• Buro Jansen & Janssen, gewoon inhoud!
    Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, overheid in Nederland en de EU kritisch volgt. Een grond- rechten kollektief dat al 40 jaar, sinds 1984, publiceert over uitbreiding van repressieve wet- geving, publiek-private samenwerking, veiligheid in breedste zin, bevoegdheden, overheidsoptreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
  • Publicaties

  • Migratie

  • Politieklachten

  • Trouw: Identificatieplicht pakt vooral de gewone burger

    Trouw 29/09/2001

    Frank van Ardenne

    Privacy

    Sinds de aanslagen in de Verenigde Staten maakt de samenleving zich terecht zorgen over de vraag hoe men terroristische acties kan voorkomen. Minister Van Boxtel zet in op een algemene identificatieplicht. Ik zal mij niet bezighouden met de vraag of een dergelijke plicht lieden met snode plannen zal weerhouden. Wat ik wel duidelijk wil maken is dat een identificatieplicht ver ingrijpt in de persoonlijke levenssfeer.

    Veel mensen, vooral degenen die de Tweede Wereldoorlog niet hebben meegemaakt, hebben weinig moeite met een identificatieplicht. Een dergelijke maatregel impliceert echter dat men tevens de mogelijkheden creëert voor agenten -of degenen die hiervoor worden aangewezen- dat een burger gefouilleerd mag worden, wanneer hij geen identiteitspapieren kan tonen. In het verlengde daarvan kunnen tassen en/of auto’s worden doorzocht. Tenzij de wetgever uitsluit dat zulke fouilleeracties naar aanleiding van het ontbreken van papieren tot de mogelijkheid gaan behoren. Vooralsnog lijkt het er niet op dat men deze mogelijkheid van fouilleren zal uitsluiten.

    Als de identificatieplicht doorgaat, krijgen de bedenkers van het preventief fouilleren (waarbij gefouilleerd wordt zonder verdenking van een strafbaar feit), toch nog via de achterdeur een nieuwe inbreuk op de persoonlijke levenssfeer cadeau. Een actie waarbij preventief gefouilleerd werd, in de Rotterdamse Millinxbuurt, werd door de rechter onrechtmatig geacht.

    De extra mogelijkheid tot fouilleren kan reeds nu worden gedestilleerd uit de huidige mogelijkheden. Indien een burger nu wordt staande gehouden of aangehouden in verband met een verdenking van het plegen of voorbereiden van een strafbaar feit kan een opsporingsambtenaar naar diens personalia vragen. Indien de verdachte weigert of zegt dat hij geen bewijsstukken bij zich draagt, kan er ter plekke een identiteitsfouillering plaatsvinden. De opsporingsambtenaar kan dan de kleding van de verdachte doorzoeken. Bovendien kan hij zijn tas en bagage in zijn auto doorzoeken. Dit alles naar aanleiding van een verdenking.

    Indien men een identificatieplicht invoert, heeft dit alleen zin als het daaraan niet voldoen strafbaar wordt gesteld. Indien een niet-verdachte burger zich in die situatie niet kan identificeren, wordt men bij een identificatieplicht verdachte en kan in het verlengde van de huidige mogelijkheden een ieder worden gefouilleerd en eventueel worden aangehouden.

    Naast de eerder genoemde mogelijkheid tot fouilleren bij de verdenking van een strafbaar feit kan nu al in bijzondere gevallen een niet-verdachte burger worden gefouilleerd. Echter dit zijn tot op heden situaties waaraan men zich kan onttrekken, bijvoorbeeld door niet meer naar bepaalde voetbalwedstrijden te gaan.

    Ik onthoud mij van de vraag of de identificatieplicht is aan te bevelen maar vind wel dat de discussie daarover zuiver moet blijven en alle ingrijpende consequenties voor de persoonlijke levenssfeer vooraf helder dienen te zijn.