de Volkskrant, Binnenland, 26 oktober 2001

Het kabinet is tegen een algemene identificatieplicht, zoals België en Frankrijk kennen. Wel zullen burgers in de toekomst worden verplicht hun persoonsbewijs te tonen als sprake is van terroristische dreigingen. De huidige, beperkte identificatieplicht wordt daartoe uitgebreid, aldus kringen rond het kabinet.
Vandaag vergadert het kabinet erover. Na de aanslagen in de Verenigde Staten wordt in de Tweede Kamer aanzienlijk milder gedacht over het onderwerp, dat lange tijd taboe was.
CDA en VVD zijn voor een algemene identificatieplicht, waarbij burgers verplicht zijn altijd een persoonsbewijs bij zich te dragen. PvdA en D66 zijn daar nog steeds tegen, maar zijn bereid te praten over uitbreiding.
Enkele jaren geleden werd de identificatieplicht, die al gold voor officiële handelingen en voor bankzaken, uitgebreid tot voetbalstadions, het openbaar vervoer en de werkplek.
In deze gevallen is de burger overigens niet verplicht een persoonsbewijs bij zich te dragen. Wel moet hij, als er aanwijzingen zijn voor een strafbaar feit, alle medewerking verlenen voor identificatie. Desnoods moet hij mee naar het politiebureau. Dat gaat nu ook gelden voor terroristische dreigingen, als het aan het kabinet ligt.
Minister Korthals van Justitie had na de aanslagen al gezegd te denken aan uitbreiding van de identificatieplicht. Hij zei overigens niet de illusie te hebben dat daarmee veel terroristen kunnen worden ontdekt. Die zijn slim genoeg om een valse identiteit aan te nemen.
De D66-ministers in het kabinet lijken met de nu voorgestelde uitbreiding te kunnen leven. Minister Van Boxtel van Grotesteden- en Immigratiebeleid, vanouds tegenstander, is bijgedraaid sinds hij druk bezig is met een fraudebestendig paspoort met irisscan. De PvdA-bewindslieden tobben nog over uitbreiding.

NRC Handelsblad , 18 oktober 2001

In Nederland opgepakte terroristen die mogelijk betrokken zijn bij aanslagen op Amerikaans grondgebied, kunnen niet zonder meer worden uitgeleverd aan de VS. Nederland levert geen verdachten uit als die tot de doodstraf kunnen worden veroordeeld. Als er terroristen in Nederland worden opgepakt, zal overleg met de VS moeten uitwijzen onder welke voorwaarden uitlevering kan plaatsvinden.Dat liet minister Korthals van justitie aan de Tweede Kamer weten tijdens een overleg over terrorismebestrijding. Zo’n voorwaarde zou kunnen zijn dat de Amerikaanse regering op voorhand toezegt dat ze afziet van daadwerkelijke uitvoering van de doodstraf als dat inderdaad het vonnis wordt. Maar Korthals zei niet te willen vooruitlopen op problemen die aanhouding van een terrorist hier kunnen opleveren.

lees meer

Lodewijk Asscher
NRC Handelsblad , 15 oktober 2001

De roep om maatregelen ter voorkoming van nieuwe terreuraanslagen blijft klinken. Maar in de strijd tegen het terrorisme mogen de grenzen van de Grondwet niet worden overschreden, meent Lodewijk Asscher.

De aanslagen van 11 september hebben een vloedgolf aan maatregelen teweeggebracht ter voorkoming van nieuwe aanslagen. Maar deze maatregelen kunnen de privacy en het communicatiegeheim aantasten. In een klimaat van brandende moskeeën, oorlogsretoriek en een jihad wordt praten over grondrechten echter al gauw bestempeld als `gemekker van de zijlijn’.
De juridische maatregelen die in de Verenigde Staten zijn genomen in de dagen na de ramp lijken op het eerste gezicht draconisch. Het voorstel uit de Provide Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act om verdachte vreemdelingen (aliens) voor onbepaalde tijd vast te mogen houden, haalde het niet. Wel wordt het onderscheppen van voicemails makkelijker. De afluistermogelijkheden worden uitgebreid en een rechter krijgt minder mogelijkheden een tapverzoek te weigeren.
De Combatting Terrorism Act 2001 van 13 september is een andere nieuwe wet. De FBI mag eerder en langer aftappen. Voor het opvragen van verkeersgegevens is geen rechterlijke toestemming nodig. Deze gegevens omvatten mede de ingetoetste webadressen, en de routerings- en adresseringsgevens van e-mail. Ook het onderwerp van de e-mails in de zogenaamde subject line zou onder de nieuwe bevoegdheid kunnen vallen. Zo kan in een oogwenk een profiel worden gemaakt van alles wat iemand online doet. Is dat overdreven of moet Nederland volgen?

lees meer

NRC Handelsblad , 26 september 2001

De in Den Haag gevestigde Europese politieorganisatie Europol barst uit zijn voegen en zoekt uitbreiding. ,,Als gevolg van de recente internationale ontwikkelingen komt hier binnenkort een flink aantal extra mensen te werken”, zegt hoofd beveiliging H. Verburg van Europol. ,,We groeien daarmee uit ons jasje, ons gebouw wordt te klein.”
Vorige week besloten de EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken op een spoedvergadering, die geheel gewijd was aan terrorismebestrijding, tot meer samenwerking van Europol met Amerikaanse inlichtingenorganisaties. Ook wordt Europol uitgebreid met een speciale anti-terrorismeafdeling. De beschikbare kantoorruimte van Europol wordt daarmee een acuut probleem.

lees meer

NRC Handelsblad , 25 september 2001

De gevolgen van de aanslagen op Manhattan en Washington, vandaag twee weken geleden, zijn verstrekkend. Een overzicht.

Twee weken geleden werden de VS getroffen door de meest spectaculaire terreuracties uit de geschiedenis. De gevolgen zijn immens en bestrijken een breed terrein.

humanitair

Bij de aanslagen in New York en Washington raken meer dan 6.600 mensen gedood of vermist.

Amerikaanse moslimorganisaties signaleren een toename van gevallen van discrimatie en bedreiging. Moslims en moslimorganisaties in Nederland zijn meer dan twintig keer bedreigd of getroffen door geweld. Bush en Europese regeringsleiders keren zich tegen moslimhaat.

Honderdduizenden Afghanen slaan op de vlucht uit angst voor een Amerikaanse aanval. Hulporganisaties bereiden zich voor op een grote vluchtelingenstroom naar Pakistan.

lees meer

NRC Handelsblad , 24 september 2001

Oneindige gerechtigheid is de naam voor de militaire operatie die president Bush heeft afgekondigd tegen het terrorisme. Bij nader inzien bleek deze titel internationaal-politiek gezien niet onverdeeld gunstig. De Europese bondgenoten zitten met een vergelijkbaar probleem. ,,Summa ius, summa inuria”, zeiden de oude Romeinen reeds: het hoogste recht is het grootste onrecht. Er moet opgetreden worden. Niet alleen vanuit solidariteit met de Verenigde Staten, maar evenzeer vanuit welbegrepen eigenbelang. Want ook Europa is een doelwit. Een eerste vereiste is dat Europa de handen ineen slaat bij de terrorismebestrijding. De raad van ministers heeft besloten tot invoering van een uniform, grensoverschrijdend, arrestatiebevel, zodat een terrorist die in het ene land wordt gezocht, direct kan worden opgepakt in elk ander land van de Europese Unie. Dit moet gebeuren op basis van een uniforme definitie van terrorisme.

lees meer

NRC Handelsblad , 20 september 2001

Er moet een algemeen geldend Europees arrestatiebevel komen en de lidstaten van de Europese Unie moeten één definitie van terrorisme in de wet vastleggen. Ook moeten zij dezelfde straffen uitdelen aan terroristen.
Een Europees arrestatiebevel zou inhouden dat een EU-lidstaat die om de aanhouding van een verdachte verzoekt automatisch medewerking krijgt van de andere lidstaten.
Met deze twee voorstellen, die gisteren door de Europese Commissie werden goedgekeurd, grijpt Eurocommissaris Vitorino (Justitie en Binnenlandse Zaken) de recente aanslagen in de Verenigde Staten aan om de moeizame Europese samenwerking op zijn terrein een nieuwe zet te geven.

lees meer

NRC Handelsblad , 20 september 2001

De Europese Unie is op korte termijn niet in staat om effectief bij te dragen aan de bestrijding van terrorisme. De Verenigde Staten zijn daarom bezorgd dat speciale Europese wetgeving in de praktijk een belemmering zal blijken voor de allang bestaande samenwerking met afzonderlijke EU-lidstaten.

lees meer