In oktober 1996, verklaard een 21-jarige Nijmegenaar, voor de gelegenheid Eric genaamd, tegen zijn BVD-runners dat hij niet langer voor hen wil werken. Op dat moment heeft hij vier maanden voor hen informatie verzameld. Hieronder een verslag.
In oktober 1993 gaat Eric psychologie studeren in Nijmegen. Een tijdje later wordt hij op een feestje van een vriend gevraagd of hij geen zin heeft lid te worden van de Nijmeegse Politiekapel. Dit is niet ongebruikelijk : er zijn meer burgers die bij de kapel spelen. Eric vindt dit wel wat en doet vanaf dat moment mee aan de repetities in de sportzaal van het hoofdbureau aan het Mariënburg.
Benaderd
Van 24 tot 27 april 1996 doet Eric, via bekenden in de milieubeweging, mee aan een fietstocht van Nijmegen naar Amsterdam. Onderweg vindt een actie plaats bij de kerncentrale te Dodewaard. Een van de aanwezige politiemensen is een collega-muzikant uit de politiekapel. Deze vraagt Eric wat zn achternaam is. Eric geeft die en wordt korte tijd later, eind mei, gebeld door ene Peter Peters van de Nijmeegse politie. Deze vraagt Eric of hij mee wil doen aan een interview. Eric denkt dat het om een soort enquête gaat en stemt toe. Hij spreekt af op 3 juni bij de balie van het hoofdbureau.
Peter zegt Eric dat bekend is bij de politie dat hij zich met milieu-activisme bezighoudt en vraagt hem of hij bereid is op regelmatige basis informatie door te geven over geplande acties. Vanuit de inlichtingendienst, waar Peter voor blijkt te werken, kan daar ook iets tegenover staan, zo biedt Peter aan. Eric moet maar een bedrag noemen en dan zullen ze het daar wel eens over hebben. Uiteindelijk komt men overeen dat Eric voor een bedrag van f 300,- per maand plus onkostenvergoeding voor de Regionale Inlichtingendienst (RID) van het regiokorps Gelderland-Zuid zal gaan werken.
Bij een volgend gesprek op 11 juli in motel Nuland is ook een BVD-medewerker aanwezig, die zich voorstelt als Arie Valentijn. Valentijn zal bij bijna alle volgende gesprekken zijn en eenmaal alleen verschijnen. Voor die volgende gesprekken verhuist men naar een zogenaamd safe-house. Dat bevindt zich in het huis van een vrouw in Arnhem. Zij zorgt voor de koffie en eventueel gebak.
Als Eric, Peter (RID) en Arie (BVD) alle drie aangekomen zijn, trekt de vrouw zich elders in het huis terug en kunnen de heren over zaken gaan praten. In geval van lastige vragen door bijvoorbeeld buren zou de vrouw zeggen dat het een bijbelstudieclub betrof. Eric krijgt opdracht een abonnement te nemen op het actieblad Ravage. Zo blijft hij een beetje op de hoogte van wat speelt binnen actiegroepen. De BVD betaalt dat voor hem. Na de vakantie meldt Eric zich, op verzoek van zijn runners, schriftelijk af bij de Nijmeegse Politiekapel.
Bij een van zijn eerste gesprekken hebben Erics runners een exemplaar van het actieblad Ravage aan hem gegeven (nr. 208). In het blad hebben ze een aantal zaken, waarvan ze graag zien dat Eric die leest of er aandacht aan besteed, aangekruist :
-een interview met anti-kernenergie activiste Natacha Groot
-de aankondiging van de Homo Landwoche, een bijeenkomst van voornamelijk Duitse linksradicale flikkers in woonwerkpand de Refter in Ubbergen.
Opdrachten
Om te beginnen kreeg Eric opdracht zich aan te sluiten bij voedselcoöperatie De Tuinbroek in het Nijmeegse kraakpand De Grote Broek. De Tuinbroek bestaat uit enkele tientallen mensen die gezamenlijk biologische en ecologische produkten inkopen. Voor Eric dient het lidmaatschap van de Tuinbroek met name als achtergrondje, een opstapje naar meer. En passant levert hij de RID / BVD wel de complete ledenlijst, die zn runners meenemen ter kopiëring.
Vervolgens krijgt Eric de opdracht contact aan te gaan met die mensen binnen de coöperatie en het kraakpand waarin het gevestigd is, die zich bezighouden met (milieu)acties. Hij mag daar de mensen zelf voor uitkiezen en Eric heeft twee mensen op het oog. Zijn runners geven hem ook opdracht vegetarisch eetcafe de Klinker (ook in De Grote Broek) te bezoeken. Zij zeggen hem contacten aan te gaan bij actie- en informatiecentrum Assata aan de Begijnenstraat en eens een kijkje te gaan nemen in cafe Bijstand aan de van Welderenstraat. Dat laatste weer om zijn gezicht wat te laten zien, een achtergrond te krijgen. De kosten voor de consumpties worden door de BVD vergoed. Deze eet- en drinkgelegenheden heeft Eric ook daadwerkelijk bezocht. Bij Assata-info is hij nog niet geweest, wel bij Assata-boekwinkel, in De Grote Broek.
Eric krijgt opdracht een discussie-avond over de radicalisering van de milieubeweging te bezoeken, op 24 september in politiek-cultureel centrum. Een van de sprekers op die avond is Shell-directeur de Beer. Bij het verslag dat Eric over de avond uitbrengt wordt hem door zijn runners gevraagd of hij nog gemerkt heeft dat er na de discussie nog iets gebeurt is. De runners weten dan al dat enkele actievoerders de auto van de Beer beschadigd hebben : banden lek en verf erover. Een actie waarover de gemeente Nijmegen zich nogal druk heeft gemaakt. Eric kan hun niks wijzer maken.
Drie weken later proberen de runners van Eric hem te bereiken om hem op te dragen een avond over antikernenergie-acties te bezoeken op 15 oktober in cafe de Klinker. Zij kunnen kunnen Eric echter niet op tijd bereiken.
Gestopt
Eric zegt voor de RID / BVD te zijn gaan werken uit nieuwsgierigheid, voor de spanning en voor het geld. Bovendien kan hij moeilijk nee zeggen. Tot op het moment dat hij gestopt is heeft hij met name opdrachten gekregen die beoogden hem een bekender gezicht te laten worden binnen actiekringen. Over zijn bevindingen bracht hij verslag uit. Er werd van hem verwacht dat hij noteerde wie er bij verschillende gelegenheden aanwezig waren, het woord voerden of anderszins opvielen. Zijn runners hebben hem gezegd dat het hun bedoeling was hem in ieder geval voor de duur van zn studie te willen laten infiltreren in verschillende actiegroepen. Daarna zouden ze wel weer zien. Na enkele maanden kreeg Eric door dat hij in feite mensen die hem vertouwden aan het verraden was.
Op 16 oktober 1996 maakte hij aan zijn runners zijn beslissing bekend om te stoppen met werken voor hen. Deze gaven hem nog een laatste f 50,- mee.
Afgezien van de ledenlijst van de Nijmeegse voedselcoöperatie en wat verslagen van bijeenkomsten waar Eric is geweest, is nog niet veel wezenlijke informatie aan de RID / BVD doorgespeeld. De mensen die hij bespioneerd heeft, heeft Eric zelf ingelicht over zijn rol.
Je moet niet al te snel zeggen dat iets is uitgelekt of dat er infiltranten of iets dergelijks zijn. Je moet het eigenlijk elke keer eerst voor jezelf zien te bewijzen, en niet zomaar iets roepen. Dan ben je alleen maar interessant aan het doen en ruzie aan het schoppen, dat is nogal contraproductief.