Het is erg lastig om aan te geven wat de beste manier is om een actie op te eisen. Veel hangt natuurlijk af van het soort actie dat je hebt gedaan. Is het een relatief onschuldige actie, bijvoorbeeld het volplakken van de banenwinkel van het leger met anti-militaristische posters, dan hoef je natuurlijk minder voorzichtig te zijn dan wanneer je een inbraak in een militair complex hebt gepleegd, waarbij geheime documenten zijn buitgemaakt. Bedenk in elk geval van te voren hoe je je actie wilt opeisen.Voorzichtig zijn kan in nooit kwaad.

Hieronder staan een aantal manieren waarop je een actie kunt opeisen op een rijtje.

Telefonisch opeisen

Telefonisch opeisen is een snelle, gemakkelijke manier. Bij onschuldige acties, waarbij je anoniem wilt blijven, maar die niet supergeheim zijn, kan het een goede manier zijn om een actie op te eisen en publiciteit te krijgen. Zeker als je op het goede moment naar het geschikte radioprogramma belt is er een grote kans dat je live in de uitzending komt en je verhaal kwijt kunt, of dat er over je actie verteld wordt als je niet zelf in de uitzending wilt.

Als je perse anoniem wilt blijven is het telefonisch opeisen van een actie niet aan te raden. Vaak worden deze verklaringen, als je bijvoorbeeld naar een radiozender belt, op band opgenomen en aan de politie overhandigd. Als je een bekende activist bent met een opvallende stem, val je al gauw door de mand. (zie verhaal Anti-auto activiste). Ook als het niet opgenomen is, kun je als je eenmaal verdachte bent, onderworpen worden aan een zogenaamde auditieve confrontatie. Dit houdt in dat degene die de verdachte aan de lijn heeft gehad de stem te horen krijgt van minimaal zes personen waaronder de verdachte om te kijken of hij één van deze stemmen herkent.

Als je vanuit je eigen huis of via je GSM-telefoon belt ben je voor de politie erg gemakkelijk te traceren. Ze hoeven alleen even bij het telefoonbedrijf na te vragen wie op die bepaalde tijd naar de radiostudio heeft gebelt, en je bent de klos. Ook vanuit een telefooncel bellen is geen garantie voor veiligheid, regelmatig worden telefooncellen afgeluisterd (zie verhaal Dierenrechtenactivisten). Tevens is via het telefoonbedrijf gemakkelijk na te gaan vanuit welke telefooncel er gebelt is. Als je pech hebt stond er net toevallig een camera op deze cel gericht en ga je alsnog voor de bijl. Telefoonkaarten hebben een eigen nummer (serienummer) dat geregistreerd wordt als je belt. Dit serienummer gaat weliswaar per honderd kaarten, maar als je èn verdachte bent èn je hebt een telefoonkaart met dat bepaalde serienummer op zak, komt dat op zn zachts gezegd niet sterk over

Om een lang verhaal kort te maken : erg mee uitkijken dus !

Opeisen via de televisie

Opeisen via de televisie is een vorm van opeisen die over het algemeen alleen maar narigheid oplevert. Ten eerste is het zeer waarschijnlijk dat er één of meerdere personen weten wie je bent of op zn minst een vermoeden hebben.Ten tweede is het zo dat als je stem vervormd wordt, dit betekent dat diezelfde stem ook weer teruggebracht kan worden tot de normale situatie. Met behulp van digitale technieken is dit een peuleschil. Bovendien ben je afhankelijk van andere mensen die jou stem moeten vervormen, en daar kun je niet altijd op vertrouwen (zie ook voorbeeld Anti-auto activiste). Daarnaast blijkt dat veel mensen toch niet helemaal die dingen zeggen die ze zich hadden voorgenomen, als ze eenmaal voor een camera zitten. Ook het doorvragen van een interviewer wil er nog wel eens toe leiden dat mensen meer vertellen dan goed voor ze is. Ga ook vooral niet al te veel uit van de betrouwbaarheid van programmamakers. Het is hen vooral te doen om te scoren en niet om jou welzijn.

Persverklaring faxen

Voor het faxen van een verklaring geldt voor een groot deel hetzelfde als bij het telefonisch opeisen van een actie: voor de meer onschuldige acties een handige, relatief veilige manier, voor het opeisen van heftige acties een stuk minder geschikt. Via telecombedrijven valt eenvoudig te achterhalen waar de de fax verstuurd is, omdat het via de telefoonlijn gaat. Een alternatief zou kunnen zijn om je verklaring op een openbare plek te versturen waar veel mensen gebruik maken van een fax, zoals bijvoorbeeld op een postkantoor. Een probleem met deze plekken is echter dat ze vaak, en in het geval van een postkantoor bijna altijd, door videocameras bewaakt worden, dus je moet er wel heel zeker van zijn dat dat niet het geval is.

Persoonlijk bezorgen van een claimbrief

De goeie, ouwe manier. Gewoon naar een krant, tijdschrift, radio- of televisiegebouw fietsen en de verklaring in de bus doen. Dit werkt nog steeds, maar je moet wel op een paar dingen letten. Allereerst geen vingerafdrukken achterlaten. Ten tweede staat ook bij dit soort gebouwen vaak een bewakingscamera op de deur, en dus op de brievenbus, gericht. Verder bestaat de kans dat een politiedienst bij bepaalde plekken waar zij van verwachten dat er wel eens een claimbrief in de bus zou kunnen vallen, gaat posten of post uit de brievenbus gaat vissen. Dit gebeurde in 1985 na een Rara-bomaanslag. De politie probeerde een spoor te vinden van de brandstichters door te kijken of zij een persverklaring bij Radio Stad (een lokale radiozender in Amsterdam) hadden langsgebracht, en hengelde daar de brievenbus leeg. Ook observeerden ze enkele dagen het pand waarin de zender gevestigd was.

Per post versturen

Per post versturen van een verklaring is één van de veiligere manieren, maar je moet goed op een aantal dingen letten. Allereerst natuurlijk oppassen dat je geen vingerafdrukken achterlaat. Je moet zoveel mogelijk met handschoenen aan werken. In sommige gevallen, zoals in een copieerwinkel, is dit niet mogelijk, of op zn minst opvallend. In dat geval kan je iets tienmaal copieren, opletten dat je alleen de buitenste velletjes aanraakt, thuis met handschoenen aan de binnenste velletjes er tussen uit vissen, en de velletjes met vingerafdrukken vernietigen door ze bijvoorbeeld te verbranden. Hetzelfde geldt voor enveloppen en postzegels. Postzegels moet je ook niet likken (uit speeksel kan een DNA-profiel worden gemaakt) maar met een spons natmaken. En nooit het adres met de hand op de enveloppe schrijven ! Het is niet verstandig om enveloppen in je eigen woonplaats te posten, dat kan toch weer een aanwijzing zijn voor speurders.

Per computer versturen

Per computer versturen van een verklaring is af te raden. Al tijdens het schrijven blijft er informatie achter in de computer. Al denk je zelf dat alles gedeleted is, iemand met wat meer technische kennis zal een hoop dingen boven water weten te halen die toch nog ergens op je harde schijf zijn opgeslagen. Via je emailadres verklaringen versturen is vanzelfsprekend niet aan te bevelen. De volgende mogelijkheid is op zich relatief veilig maar ingewikkeld voor de computerleek: een bericht versleutelen met PGP en versturen met behulp van anonieme remailers. In het nieuwe wetsvoorstel op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV) die er nu (begin 2000) ligt, staat echter dat versleutelde berichten onderschept en bewaard mogen worden net zolang tot ze ontsleuteld kunnen worden. Het risico bestaat dus dat je jaren later alsnog voor iets gepakt gaat worden. En ook al lijkt het anoniem versturen van berichten vanuit een internetcafe veilig, je zult niet de eerste zijn die gepakt wordt omdat er in het cafe een camera hangt die precies heeft geregistreerd wie op welk tijdstip achter de computer heeft gezeten

Niet doen dus !

Achterlaten van een verklaring

Een andere veilige manier om een actie op te eisen, is het achterlaten van een verklaring op de plek (of in de buurt) van de actie. Je loopt geen extra risico want je bent toch al op de plek. De verklaring wordt toch wel gevonden omdat er altijd in de buurt gespeurd wordt naar eventuele sporen. Een nadeel van deze methode kan zijn dat de politie de verklaring vindt en in een plastic zakje stopt voor sporenonderzoek. Nooit zal iemand te weten komt waarom jij je actie hebt gedaan. Een ander nadeel kan zijn dat je gepakt wordt voordat je aan je eigenlijke actie toegekomen bent. Je wordt bijvoorbeeld opgepakt voor het betreden van een verboden terrein, maar aan je eigenlijke actie ben je nog niet toegekomen. Wel loop je met een claimbrief in je zak, leg dat maar eens uit

Nog wat algemene tips :

• Maak nooit een handgeschreven verklaring. Handschrift is een individueel kenmerk en dus direct op jou terug te voeren, ook als je met blokletters schrijft. Een actieblad zal een verklaring niet bij de politie inleveren, maar kan wel te maken krijgen met een huiszoeking of het kopieëren van post.
• Ook taal is een individueel kenmerk. Je kunt vaak aan een tekst zien wie hem geschreven heeft, bijvoorbeeld door karakteristiek taalgebruik spelfouten. Het gebruik van goedgespeld standaard Nederlands kan dit voorkomen.
• Een typemachine is zo gek nog niet ! Niet alleen zijn ze goedkoop, ze laten afgezien van het typelint geen sporen achter op het apparaat. Het lint kun je na gebruik weggooien. Wel is de afdruk van de letter terug te voeren naar de individuele machine. Dit kun je tegengaan door de letters over te trekken met een fineliner, en daarna te kopieëren. Het origineel vernietigen.
• Gebruik zo algemeen mogelijke materialen. Dus enveloppen en papier uit een groot warenhuis en geen bijzondere postzegels.
• Kopieer in een grote kopieerzaak met goed werkende machines. Je hebt dan minder last van sociale controle en je loopt minder kans dat je verklaring vastloopt in de machine. Controleer wel even van te voren of er geen cameras hangen. Als je op een eigen kopieermachine werkt heb je niet met nieuwsgierigheid te maken. Maar sommige van die machines leveren weer erg herkenbare kopieen. Het is dan gemakkelijk om na te gaan waar ze gemaakt zijn, zeker als de politie na een huiszoeking de machine ter beschikking heeft.
• Laat je origineel niet achter in de kopieerwinkel !!!!