Tijdens een actiekamp van Occupy Ede in 2012 werd een jongeman aangehouden door de politie omdat hij boetes had openstaan. In de cel kreeg hij bezoek van een RID’er die hem vergeefs gepolst heeft om informant te worden.
De 25-jarige ‘Sjoerd’ sprak met Buro Jansen & Janssen over zijn ervaringen met de politie en een man van een inlichtingendienst die hem lastig vielen in de weken voorafgaande en op de dag van de kroning van Willem-Alexander. De uitwerking daarvan lees je in het artikel ‘Inlichtingendienst intimideert anti-monarchist’, zie elders in deze nieuwsbrief.
Tijdens onze gesprekken met Sjoerd vertelde hij terloops over een benadering door ene Greet. Dat zat zo. Sjoerd deed mee aan Occupy Ede, een kleine groep mensen die in de stad in de Gelderse vallei de wereld wilde verbeteren. Een stad die vooral in het nieuws komt als er iets met Marokkaanse Nederlanders aan de hand is, verders een doorsnee Gelderse gemeente. Occupy Ede haalde zelfs in 2012 de landelijke media.
Na het langdurig kamperen in Occupy-tenten werd Sjoerd in de laatste dagen van het protest aangehouden. Hij had nog twee boetes openstaan en de politie dacht dat Sjoerd zou zijn gevlogen als ze hem niet voor het einde van de actie zouden oppakken. Sjoerd was een bekende van de politie. Hij kraakt al vijf jaar en veel deelnemers aan Occupy waren bekend bij de sterke arm. Uit lopend onderzoek van J&J blijkt dat de politie Occupy scherp in de gaten hield en zicht probeerde te houden op de personen die aan de actie deelnamen.
Greet zonder achternaam
Nadat Sjoerd in de cel was beland, kreeg hij bezoek. Een dame die zich introduceerde als ‘Greet’ zonder achternaam wilde hem het een en ander vragen, het was beslist geen verhoor, zo benadrukte zij. Ze nam Sjoerd mee naar ‘achteren’ en zei dat ze al langer geïnteresseerd was in Occupy, ze wilde graag met hem daarover praten. Sjoerd had Greet nooit eerder gezien. Zij bood hem thee en koffie aan en hij kreeg er ook nog koekjes bij. Sjoerd wilde graag een sigaret roken, dat zou ze proberen te regelen.
Uiteindelijk draaide het gesprek van de RID’er Greet uit op een benadering. “Zij vroeg mij of ik de verklikker wilde uithangen voor de politie”, vertelt Sjoerd. Volgens Greet was Sjoerd bekend met demonstraties in de regio Gelderland vanwege zijn betrokkenheid bij Occupy Ede en kraakacties. Greet wilde heel graag dat Sjoerd zou toehappen. Ze zei dat zij in ruil voor informatie wel kaarten voor feesten voor hem kon regelen, ze had het over een beloning tussen de 50 en de 100 euro.
Greet had het gevoel dat Sjoerd misschien wel rijp was om naar de politie over te lopen. Hij leek zich namelijk af te zetten tegen Occupy die hij een ‘stel doelloze hippies’ noemde. Ook over krakers was hij niet bijster positief. ‘Die zouden zich eens een keer moeten douchen’, vertelde hij aan Greet. Sjoerd bracht het allemaal nogal serieus en niet op een lacherige manier, al bedoelde hij het vooral als practical jokes.
Greet dacht dat Sjoerd de juiste persoon was om politie-informant te worden. Ze kon hem dan wel geen strafvermindering verlenen en aan een sigaret helpen, maar indirect stelde zij hem geld in het vooruitzicht voor het verklikken, aldus Sjoerd. Hij kreeg na afloop van het onderhoud het mobiele nummer van Greet overhandigd en werd enkele dagen later vrijgelaten.
Bij thuiskomt vertelde hij zijn ervaringen aan zijn vriendin Rosa, die enthousiast werd. Ze antwoordde dat zij het wel cool zou vinden om samen met haar vriend af te spreken met een ‘echte spionne’. Sjoerd was minder enthousiast maar ging akkoord met het voorstel. Hij belde Greet en sprak met haar af bij een snackbar op station Ede-Wageningen. Toen Sjoerd met zijn vriendin drie weken na zijn celstraf op de afspraak met Greet verscheen, baalde de functionaris zichtbaar. Ze had erop gerekend om alleen met Sjoerd te kunnen praten.
Black Block
Het gesprek ontwikkelde zich ronduit bizar omdat Rosa niet echt aan het gesprek kon deelnemen. Immers, zij had nooit zelf gekraakt en ook niet deelgenomen aan Occupy. Zij kon echter wel goed boeren en begon een wedstrijd met Sjoerd in wie dat het hardst en het langst kon doen. Greet vond het vervelend dat het stel van de gehele situatie een grap maakte, maar waagde nog wel een poging. Ze begon over het ‘Black Block’ (in het zwart geklede gemaskerde autonomen, red.), of Sjoerd wilde doorgeven bij welke demonstraties het ‘Black Block’ aanwezig zou zijn, dat zou al een heleboel schelen. Ze bleek ook geïnteresseerd in namen en rugnummers van ‘Black Blockers’. Greet wilde daar zeker voor betalen, eventueel in natura in de vorm van een leuke party voor een bedrag tussen de 50 en de 100 euro.
Gaandeweg het gesprek vond Sjoerd het wel welletjes. Vanwege de meligheid en het ongemakkelijke gevoel over het verklikken, zag Sjoerd het helemaal niet meer zitten om met Greet verder te praten. Hij had het gevoel dat hij deelnam aan een gesprek waar hij eigenlijk niet thuishoorde. Greet bleef aanhouden, ze zei dat hij erover kon nadenken en dat hij haar altijd kon bellen als hij van gedachten zou veranderen. Sjoerd wilde zo snel mogelijk weg en maakte haar duidelijk dat hij absoluut niet met de politie wilde samenwerken.
In de weken daarna stuurde Sjoerd haar zo nu en dan een bericht als hij ’s avonds laat thuiskwam. Hij sms’te Greet dan ‘hoi’ en dan antwoordde zij met de vraag ‘zeg het eens?’ Heel diep ontwikkelde de communicatie zich verder niet. Sjoerd sloot het altijd af met ‘doei’ en na verloop van tijd hield hij op met communiceren met de spionne. “Ik heb sindsdien geen last meer gehad van Greet, maar haar nummers zijn 0628630364 en 0651331895, voor wie eens met haar wil communiceren over de politie en de regio Gelderland”, aldus Sjoerd. Achteraf denkt Sjoerd dat hij benaderd werd omdat hij in de cel zat en omdat hij regelmatig was geïnterviewd in kranten en op de lokale tv.
Buro Jansen & Janssen
25 maart 2015