In de Nederlandse media is terecht enige aandacht besteed aan het nieuwe boek van Ron Suskind dat in het Nederlands vertaald de ‘een procent doctrine’ heet. Het is natuurlijk onthutsend dat er in democratische politieke partijen en democratisch gekozen regeringen mensen zitten die geen enkel bezwaar hebben tegen het arresteren, opsluiten, eventueel veroordelen van onschuldige mensen. Suskind maakt duidelijk dat dit denken structureel te noemen is en daarmee nog gevaarlijker. In Nederland kennen we ook mensen die vergelijkbare standpunt innemen, waarvan Maxime Verhagen, fractieleider van de CDA, de meest bekende is.

Europol wil graag ook meedoen in het veld van de terrorisme bestrijders. Daartoe is er kort na de aanslagen van 11 september 2001 een overeenkomst gesloten met de VS over de uitwisseling van informatie en inlichtingen met Amerikaanse diensten. Op 20 december 2002 is er op deze overeenkomst een aanvulling gekomen. In de aanvullende overeenkomst was opgenomen dat de samenwerking na twee jaar geëvalueerd diende te worden. Hier bij gevoegd is het evaluatie rapport. Uit het rapport valt op te maken dat de bilaterale samenwerking tussen diverse Europese landen waaronder Nederland en Amerikaanse inlichtingendiensten nog steeds veruit vaker worden gebruikt dan de contacten met Europol. Of dit werkelijk zo is echter weer de vraag want in het rapport wordt tevens vermeld dat de Amerikanen niet van alle diensten bijhouden wie met Europol contact hebben. Het kan dus best zo zijn dat Europol ondertussen via de Amerikaanse contacten een steeds grotere speler binnen terrorisme bestrijding is geworden.

Het persoonsgericht verstoren van potentiële terrorismeverdachten in opdracht van de burgemeester is in strijd met de wet. Dat zegt Jan Brouwer, hoogleraar Algemene rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘De dreiging van terrorisme betekent niet dat de overheid mag handelen in strijd met haar eigen wetten.’

Persoonsgericht verstoren is een nieuw wapen in de strijd tegen terrorisme. Potentiële verdachten van terrorisme worden openlijk dag en nacht in de gaten gehouden. Het doel: een persoon onbruikbaar maken voor een eventueel terroristisch netwerk. Naar verluidt gaat het om een werkwijze die in Nederland al anderhalf jaar gangbaar is en bij tientallen mensen wordt toegepast. De politie post voor hun woningen, belt regelmatig aan om te kijken of de persoon thuis is en volgt ze op straat. Bezoek wordt aangesproken en het is niet ondenkbaar dat buurtbewoners wordt gevraagd verdachte zaken rond de woning van de persoon te melden.

Hoogleraar Algemene rechtswetenschap Jan Brouwer heeft forse kritiek op het persoonsgericht verstoren, dat volgens hem een wettelijke grondslag ontbeert. Het is de burgemeester die verantwoordelijk is gemaakt voor het verstoren, met als argument dat mogelijke terroristen een gevaar voor de openbare orde zijn. Een ogenschijnlijke logische argumentatie, zegt Brouwer, maar in werkelijkheid een juridische vondst die de overheid bevrijdt van de beperkingen van het strafrecht. ‘Het strafrecht is redelijk dichtgetimmerd. Het openbare orde-recht is juridisch gezien braakliggend terrein, dat er nu met de haren is bij gesleept. Ik vind dat dubieus.’

Verstoren potentiële terrorisme-verdachten onrecht

Je vindt hier een overzicht van de processen in Nederland op het terrein van terrorismebestrijding.

lees meer

Deze krant is de eerste in een serie themakranten van Buro Jansen & Janssen. U vindt hierin informatie over een thema dat door ons kritisch is onderzocht. Deze krant gaat over terrorismebestrijding. Wat is er aan de hand in Nederland? Het woord terrorisme lijkt meer te worden gebruikt dan welk woord dan ook. Als je nog niet van terreur beschuldigd bent tel je bijna niet meer mee. Je kunt er misschien om lachen, maar de humor lijkt nog lang niet zijn intrede te hebben gedaan in het terrorismedebat. Nee, het lijkt eerder of alle remmen los zijn. Wetten en regels worden aangescherpt zodat politie en inlichtingendiensten mensen eerder kunnen oppakken. Moderne computertechnieken maken het ook nog eens mogelijk veel informatie op te slaan en te koppelen. Wat vroeger niet mogelijk was is nu met een handomdraai geregeld. Wie mag de informatie
gebruiken? Geheim bewijsmateriaal van de inlichtingendienst mag voor de rechtbank komen. Hoe gaat men met deze informatie om? En hoe zeker zijn we dat al de informatie klopt? Mensen kunnen lange tijd worden vastgehouden zonder dat het tot een proces komt. De straffen moeten langer worden.

lees meer

Over de CIA vluchten wordt regelmatig gepubliceerd. Amnesty International bracht het raport USA – below the radar uit.
Minder bekend is het rapport van cageprisoners.com. Het rapport met de titel Fabricating terrorism: Fabricating terrorism report: British complicity in renditions and torture beschrijft de betrokkenheid van de Britse overheid bij het uitzetten van verdachten naar landen waar gebruik gemaakt en de hulp van de Engelsen aan de CIA. Een voorbeeld is beschreven in een artikel in de Guardian waarbij MI5 de CIA tipte over twee ‘verdachten’ die volgens MI5 onderdelen van bommen vervoerden. De twee mannen die in het Afrikaanse Gambia een pinda plantage wilden beginnen eindigden op Guantánamo Bay nadat de CIA hen op aangeven van MI5 op een geheime vlucht hadden gezet.
Voor het onderzoek van het Europees parlement naar de CIA vluchten is een schema gemaakt met informatie die beschikbaar is van diverse landen. Zie de link naar het ep-alde-cia-inquiry-chart bij de links.

aankondiging fabricating terrorism
the fabricating terrorism report van cageprisoners
overzicht van het onderzoek van het Europees parle
Amnesty International pagina over rendention
Amnesty International rapport over CIA vluchten

Een persiflage op de overheidsfolder ‘Nederland tegen terrorisme’. De voorkant doet het vermoeden. Buro Jansen & Janssen neemt echter terrorisme en de in de samenleving heersende angst hierover serieus. Niet door te roepen dat 200.000 professionals zich inzetten in de strijd tegen het terrorisme. Ook geen oproep aan iedere Nederlander zich in te zetten als opsporingsambtenaar. Buro Jansen & Janssen heeft deze krant over terrorismebestrijding gemaakt om een tegengeluid te laten horen. De wereld zit complexer in elkaar dan de simpele slogan ‘Nederland tegen terrorisme’.

De krant telt 24 pagina’s met artikelen over het werk van de AIVD, een uitlevering aan Egypte, de arrestatie van twee moslims in een trein, de rol van infiltranten bij de aanslagen in Madrid, de rol van inlichtingendiensten bij aanslagen in de metro van Parijs in 1995, een interview met Ali Eddaoudi geestelijk verzorger bij de Bredase gevangenis, een column van Mohammed Jabri, het verstoren van de overheid van mensen die van radicalisering worden verdacht, enkele vrouwen die vertellen wat een hoofddoek voor hun betekent, Lonsdale jongeren en nog veel meer.

We zoeken mensen die de krant willen verspreiden. Een krant bestellen kan ook!
Themakrant Terrorisme

De Tweede Kamer debatteert over de uitbreiding van de bevoegdheden van de politie bij de bestrijding van terrorisme. De politie mag volgens dit voorstel bijzondere opsporingsbevoegdheden (observeren, afluisteren, infiltreren) inzetten tegen vermeende terroristen als er slechts sprake is van een ‘aanwijzing’. Ook mogen voortaan criminele burgerinfiltranten worden ingezet bij de opsporing van terroristische misdrijven. Alles lijkt mogelijk in de ‘strijd tegen het terrorisme’. Ten slotte krijgen personen die in openbare dienst van een vreemde staat zijn – bijvoorbeeld Amerikaanse agenten – vergelijkbare bevoegdheden als Nederlandse opsporingsambtenaren op Nederlandse bodem. De Tweede Kamer wekt de indruk serieus naar het wetsvoorstel te kijken door er drie dagen aan te besteden, maar in werkelijkheid is het een gelopen race. Sommigen Tweede Kamerleden vinden het voorstel niet ver genoeg gaan, anderen sputteren een beetje tegen. Het zal een voorspelbaar debat worden in tijden waarin strafrecht en de bevoegdheden van inlichtingen en opsporingsdiensten bij terrorisme bestrijding zonder fundamentele discussie worden opgerekt.

Sluipenderwijs worden de regels van de democratische rechtsstaat opgerekt in het kader van de oorlog tegen het terrorisme. Terecht? Dat lijkt niet te beoordelen, aangezien veel informatie niet goed te controleren of the verifiëren is. De diensten hanteren meestal als tegen argument dat achteraf vaak wel gezegd kan worden dat de informatie juist was omdat een aanslag is voorkomen. Neem het voorbeeld van de man R. v Bourgass die levenslang kreeg voor het doodsteken van een politieagent tijdens zijn arrestatie. Die arrestatie was het gevolg van informatie uit Algerije uit het verhoor van de verdachte Muhammad Meguerba. Deze man werd verhoord in Algerije. Aanvankelijk gaf hij een verkeerd adres op waar twee Nivea crème potten zouden zijn verstopt. MI5, de Britse geheime dienst kon het adres niet vinden en verzocht de Algerijnse liaison om extra informatie. Gevolg was een nieuw adres waar op 5 januari 2003 een inval plaats vond. Ricine was op die dag meteen bekend als terreurgif aangezien beweerd werd dat R. v Bourgass en enkele andere dit zogenaamde ‘terreurgif’ aan het vervaardigen waren. Wetenschappers concludeerden echter dat in het zogenaamde ‘keukenlaboratorium’ geen ricine werd geproduceerd.

lees meer

datum uitzending: 17 februari 2006

Jansen & Janssen in de pers :
De kale feiten over terreur
NRC Handelsblad

17 februari 2006

JOOST ORANJE
Check the facts, het belangrijkste dogma voor journalistiek onderzoek, kan vooral in roerige tijden ontnuchterend werken. Raadpleeg bijvoorbeeld eens een rapportage van de AIVD uit 1992 en lees hoe de inlichtingendienst toen al waarschuwde dat radicalisering van de islam ‘zijn weerslag kan hebben op de verhoudingen tussen deze migrantengroepen in Nederland en hun houding ten opzichte van de Nederlandse samenleving’. Of hoe de dienst in 1995 wees op het ‘uitermate stigmatiserend effect’ dat aanslagen van islamitische terreurgroepen in het buitenland hebben op de islamitische gemeenschap in Nederland.

lees meer

Op 20 januari verschijnt bij uitgeverij Papieren Tijger het boek Onder Druk, Terrorismebestrijding in Nederland van onderzoeksburo Jansen & Janssen.

Sinds de aanslagen van 11 september 2001 heeft de bestrijding van terrorisme het hart van de politiek bereikt. Twee dagen na de spectaculaire aanslagen in Amerika valt de Nederlandse politie een woning in Rotterdam binnen en arresteert vier personen op verdenking van terroristische activiteiten. De informatie is afkomstig van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.

De arrestaties vormen de opmaat van enkele fel bekritiseerde rechtszaken, een lawine aan wetsvoorstellen en de publieke en politieke roep om hard optreden tegen terroristen. De druk wordt extra vergoot door de aanslagen in Madrid en Londen, en de moord op Theo van Gogh. Verschillende malen worden in Nederland verdachte terroristen gearresteerd en weer vrijgelaten.

lees meer

Vertaling van het artikel “Terrorismus im Dienste der Großmächte?”
Van Salima Mellah, uit Algeria-Watch, Infomappe 32 van September 2005

De aanslagen in Londen in juli 2005 versterkten in Europa de vrees dat er meer bommen zouden volgen. De oplopende conflicten tussen aan de ene kant de Europese staten onderling en met de VS aan de andere kant, de steeds ingewikkelder situatie in Afghanistan, Syrië, Libanon en Irak en de meedogenloze concurrentie om de greep op de oliereserves, maken nieuwe aanslagen waarschijnlijk. In Europa en de VS wordt de grote aanscherping van de veiligheidspolitiek, het uithollen van burgerrechten, het uitkleden van rechten van immigranten en asielzoekers sinds 2001 gelegitimeerd met een beroep op terrorismebestrijding. lees meer

Vertaling van het artikel “Terrorismus im Dienste der Großmächte?”
Van Salima Mellah, uit Algeria-Watch, Infomappe 32 van September 2005

De aanslagen in Londen in juli 2005 versterkten in Europa de vrees dat er meer bommen zouden volgen. De oplopende conflicten tussen aan de ene kant de Europese staten onderling en met de VS aan de andere kant, de steeds ingewikkelder situatie in Afghanistan, Syrië, Libanon en Irak en de meedogenloze concurrentie om de greep op de oliereserves, maken nieuwe aanslagen waarschijnlijk. In Europa en de VS wordt de grote aanscherping van de veiligheidspolitiek, het uithollen van burgerrechten, het uitkleden van rechten van immigranten en asielzoekers sinds 2001 gelegitimeerd met een beroep op terrorismebestrijding.

In Frankrijk bijvoorbeeld werd de alarmfase rood afgekondigd en er wordt voortdurend gewezen op het gevaar van een bloedbad. De potentiële aanstichter is al aangewezen. Het is de Algerijnse GSPC (Groupe Salafiste pour la Prédication et le Combat), een afsplitsing van de beruchte GIA (Groupes islamiques armés), die verantwoordelijk wordt gehouden voor talloze massamoorden in Algerije in de jaren negentig. In Frankrijk zou ze sinds 1995 diverse bomaanslagen uitgevoerd hebben, die negen doden en 200 gewonden veroorzaakten. Journalisten, experts en politici voeren deze pijnlijke herinnering telkens weer op om op het huidige gevaar te wijzen. Ondanks de beklemmende verwachting van nieuwe bomaanslagen is het noodzakelijk om het hoofd koel te houden en de vraag te stellen waarop de officiële aankondigingen gebaseerd zijn en hoe steekhoudend de aangevoerde aanwijzingen met betrekking tot de mogelijke veroorzakers zijn. Vooral bij Algerijnse terreurgroepen zijn er aanwijzingen voor betrokkenheid van de Algerijnse Inlichtingendienst (DRS) en de Franse binnenlandse veiligheidsdienst bij diverse operaties van de GIA in zowel Algerije als Frankrijk

Mag ik in de toekomst in Nederland zeggen dat ik de aanslagen op 11 september 2001 het grootste kunstwerk dat je je kan voorstellen vind? Er zijn wellicht mensen die het niet smaakvol vinden, maar is het strafwaardig? In het kort gaat deze scriptie over die vraag.
In het afgelopen jaar is er in Nederland gepassioneerd gediscussieerd over de vrijheid van meningsuiting. Velen meenden dat met de moord op Theo van Gogh op 2 november 2004 een aanslag was gepleegd op het ‘vrije woord’, waarbij stellig gepostuleerd werd dat de vrijheid van meningsuiting een ‘absoluut’ recht is. De moord op Theo van Gogh confronteerde Nederland voor de eerste keer met een daad van terrorisme gepleegd door een geradicaliseerde moslim binnen de eigen landsgrenzen. Onder invloed van deze gewelddaad en de terroristische aanslagen op 11 september 2001 en 11 maart 2004 heeft het Nederlandse antiterrorismebeleid een sterke impuls gekregen.
Het kabinet heeft de afgelopen maanden een scala aan preventieve maatregelen voorgesteld en/of ingevoerd. Ik noem er een paar: strafbaarstelling van samenspanning, meldingsplicht, geheim houden van processtukken voor de verdediging, en de strafrechtelijke bescherming tegen radicalisering door middel van strafbaarstelling van de verheerlijking of het goedpraten van een terroristisch misdrijf (apologie).
Deze scriptie richt zich op het laatste voorstel. Op dit moment ligt er een wetsvoorstel ter consultatie om het verheerlijken en goedpraten van ernstige misdrijven strafbaar te stellen. Dit voorstel zal, zo is de wens van de minister van Justitie, dit kalenderjaar nog aangenomen worden.
Het apologieverbod is een uitingsdelict. Een uitingsdelict is een delict waarbij de uiting vanwege de inhoud strafbaar gesteld wordt, zoals smaad, belediging, opruiing, godslastering, bedreiging. Een dergelijke categorie delicten is te beschouwen als een strafrechtelijke beperking van de vrijheid van meningsuiting. Het apologieverbod vormt een nieuwe categorie.
De vraag die centraal in deze scriptie staat is: hoe verhoudt dit voorstel zich tot het recht op vrijheid van meningsuiting?

De Aanslagen van 11/9 als kunstwerk

Minister Donner heeft een wetsontwerp gepresenteerd dat beoogt het verheerlijken van terroristische en overeenkomstige misdrijven strafbaar te stellen en dat het tevens mogelijk maakt mensen die dit doen in het kader van de uitoefening van hun beroep direct uit het ambt te ontzetten.
Wat wil de regering nu eigenlijk met deze nieuwe wet bereiken? Primair gaat het om terrorismebestrijding, lezen we in de Memorie van Toelichting. Maar hoe realistisch is het idee dat repressie van dergelijke uitingen misdaden kan voorkomen? Tussen het woord van de een en de daad van de ander zit immers een zee van mogelijkheden. De effectiviteit van de wet bij de daadwerkelijke bestrijding van het terrorisme lijkt mij eerlijk gezegd grenzen aan nihil.

lees meer