In de lauwe commotie die over het wetsontwerp is ontstaan, is nog niemand gevallen over de buitenportionele straf die opgelegd kan worden bij het niet willen of kunnen voldoen aan identificatie. Op de fiets door rood rijden waar ik het andere verkeer mee in gevaar breng kost 25 euro, maar als ik als verantwoordelijk medeburger niet mee wens te werken aan de inrichting van een controlestaat en dus mijn paspoort thuislaat, riskeer ik een boete van 2250 euro (hfl 5000.-) of twee maanden cel. 5000 gulden boete? Natuurlijk, het voorstel was al ouder en de boete is omgezet naar euro’s. Wat geeft Donner het recht om miljoenen Nederlanders te chanteren? Het antwoord ligt voor de hand, zonder stok achter de deur wordt de identificatieplicht, die cruciaal is in de paternalistische repressiepolitiek van het CDA , niet nageleefd. En hoe moet het dan met kinderen die nog in het paspoort van hun ouders staan? Wat niemand merkte is dat minister Remkes daarop een paar weken eerder al een stukje van het antwoord gaf zij het De mededeling dat ieder een Burger Service Nummer krijgt, staat in een brief van minister Remkes aan de tweede kamer. Het gaat om een ‘advies persoonsnummerbeleid in het kader van identiteitsmanagement’ en is opgesteld door een commissie o.l.v. Ed van Thijn. In het advies wordt met identiteitsmanagement de omgang met persoonsnummers en gegevens bedoeld, het zou niet de bedoeling zijn om personen te managen. Deze geruststelling doet merwaardig aan in het burocratisch technologische proces dat reeds lang autonome trekken en dusdanige afmetingen heeft aangenomen, dat het zich volledig aan het zicht van de burgers om wie het gaat, ontrekt. De burocratie heeft haar eigen logica en de automatisering eveneens. Het virtuele beeld dat in allerlei bestanden is opgeslagen is vanuit bestuurlijk oogpunt belangrijker dan de mens zelf. Volgens Remkes kan de overheid ons straks nog beter helpen, door de unieke cijfercode wordt onze privacy nog beter beschermd, gegevens kunnen sneller worden uitgewisseld, en we hoeven ni Cruciaal in de huidige identificatieplicht is het sofi- nummer op paspoort, identeitskaart en rijbewijs. Daarmee is de identificatieplicht in werkelijkheid geen persoonscontrole maar een informatieplicht waarbij infornatiestromen die aan het nummer worden gekoppeld, zich volledig aan de waarneming van de betrokkenen (wij allemaal) ontrekken. Dit geldt niet alleen voor de huidige beperkte plicht maar ook voor de politionele identificatieplicht die CDA, VVD en LPF straks versneld willen invoeren. Straks kan iedereen op elk willekeurig moment staande gehouden worden en informatie wordt op enkele meters afstand, omdat we niet mogen, horen wat er gezegd wordt, per mobilofoon opgevraagd. Dit bedoelt het CDA met identificatieplicht als opsporingsmiddel, VVDer Atzo Nicolai wil ook justitiele dossiers koppelen aan de Gemeentelijke Basis Administratie waarin ook het sofi-nummer is opgenomen, ook in het Schengen Informatie Systeem wordt het sofi-nummer gebruikt. 1 Dankzij het CDA is het nummer, samen met naam en geboor Big Brother in je binnenzak.

Een algemene identificatieplicht biedt hooguit schijnveiligheid en zal de verhouding van de politie met het publiek hoogstwaarschijnlijk verslechteren. Om die reden werd in Engeland in de jaren ‘ 50 de identificatieplicht afgeschaft. De belangrijkste kritiek op het jongste voorstel van Donner is naast de praktische bezwaren, dat het een maatregel is die achteraf wordt ingezet. Een draagplicht zal ook vele verloren, gestolen en beschadigde ID bewijzen tot gevolg hebben. In discussies gaat men echter volledig voorbij aan een ander sluipend gevaar dat door privacydeskundigen het ‘Paard van Troje’ wordt genoemd. Lang voor de beperkte identificatieplicht van Hirsch Ballin in ‘ 94, werd er al gesproken over een nieuwe identiteitskaart waaraan door chiptechnologie andere functies kunnen worden toegevoegd. Het is vooral de VVD die dit idee verder uitwerkt. In het advies persoonsnummerbeleid wordt er ook gesproken over de Nederlandse Elektronische Identiteits Kaart. Hiermee werden als Burger Service Kaart proeven g noten

Officieel mag straks de politie alleen iemand aanhouden voor identificatie als er een duidelijke aanwijsbare reden is. In de praktijk maakt dit echter geen verschil. Ook bij demonstraties zou, als de wet er komt, de politie aan deelnemers om identificatie kunnen vragen, niet alleen om namen te noteren. In het buitenland zijn voorbeelden bekend waarbij de identificatieplicht gebruikt werd om demonstraties te beeindigen.

In mei tekende Bush een wet die een visumplicht oplegt aan bevriende landen die nog geen biometrisch paspoort hebben in 2004.

1 Zie ook Paspoortperikelen en identificatieplicht www.stelling.nl/kleintje/351

2 Zie ook CDA versus privacy www.stelling.nl/kleintje/367

3 NRC Handelsblad. Donner geeft meer ruimte aan politie. 8 januari