Schulze op Justitie en Veiligheid
Op dinsdag 20 december 2016 aan het begin van de middag komt in winkelcentrum de Brusselse Poort in Maastricht in een worsteling met de politie een man om het leven. 22 maart 2017 verklaart het OM dat niemand strafbaar heeft gehandeld, en dat de persoon die de politie te hulp schoot om de man in bedwang te houden ten onrechte als verdachte is aangemerkt. Er zou geen nekklem door hem zijn toegepast. Overigens is de doodsoorzaak niet vastgesteld.
Een paar maanden geleden werden drie dierenrechtenaktivisten op zeer brute wijze uit hun lock-ons gehaald door de politie. Zij brachten een overdadige hoeveelheid pepperspray met kracht aan op hun gezichten, diep in de porien, ogen, neus, mond en oren. De vrouwen zijn nog steeds gechockeerd van de gebeurtenis. Hieronder een uitgebreid artikel over wat er toen precies gebeurd is.
Het Meldpunt Peperspray roept iedereeen op gebruik en vooral misbruik van pepperpspray door agenten te melden op: peperspray@deds.nl
We hopen hiermee een beter inzicht te krijgen in hoe pepperspray wordt toegepast en hopen door middel van persberichten druk te kunnen uitoefenen op de politiek en diverse politieorganisaties, zodat er strenger wordt opgetreden tegen misbruik van dit ingrijpende geweldsmiddel.
Artikel uit het actieblad Ravage
De gevaren van gebruik en misbruik van Peperspray
Artikel op de website van de politieke partij SP
het rapport over Pepperspray
begeleidende brief bij rapport over Pepperspray
Aan: de Korpsbeheerder
De heer J. Cohen
Postbus 202
1000 AE Amsterdam
Betreft : signalering stijging geweldsgebruik Binnenstadsdistrict
Ons kenmerk : PKB-sign.Bidi/02
Amsterdam, 4 juni 2002
Geachte heer Cohen,
Middels dit schrijven wil ik namens het P.K.B. onze toenemende ongerustheid kenbaar maken over de door ons bureau gesignaleerde stijging van het aantal politieklachten met betrekking tot geweldsgebruik door agenten van het Binnenstadsdistrict in de periode oktober 2001 t/m mei 2002.
Als het aan de politie-lobby ligt staat Nederland aan de vooravond van de introductie van een nieuw politiewapen: peperspray. Na twee onderzoeken door TNO is de politiek nu om. Peperspray wordt waarschijnlijk in 2001 ingevoerd als politiewapen.
Peperspray is echter veel minder onschuldig dan het lijkt. Uit praktijkervaringen en experimenten in het buitenland blijken er zeer veel haken en ogen aan het gebruik van peperspray te zitten. Om te voorkomen dat peperspray zonder verdere discussie wordt ingevoerd heeft Buro Jansen & Janssen haar bevindingen over het middel gebundeld in een dossier en op deze website gezet.
“Mijn gezicht stond in brand.” Getuigeverklaring uit België
“M’n longen klapten dicht, ik kon geen lucht meer krijgen. Ik kreeg een onwaarschijnlijk brandend gevoel in m’n luchtpijpen. Nooit meer, echt nooit meer wil ik zoiets meemaken.” Peter Terrijn van het Forum van Vredesaktie deed in februari mee aan een symbolische actie voor het Paleis van Justitie in Brussel. Hij werd het slachtoffer van het nieuwe wapen van de Belgische politie: peperspray. De actie richtte zich tegen een wetsvoorstel dat criminele organisaties verbiedt. Een toneelstukje voor het oog van de camera’s moest de gevreesde gevolgen uitbeelden. Als agenten vermomde actievoerders sloegen een groep demonstranten – die met bordjes twintig politieke organisaties uitbeeldden- in elkaar om hen vervolgens te arresteren. Toen het ad hoc ‘Crimineel Netwerk’ na afloop hun spullen bij elkaar raapte, verscheen een echte politieman ten tonele. Hij wilde een van de actievoerders arresteren, wat enig duw en trekwerk opleverde. Te hulp geschoten collega’s aarzelden niet en sloegen er meteen op los. Een van de agenten trok zijn busje peperspray en spoot enkele actievoerders van dichtbij in het gezicht. “Geradbraakt, het leek de hel wel. Je maakt een soort doodstrijd mee”. Klaas Maertens was een van de andere slachtoffers die plotseling bespoten werd. “Op dat moment besefte ik niets meer. M’n gezicht stond in brand, het slijm stroomde m’n neus en het vocht m’n ogen uit. Ik kreeg geen zuurstof meer en raakte zo in paniek dat ik bijna onder een rijdende auto terecht ben gekomen.”
17 argumenten tegen een nieuw politiewapen
Voor de opvulling van het gat tussen de wapenstok en het pistool lijkt zich eindelijk een oplossing aan te dienen. Peperspray, een goedje gefabriceerd van het extract uit cayennepeper en geleverd in handzame spuitbusjes, moet de politie nieuwe mogelijkheden geven onwillige arrestanten tijdelijk uit te schakelen – zonder blijvend letsel toe te brengen. Vanuit de politie is een stevige lobby op gang gekomen om het middel in te voeren, wat niet wil zeggen dat alle politiemensen onverdeeld voor zijn. De politiek was tot nu toe terughoudender: de ministers vroegen om nader onderzoek door TNO.
Inmiddels zijn er twee onderzoeken van TNO verschenen. In 1997 kwam het eerste TNO-rapport uit, een uitgebreid literatuuroverzicht van buitenlands onderzoek naar de geschiktheid van dit wapen als geweldsmiddel bij de politie. Het tweede TNO-rapport met aanvullend onderzoek naar eventuele gevaren voor mensen met longaandoeningen (op basis van experimenten met cavia’s) is van november 1998.
Peperspray is een extract van bepaalde soorten pepers (Capsicum Annuum of Capsicum Frutescens). Deze pepers zijn onder andere bekend als basis voor Tabasco en Chili. Het extract wordt Oleoresin Capsicum (OC) genoemd en bevat een aantal bestanddelen die zorgen voor het hete effect van pepers, onder andere capsaïne. OC heeft een concentratie die ongeveer 600 keer zo heet is als een gewone peper, en is hierdoor een ontstekingopwekkende stof. Wanneer iemand ermee in aanraking komt leidt dit direct tot een aantal ontstekingsreacties van de huid, ogen en keel. Het slachtoffer sluit de ogen en is voor korte tijd blind, de huid geeft een zeer heftig brandend gevoel. Je gaat hoesten, kokhalzen en krijgt een gevoel van misselijkheid. De reaktie hierop is zo heftig dat de betrokkene de controle over het lichaam volledig verliest. Naast deze reflexmatige reacties levert het middel ook nog een enorme pijn op. Na een half uur tot drie kwartier zijn de directe effecten verdwenen. Naar gevolgen op de langere termijn is veel onderzoek gedaan.
Vurige pleidooien
De vraag om invoering van peperspray als nieuw politiewapen komt niet uit de lucht vallen. Al jaren is er sprake van een gat tussen de wapenstok en het vuurwapen, dat opgevuld moet worden. Oplossingen zijn tot nu toe niet gevonden. Een overzicht van de lobby voor invoering van peperspray en de besluitvorming tot nu toe.
Eind 1996 verscheen het rapport ‘Onder Schot’, een studie naar het vuurwapengebruik van de politie in de periode van 1978-1995, waaruit duidelijk werd dat politieagenten hun dienstwapen vaak onnodig en onjuist gebruiken. In een symposium over dit rapport van Jan Naeyé aan de Vrije Universiteit in Amsterdam werd peperspray genoemd als een van de middelen die dreigen met een vuurwapen, en eventueel gebruik ervan, moet voorkomen.
Sindsdien is de lobby voor invoering goed op gang gekomen, de Rotterdamse politie nam het voortouw.
Steekpenningen, medische risico’s en méér geweldgebruik
Tekortkomingen van het TNO-onderzoek en aanvullingen
In verschillende landen is onderzoek gedaan naar de geschikt heid van peperspray als wapen en de risico’s van het gebruik. De Verenigde Staten was het eerste land waar peperspray werd ingevoerd, de meeste evaluatie-onderzoeken komen dan ook daar vandaan. Het is interessant om een aantal rapporten naast elkaar te leggen, enerzijds onderzoeken die de invoering van peperspray als politiewapen ondersteunen, anderzijds evaluaties van praktijksituaties.
De vier onderzoeken die we onder de loep nemen zijn:
– Het TNO-onderzoek dat Peperspray onderzocht heeft op ge schiktheid als wapen voor de Nederlandse politie;
– Het zogenaamde Ward-report dat voor de FBI aanleiding was peperspray in Amerika als politiewapen te introduceren;
– Het Lumb/Friday-rapport dat onderzocht wat de invloed van de introductie van peperspray is op geweldgebruik door de poli tie;
– Het Duke-rapport dat kijkt naar de medische effecten van peperspray op agenten die met het middel moeten trainen.
Uit deze beschouwing blijkt dat het TNO literatuuronderzoek verre van objectief is, en voor een belangrijk deel gebaseerd op het Ward FBI-rapport waarvan de objectiviteit recentelijk serieus in twijfel is getrokken (het kwam met behulp van steekpenningen uit de peperspray-industrie tot stand). De praktijkevaluaties laten zien dat er wel degelijk medische risico’s zijn aan de inzet van peperspray, en dat het geweld gebruik na invoering zeker niet vermindert. Integendeel.
lees meer
Cavia’s gaan niet dood van een beetje peperspray
Peperspray vormt geen verhoogd risico voor mensen met astmatische longaandoeningen, rekeninghoudend met bepaalde gebruiksvoorwaarden. Dat heeft TNO vastgesteld na uitgebreid dierexperimenteel onderzoek – en onder voorbehoud van vertaling van de proefdiergegevens naar de mens.
TNO deed dit onderzoek als vervolg op de literatuurstudie naar ervaringen met dit geweldsmiddel bij politie in het buitenland, dat in januari van dit jaar uitkwam. Met dit proefdierenonderzoek dat in november 1998 werd gepresenteerd lijkt de lobby voor invoering weer een stapje verder te zijn.
Ervaringen met peperspray in het buitenland Meer dan 15 busjes leeggespoten op een demonstrant Ervaringen met peperspray in het buitenland
Het houden van tests met vrijwilligers vindt de minister van binnenlandse zaken vooralsnog niet nodig. TNO dringt aan op zulk onderzoek om meer duidelijkheid te verkrijgen over de risico’s van peperspray.
Niet nodig “gezien de reeds bestaande positieve ervaringen met peperspray bij de politie van diverse landen”, schrijft minister Peper in een begeleidende brief bij het TNO rapport aan de Tweede Kamer.
Hoe ‘positief’ die ervaringen waren blijkt uit een rondgang langs landen waar peperspray al langer wordt gebruikt.
Onderzoek
Het eerste TNO rapport.
Toxicologische evaluatie van Pepper Spray als mogelijk wapen voor de Nederlandse politie.
Dr. R.W. Busker en Dr. H.P.M. van Helden / TNO Prins Maurits Laboratorium, 1996
Het tweede TNO rapport.
Experimenteel onderzoek naar de veiligheid van Pepper Spray in de met ovalbumine gesensibiliseerde cavia
Busker R.W. en van Helden, H.P.M. e.a. / TNO Prins Maurits Laboratorium, 1998
Het Ward rapport.
Chemical Agent Research Oleoresin Capsicum (OC)
door Monty B. Jett / U.S. Department of Justice, Federal Bureau of Investigation, 1989
Het Dossier Peperspray kost 12,50 (incl. porto).
Je kan het bestellen door dat bedrag over te maken op giro 603904 t.n.v. Stg. Res Publica, Amsterdam o.v.v. ‘Peper’.
Contact opnemen?
Buro Jansen & Janssen
Postbus 10591
1001 EN Amsterdam
tel: 020 6123202
fax: 020 6168967
Email: info@burojansen.nl
Korpschef van Politie Brabant-Noord tijdens een test
Maart 2001
6 maart Veel problemen met introductie peperspray
September 2000
28 september Proefproject verlengd. Politie wil Pepperspray eerder inzetten. 12 september Politie tevreden.
De Twentsche Courant/Tubantia van 6 maart 2001
Door Ferdi Schrooten (GPD)
De politie is nog onvoldoende getraind in het gebruik van de pepperspray. Met de huidige voorbereiding blijkt nog één op de vijf agenten zelf het slachtoffer te worden van het nieuwe politiewapen. En dat is te veel.
Aan het einde van dit jaar worden 40.000 Nederlandse agenten met een bus pepperspray uitgerust. Volgens Otto Adang, projectleider van het onderzoek naar pepperspray aan de Nederlandse Politie Academie, moet er de komende maanden nog veel werk worden verricht. Want er zijn nog veel problemen.
