Naast het Schengen Informatiesysteem, het Visum Informatiesysteem en Eurodac wordt op Europees niveau ook gewerkt aan de opbouw van digitale grenzen en het uitwisselen en delen van politiegegevens. Het verschil met het SIS, VIS en Eurodac is dat de nieuwe systemen nog geen centrale databanken zijn, maar voor automatische uitwisseling van gegevens moeten zorgen.
Mensen die naar het Verenigd Koninkrijk vliegen hebben er al mee te maken. Heb je een reis geboekt bij Easyjet, dan krijg je enkele dagen voor vertrek een email met daarin de zin: ‘Voordat u reist, bent u wettelijk verplicht om ons de gegevens van uw reisdocument te verschaffen.’ Deze informatie wordt de Passengers Name Record (PNR) of passagierslijst genoemd. De PNR bevat natuurlijk informatie over je boeking, je naam en betaalwijze, maar ook over je geslacht, geboortedatum en je paspoortnummer.
Het systeem van uitwisseling van deze informatie is door de vliegtuigmaatschappijen ontwikkeld om het de reizigers makkelijker te maken. Maatschappijen informeren elkaar over reizigers die moeten overstappen om hun bestemming te bereiken. Service van de maatschappijen en gemak voor de klant. Ook Canada, Australië en de Verenigde Staten gebruiken deze informatie al enkele jaren voor de opsporing. Eigenlijk is het systeem eenvoudig. Jij zit in het vliegtuig naar Canada terwijl de PNR door de vliegtuigmaatschappij aan de Canadese overheid wordt overhandigd om jouw gegevens door allerlei politiedatabanken te halen. Australië gaat al een stap verder en controleert je al voor vertrek.
Digitale wasstraat
Bij de PNR gaat het niet om signaleringen zoals in het Schengen Informatiesysteem liggen opgeslagen. Het gaat niet over informatie over mensen die gezocht worden, maar over verdachten. Iedereen die in het vliegtuig naar Engeland zit, wordt door de digitale wasstraat van de Engelse politie gehaald. Het is te vergelijken met de automatische kentekenherkenning op de snelwegen bij Rotterdam en Zwolle. Iedere passerende auto wordt gecontroleerd. Bij het PNR-systeem wordt iedere passagier naar Engeland gecontroleerd.
De Europese Unie wil ook een zogenaamd EU-PNR invoeren. Eerst alleen voor reizigers die de Unie met het vliegtuig binnenkomen of verlaten. Enkele landen willen verder gaan en ook reizigers op vluchten binnen de Europese Unie door de wasstraat halen en zelfs trein- en busvervoer aan het EU-PNR systeem toevoegen.
De informatie waarmee de PNR-gegevens worden vergeleken zijn politiegegevens. Deze gegevens liggen bu nog steeds in nationale databanken opgeslagen. Met ECRIS en EPRIS willen de regeringsleiders hier verandering in brengen. ECRIS was een van de plannen uit het Haagse programma, een vijfjarenplan voor de bouw van een Europese rechtsstaat. De oprichting van het European Criminal Records Information System (ECRIS), een soort databank voor alle veroordeelden in de Unie, is al een feit. De landen van de Europese Unie moeten het nu nationaal invoeren.
Een veroordeling voor te hard rijden of diefstal in Italië is in de toekomst automatisch bekend in Nederland. Er wordt ook gewerkt aan de automatische uitwisseling van informatie over veroordeelden die niet de nationaliteit hebben van een van de EU-landen. Deze lijst van in de EU veroordeelde onderdanen van derde landen of personen van wie de nationaliteit niet bekend is, heet het EICTCN (European Index of Convicted Third Country Nationals).
EPRIS
Dan ligt er ook nog het plan voor het opzetten van EPRIS (European Police Records Index System). Dit houdt in dat de Poolse politie in de Nederlandse politiegegevens kan neuzen. De Poolse politieagent krijgt niet de gegevens zelf te zien, maar een index van wat er over een bepaalde persoon voorhanden is in Nederland. EPRIS werd door de Duitse politiechefs voorgesteld en is eind 2009 in het Stockholm-programma opgenomen. Het Stockholm-programma, opvolger van het Haagse programma, is het volgende vijfjarenplan voor de opbouw van een Europese rechtstaat.
ECRIS, EICTCN en EPRIS zijn decentrale databanken. Ieder land beheert zelf de informatie over haar burgers en andere landen kunnen zoeken in de index van de databases. Naast deze decentrale databanken beheert Europol het computersysteem TECS (The Europol Computer System). TECS bevat informatie over veroordeelden, verdachten, getuigen, potentiële getuigen en mensen die mogelijk criminele relaties hebben. Naast deze informatie zijn de analysebestanden van Europol te vinden in de databank. Deze documenten bevatten veel gevoelige en persoonlijke informatie, bijvoorbeeld over het ras of de gezondheid van mensen. Tot slot zijn er indexbestanden die door landen buiten de Europese Unie kunnen worden ingezien.