeinde heeft gesproken met zijn Italiaanse ambtgenoot Claudio Scajola. Deze Europese oproerpolitie zou speciale training moeten krijgen. Schily vulde tijdens zijn bezoek aan Italië dit idee niet verder in. Hij zei wel dat er een Europese databank moet komen van personen die als potentieel gewelddadig worden beschouwd. Verschillende Europese politiediensten werken al samen in proefprojecten tegen illegale immigratie.
Scajola onderstreepte dat de twee landen het in grote lijnen eens zijn. ,,Het is noodzakelijk dat er meer samenwerking komt tussen de Europese landen, een andere training van de veiligheidstroepen, en misschien ook een Europese eenheid tegen rellen, die in staat is om dit soort fenomenen in samenwerking met de lokale politie aan te pakken.”
Het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie reageerde vanmorgen lauw op het voorstel. ,,Op korte termijn is het niet haalbaar, want er bestaat geen Europees strafrecht”, aldus P. Zanders, coördinator voor de Belgische minister Duquesne van Binnenlandse Zaken en vertegenwoordiger in de raad van bestuur van Europol. ,,Veel meer dan een betere coördinatie en afstemming is waarschijnlijk niet haalbaar.”
Het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor politiezaken, wil nog niet inhoudelijk op het voorstel reageren. ,,De minister is met vakantie, en zolang hij nog niet terug is kunnen we niet zeggen of we het voorstel omarmen dan wel afwijzen”, aldus een woordvoerder. Wel roept het voorstel vragen op. ,,Hoe zit het met de nationale structuren van de lidstaten bij het handhaven van de openbare orde?”
Op zichzelf staat de Belg Zanders overigens niet negatief tegenover het idee van een Europese politie. Een conventie van soevereine staten is wellicht wel mogelijk. Dat gaat niet ten koste van de soevereiniteit. Hij noemt Euro-2000 als voorbeeld van hoe moeizaam internationale politiesamenwerking kan verlopen. ,,Toen was al een tijdelijk internationaalrechtelijk verdrag nodig om supporters alleen maar te begeleiden in de trein naar België.”
POLITIEMACHT
Nederlandse politiebond: ‘raar plan’
Zanders vindt Europol niet de instantie om de taak van een eventuele Europese politie op zich te nemen. ,,Het is geen FBI, Europol heeft geen enkele uitvoerende bevoegdheid. Dat is Europols roeping niet.”
Hans van Duijn, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB), vindt het ,,een raar plan”. ,,Het is een noodgreep die getuigt van een gebrek aan visie en inzicht”, zegt Van Duyn. Volgens hem verschillen de politiekorpsen in de verschillende lidstaten teveel van elkaar om tot een zinnige samenwerking te komen, om nog maar te zwijgen van de verschillende wetten waaraan nationale korpsen zich moeten houden.
Schily keerde zich tegen de suggestie van het Italiaanse kabinet dat de wereldvoedseltop die de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) in november in Rome heeft georganiseerd, beter in een Afrikaans land kan worden gehouden. ,,We moeten het niet aan de betogers overlaten om te besluiten of, hoe en waar een conferentie wordt gehouden”, zei Schily.
Rome vreest herhaling van de gewelddadige rellen op de G8 in Genua. ,,Wij hebben onze bijdrage al geleverd”, zei premier Silvio Berlusconi vrijdag. De FAO-top staat gepland van 5 tot 9 november, in Rome. Hij is bedoeld om de balans op te maken van de wereldvoedseltop vijf jaar geleden, toen als doel werd gesteld het aantal hongerlijdenden in de wereld in het jaar 2015 te hebben gehalveerd van 800 miljoen naar 400 miljoen. Er wordt een groot aantal staatshoofden en regeringsleiders verwacht.
De FAO voelt weinig voor verplaatsing van de top. Dat zou veel extra kosten met zich meebrengen, omdat de benodigde voorzieningen in de vorm van vergaderzalen, simultaanvertalers en reproduktiecapaciteit op het hoofdkwartier in Rome al voldoende aanwezig zijn, maar elders aangevuld zouden moeten worden.
———-
Geen bijval voor EU-oproerpolitie
dinsdag 7 augustus NRC
Door een onzer redacteuren
Het pleidooi van Duitsland en Italië voor de vorming van een Europese oproerpolitie krijgt vrijwel nergens bijval.
Het plan van de Duitse en Italiaanse ministers van Binnenlandse Zaken, Otto Schily en Claudio Scajola, voor de oprichting een Europese oproerpolitie stuit op scepsis en afwijzing. Volgens beide ministers kan een `Euro-ME’ effectiever optreden bij betogingen en rellen zoals half juli rond de G8 in Genua. Ze willen het idee volgende maand bespreken met hun collega’s in de Europese Unie.
Politici en deskundigen trekken het nut van een grensoverschrijdend politiekorps in Europa in twijfel. In Berlijn is het idee – door Schily gelanceerd in vraaggesprekken met verschillende Duitse dagbladen en door Scajola verwelkomd – zowel door politici van de rood-groene regeringscoalitie als van de christendemocratische oppositie afgewezen. Ook de Duitse politiebond keerde zich ertegen, net als zijn Nederlandse zusterorganisatie gisteren. Volgens de Duitse vakbond is Schily ,,te vroeg”.
De woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken in Berlijn heeft de bedoelingen van Schily gisteren genuanceerd. Hij zei dat het Schily er vooral om te doen was te beklemtonen dat de nationale politie-organisaties nauwer moeten samenwerken, hun opleidingen moeten stroomlijnen en de uitwisseling van gegevens moeten verbeteren.
Ook de Nederlandse politietop ziet niets in een grensoverschrijdende politie-eenheid. ,,De operationele bevoegdheid hoort bij het land waar het speelt”, aldus een woordvoerster van de Raad van Hoofdcommissarissen tegen het persbureau ANP. De raad bepleit wel een betere uitwisseling van informatie over potentiële relschoppers. Net zoals bij voetbalwedstrijden al enkele jaren gebruikelijk is, zouden experts uit de verschillende landen de politie in het `thuisland’ kunnen bijstaan. In Groot-Brittannië heeft een woordvoerder van de politiecommissarissen ook afwijzend op het plan gereageerd.
Ex-veiligheidscoördinator tijdens het voetbaltoernooi Euro 2000, Monique de Knop, noemt de Duits-Italiaanse suggestie ,,psychologisch zeer delicaat”. Volgens deze Belgische topambtenaar, die op persoonlijke titel spreekt, zullen Europese burgers niet snel gewelds- of dwangmaatregelen van een politiekorps uit een ander land accepteren.
In de Nederlands-Belgische samenwerking tijdens Euro 2000, waarvoor een bilateraal verdrag werd getekend, was geweldsgebruik door politiekorpsen in het andere land niet voorzien. Wel kon de politie van beide landen op elkaars grondgebied komen.
De Knop wijst erop dat de Nederlands-Belgische samenwerking ,,jaren van voorbereiding” heeft gekost. Zo kende België al de mogelijkheid van administratieve aanhouding en Nederland aanvankelijk niet, waarna de Nederlandse wet werd aangepast. België voerde het snelrecht in, een procedure die in de praktijk overigens niet bleek te voldoen.
Volgens De Knop zijn er voor andere EU-lidstaten lessen te trekken over bijvoorbeeld informatie-uitwisseling en op politioneel-tactisch vlak. Dit najaar willen Nederland en België een gezamenlijke evaluatie maken van de samenwerking tijdens Euro 2000. Eerder deden beide landen dat al afzonderlijk. De Knop sluit niet uit dat het voorbeeld van Euro 2000 enkele van de EU-lidstaten tot meer politie-samenwerking zal brengen. ,,Ik denk aan drie of vier landen. Maar dat zullen in eerste instantie toch alleen buurlanden zijn.”
(Met medewerking van onze correspondent te Brussel.)
———–