Vreedzame Palestina demonstrant in Amsterdam met enige regelmaat lastiggevallen door de politie voor het zwaaien met vlaggen op bruggen is ook benaderd om voor hen te werken als informant. Ron raakte in een twijfel achtbaan. ‘Inge’ was aardig en begripvol, luisterde en leek oprecht geïnteresseerd. Maar vergis je niet. Dit is haar werk, mensen benaderen, informatie inwinnen over activisten en demonstranten. Zij wil dat Ron mededemonstranten verklikt. Ron besloot het juiste, niet praten met de politie.
Al sinds juli 2024 sta ik met meerdere mensen op woensdagmiddagen te vlaggen met Palestijnse vlaggen op de bruggen over de Nieuwe Leeuwarderweg (S116) in Amsterdam. We verzamelen op de brug bij het Kraaienplein en waaieren bij genoeg opkomst uit over vier andere bruggen, vanaf de IJtunnel (centrum Amsterdam) tot de ring rond de stad.
We demonstreren om aandacht te vragen voor de situatie in Palestina. Aanleiding was het excesieve aanhoudende geweld, (zeg maar gerust de genocide) van Israël. Het vlaggen initiatief is in de zomer van 2024 opgezet door Paul. Sinds januari van dit jaar ben ik degene die de demonstraties in Amsterdam Noord aanmeldt bij de gemeente Amsterdam, de vlaggen meeneemt en de banners etc. ophangt.
Met enige regelmaat komt politie in uniform en die gaat dan, ondanks dat de demonstraties zijn aangemeld, vragen waarom wij daar staan, hoe lang wij daar al staan en hoe lang we nog blijven staan. En natuurlijk willen ze onze identiteitspapieren zien. Zo werd ik in februari 2024 staande gehouden door twee vrouwelijke agenten die om mijn ID-bewijs vroegen.
Politie in burger checkte het vlees?
Op woensdag 5 maart 2025 werd ik aangesproken door een witte meneer van ongeveer 40 jaar. Blauwe ogen, licht grijs haar en een pet. Hij zei dat hij uit Alkmaar kwam om deel te nemen. Het leek in eerste instantie een sympathisant. Ik vertelde dat ik al sind juli 2024 op woensdagen vreedzaam protesteer. Hij stelde allerlei vragen maar gek genoeg niet de vragen die geïnteresseerden normaal stellen.
Zo vroeg hij of ik ook op andere plekken demonstreerde. Ik vertelde dat ik zelf in Purmerend woon en daar ook op bruggen sta en dat ik zelfs een keer naar Alkmaar ben geweest omdat demonstranten daar onterecht weggestuurd waren. Wij kwamen daar de groep in Alkmaar ondersteunen om te laten zien dat wegsturen averechts werkt.
Nadat de man vertrokken was, zonder trouwens contact gegevens achter te laten, dacht ik dat hij een ‘stille’, politieagent in burger, was. Wat er vervolgens gebeurde bevestigde die gedachte. Want een week later werd ik net na 15:30 uur, net nadat ik de grote Palestijne vlag aan de brug had opgehangen, en begon met het zwaaien van mijn bamboestok met Palestina vlag, aangesproken door een leuke dame. Andere activisten waren nog niet aangekomen, ik was alleen.
‘Inge’ benadert Ron
Ze zag er erg goed uit, blond, mooi opgemaakt gezicht, een vriendelijk voorkomen, vlotte babbel met een Amsterdams dialect. Ik heb later gezegd dat ze me aan Anita Witzier deed denken, maar dan jonger en met langer haar. Ik zou haar schatten tussen de 30 en 35 jaar oud. Ze identificeerde zich als politieambtenaar, hoewel ze geen identiteitsbewijs liet zien en zei dat ze ‘Inge’ heette.
Ze wilde praten en vertelde dat de politie in verband met de aankomende NAVO-top in Den Haag op zoek is naar mensen zoals mij. ‘Inge’: “Iemand met idealen en die daarvoor op wilt komen door te demonstreren voor of tegen dingen waar ze vanuit hun eigen idealen en gedachtengoed voor staan.” ‘Inge’ zei dat de politie van mij graag wilde leren hoe ze het beste om zouden kunnen gaan met mensen zoals demonstranten.
Ik vroeg haar hoe ze aan mijn identiteit was gekomen. Ze gebruikte toen een woord wat duidelijk politiejargon was, toen ik haar vroeg wat dat woord betekende legde ze uit dat ze mijn naam wist doordat ik eerder mijn identiteitspapieren had getoond aan politieagenten in uniform.
‘Inge’ is een luisterend oor en veinst belangstelling
In het gesprek dat volgde vertelde ik haar het een en ander over hoe ik erin sta qua demonstreren. Ik vertelde over geweldloos demonstreren, stickers plakken en het demonstratierecht. Ook zei ik dat ik wel een idee heb om Israëlische busmaatschappij EBS (Egged Bus Systems) uit Zaanstreek Waterland weg te krijgen namelijk zorgen dat mensen niet meer met een EBS-bus reizen. Ze zei dat ze dat erg interessant vindt en nu helemaal graag met mij verder wilde praten. Ze vertelde mij dat ik geanonimiseerd kon worden en dat het niet de bedoeling was om anderen te vertellen dat ik met de politie zou gaan praten.
Ik gaf aan dat ze me overviel met de vragen en het aanbod en dat ik daar toch op zijn minst met iemand wilde overleggen en dat ik de nodige bedenktijd nodig had. Ze stelde zich heel begripvol op. “Natuurlijk moet je dit even overleggen met je vrouw,” zei ‘Inge’. Ik heb ook nog aangegeven dat ik sowieso niet bereid was om over andere dingen of mensen te praten dan mijzelf.
Ze stelde voor dat ze mij een telefoonummer zou geven waarop ik haar kon bereiken. Ik kreeg van haar een 020 nummer (020-3588072) en vertelde mij dat ik haar direct aan de telefoon zou krijgen als ik dat nummer zou bellen. Toen ze weg liep zag ik dat ze een driekwart lange groengrijze jas droeg en een rugzak met ongeveer dezelfde kleur. Verder droeg ze stevige wandelschoenen of sneakers.
Benadering is een vorm van intimidatie
Die avond vertelde ik mijn vriendin over wat er op de brug gebeurd was. Daarna heb ik het even laten rusten en ben een film gaan kijken ofzo. Die nacht werd ik midden in de nacht wakker en ging direct aan. Ik begon allerlei informatie op te zoeken over informanten bij de politie en andere geheime diensten van de overheid.
Zo kwam ik onder andere op de website van Buro Jansen & Janssen terecht (burojansen.nl) waar zeer interessante informatie te vinden was. Met die informatie begon ik een lijst op te stellen met heel wat vragen die ik wilde stellen voor ik definitief ja of nee zou zeggen op het aanbod van de politie. De volgende ochtend heb ik ‘Inge’ gebeld en gaf aan dat ik een lijst opgesteld had met vragen die ik wilde stellen, ze gaf aan die niet over de telefoon te willen beantwoorden en dat we een fysieke afspraak konden maken en ik mijn vragen dan kon stellen.
Ze gaf aan dat de afspraak op een politiebureau plaats kon vinden. Ik gaf aan dat ik dat liever niet wilde en dat ik liever een openbare plek had. Toen spraken we af dat we elkaar op dinsdag 18 maart om 12 uur zouden ontmoeten, ze zou mij de exacte locatie op de maandag ervoor door geven. Die avond ben ik ook nog gaan praten met iemand die niet politiek bewust is niet stemt en zelfs niet eens naar het journaal of iets dergelijks kijkt of nieuws leest, voor een onafhankelijk advies.
Is de politie te vertrouwen?
De dagen daarna ben ik flink door blijven lezen en kreeg ik steeds meer twijfels of ik dit wel moest doen. Het viel mij vooral zwaar dat ik het geheim moest houden voor mijn mededemonstranten, ook vertrouwde ik de reden die ‘Inge’ mij had aangegeven om met mij te willen praten niet. De politie heeft immers veel ervaring met de omgang met activisten bij allerlei evenementen.
Waarom zouden ze mij daarvoor nodig hebben? Ook was ik bang dat ze onze leuke groep op de bruggen uit elkaar wilden spelen door mede activisten te laten weten dat ik met de politie of de inlichtingendienst sprak. Ook ben ik eigenlijk helemaal niet bereid om de huidige regering waar zij toch een verlengstuk van was überhaupt ergens mee van dienst te zijn.
Aan de andere kant vond ik het wel erg interessant en spannend, en ik had ook het idee dat ik veel zou opsteken over de werkwijze van de politie. Ik had het idee dat ik daarmee nog beter kon gaan protesteren tegen het randje van de wet aan.
Informanten voorkomen geen aanslagen
Daarnaast kon ik mij voorstellen dat ze misschien wisten over een geplande aanslag of iets anders tijdens de NAVO–top en kon me zo voorstellen dat de politie soms nou eenmaal mensen nodig heeft om meer informatie te krijgen. Informanten kunnen soms nou eenmaal gebruikt zijn om een aanslag of iets dergelijks te voorkomen wat ik altijd erg knap vind. En natuurlijk ben je dan bereid om daar mee te helpen. En is het logisch dat de politie daar niet meteen helemaal eerlijk over is. Je gaat eigenlijk sowieso de gekste dingen denken. Ten minste, ik wel.
Noot van de redactie: De veronderstelling dat met informanten aanslagen zouden zijn voorkomen is nooit bevestigd. Binnen de Hofstad groep waren zeker informanten/infiltranten actief die werkten voor de overheid, toch is Theo van Gogh vermoord. Andere voorbeelden laten zien dat informanten/infiltranten zelf een aanslag plegen al dan niet omdat ze door de politie en inlichtingendiensten daartoe zijn aangezet.
Wordt geen informant
Omdat ik zo bleef twijfelen heb ik maandagochtend contact opgenomen met Buro Jansen en Janssen. Zij vertelden mij dat ze iedereen afraden om op dergelijke verzoeken van de politie en inlichtingendiensten in te gaan. De reden is simpel: Jij staat zwak, je weet niets over de persoon met wie je praat, is ‘Inge’ wel ‘Inge’, zij weten alles van jou. Daarnaast ga jij alleen met ze praten en mag je het niet met medeactivisten erover hebben. Zij hebben een inlichtingenapparaat achter zich.
Als ik er wel op in zou gaan zou ik volgens Jansen & Janssen niet alleen naar het gesprek moeten gaan. Als ik echter niet alleen naar het gesprek zou komen, zou ‘Inge’ het gesprek waarschijnlijk afblazen omdat ze mij alleen wilde hebben.
Ik vroeg nog waarom ik door ‘Inge’ was uitgekozen? Buro Jansen & Janssen vertelde mij dat veel mensen die benaderd worden in de periferie van de actiebeweging zitten, makkelijk benaderbaar zijn, stellen dat ze geweldloos zijn en daarom beïnvloedbaar om de overheid te helpen om vermeende ‘rotte appels’ uit de beweging te halen, mogelijk chantabel zijn om een of andere reden en andere kenmerken.
Iedereen is chantabel en onder druk te zetten
Nadat ik mijn vragenlijst had doorgenomen met Jansen & Janssen vertelden die mij dat ik toch geen antwoorden zou gaan krijgen op die vragen. Toen ik aangaf juist te willen leren van hun werkwijze en niet bang te zijn omdat ik niet chantabel denk te zijn, gaven zij aan dat hoewel ik denk dat ik niet makkelijk onder druk te zetten ben, ik misschien wel allerlei dingen over anderen zou kunnen zeggen.
Alleen over mijzelf praten klinkt misschien als een goed voornemen, maar onschuldige verkeerde opmerkingen zijn zo geplaatst. Bijvoorbeeld bij het zien van een foto een opmerking maken of iets zeggen over een jas of schoenen van iemand.
Omdat ik zo twijfelde en in mijn leven heb geleerd dat als je ergens aan twijfelt je het beter niet kunt doen, heb ik, toen ik ‘s middags gebeld werd door ‘Inge’ gezegd dat ik af zag van het gesprek. Toen ze me vroeg naar een reden heb ik aangegeven dat ik dat liever in het midden wilde laten.
Professionele intrigant
Ze reageerde zeer begripvol en vriendelijk, ze zei dat ze het helemaal snapte en wenste me succes met alles waar ik voor stond. Ze was zo begripvol en aardig dat ik direct toch weer een heel klein beetje twijfels kreeg of ik wel de goede beslissing genomen had.
Noot van de redactie: Die laatste twijfel maakt duidelijk hoe getraind ‘Inge’ is om haar slachtoffer het gevoel te geven dat hij of zij misschien niet de goede beslissing heeft genomen, maar niet praten is altijd de goede beslissing. Als informant of infiltrant wordt je gemangeld door het systeem. Je denkt in control te zijn, maar bent dat niet en je weet niets en komt niets te weten.
Ron
Oproep: Ben je benaderd door politie of inlichtingendiensten vertel dit aan je mededemonstranten en actievoerders, hou het niet geheim. Maak indien mogelijk geluidsopnames en foto’s/films. Schrijf zo gedetailleerd mogelijk je verhaal op. Praat erover, want de impact kan groot zijn. Stuur je verhaal rond (publiceer het) zodat andere actievoerders/demonstranten die je niet kent ook gewaarschuwd worden. De overheid wil jou en je medeactivisten intimideren, laat dat niet gebeuren.
Informanten in de knel
Aanslag in Madrid politiek spel? Infiltranten spelen belangrijke rol in treinaanslag (2006)
Terrorisme in dienst van de grootmachten (2005) over aanslagen in Frankrijk door de overheid
Observant #74 2020 STASI NL – Benaderingen in 2019
Andere grote top 10 jaar geleden zelfde repressie
Nuclear Security Summit (NSS) op 24 en 25 maart 2014 in Den Haag
Wijkagent: Gaat u soms naar de NSS-top?
Overheid ontmoedigde het protest rondom NSS-top
Observant#66 2015 Terroriseren politiek protest
Observant#78 2021 De burger is staatsgevaarlijk