Het onderzoek van de Universiteit van Leiden naar etnisch profileren in Den Haag: een reconstructie.

Het in 2014 verschenen onderzoek van de Universiteit van Leiden naar etnisch profileren in Den Haag, en de totstandkoming hiervan, roepen vragen op. De wetenschappelijke onafhankelijkheid en transparantie zijn in het geding. Zowel de Tweede Kamer als de Haagse gemeenteraad zijn onjuist geïnformeerd over de opzet en totstandkoming van het onderzoek.

Eind 2013 kwam etnisch profileren in de publieke en politieke belangstelling te staan. In november van dat jaar werd vanuit de Tweede Kamer en de Haagse gemeenteraad verzocht om een wetenschappelijk onderzoek naar het plaatsvinden van etnisch profileren. Toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Opstelten en burgemeester van Den Haag Van Aartsen zeiden hierop een onderzoek toe. Het betrof een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Leiden (UvL) naar etnisch profileren in Den Haag.

In 2014 publiceerde de UvL haar rapport met de conclusie dat er geen aanwijzingen zijn voor het structureel plaatsvinden van etnisch profileren in Den Haag. Het onderzoek Etnisch profileren in Den Haag? Een verkennend onderzoek naar opvattingen en beslissingen op straat stond onder leiding van professor Joanne van der Leun van het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvL.

Buro Jansen & Janssen heeft in 2015 via een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de politie Haaglanden, het Openbaar Ministerie en de UvL verzocht om openbaarmaking van de onderliggende stukken van het onderzoeksrapport. Hierop hebben met name het Ministerie en de politie enige stukken openbaar gemaakt. In dit artikel wordt de totstandkoming van het onderzoek van de UvL (zoveel mogelijk chronologisch) gereconstrueerd.

artikel als pdf
professoren als spreekbuis van de politie
wetenschappelijk onderzoek politiediscriminatie
wetenschappers in dienst van de overheid (kort)

De Universiteit van Leiden en etnisch profileren. (samenvatting)

Het onderkennen en benoemen van discriminatie ligt gevoelig in Nederland, zeker in relatie tot de politie. Deze gevoeligheid laat ook de wetenschap niet onberoerd.

Dit werd de afgelopen jaren zichtbaar tijdens het optreden van professor Joanne van der Leun en assistent-professor Maartje van der Woude, verbonden aan het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit van Leiden, in het publieke debat over etnisch profileren in Nederland. In het verleden vonden beiden dat de wetenschap het mogelijk plaatsvinden van etnisch profileren serieus moet nemen, hoewel het onderwerp gevoelig ligt.

Maar als naar aanleiding van een rapport van Amnesty International en voortdurende berichtgeving over discriminatie en geweld door de politie in Den Haag etnisch profileren in oktober 2013 in de politieke en publieke belangstelling komt te staan, valt het optreden van Van der Leun en Van der Woude niet te rijmen met hun eerdere opvattingen. Zij manifesteerden zich in het publieke debat over etnisch profileren als spreekbuis van de politie. Zij verrichten onderzoek naar etnisch profileren in Den Haag als wetenschappers in dienst van de overheid.

artikel als pdf
professoren als spreekbuis van de politie/pdf lang

De Universiteit van Leiden en etnisch profileren

Het onderkennen en benoemen van discriminatie ligt gevoelig in Nederland, zeker in relatie tot de politie. Deze gevoeligheid laat ook de wetenschap niet onberoerd. Dit werd de afgelopen jaren zichtbaar tijdens de positionering van de Universiteit van Leiden in het debat over etnisch profileren in Nederland.

Etnisch profileren was lange tijd een non-issue in Nederland maar kwam eind 2013 nadrukkelijk in de politieke en publieke belangstelling te staan. Dit naar aanleiding van een rapport van Amnesty International en voortdurende berichtgeving over discriminatie en geweld door de politie in Den Haag. Er bestaan verschillende definities van etnisch profileren maar in het algemeen wordt eronder verstaan: wanneer de politie iemand staande houdt of controleert, (mede) vanwege zijn etnische achtergrond, zonder dat hier een objectieve rechtvaardiging voor bestaat.

In de Tweede Kamer en de Haagse gemeenteraad werd om een wetenschappelijk onderzoek naar etnisch profileren gevraagd om meer inzicht te verkrijgen in het plaatsvinden ervan. De Universiteit van Leiden (UvL) kwam hierbij al snel in beeld en publiceerde in juni 2014 een rapport. (Etnisch profileren in Den Haag? Een verkennend onderzoek naar opvattingen en beslissingen op straat)

In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de UvL in het debat over etnisch profileren. Met name die van professor Joanne van der Leun en assistent-professor Maartje van der Woude die beide werkzaam zijn aan het Instituut Voor Strafrecht & Criminologie op Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvL.

artikel als pdf
wetenschappelijk onderzoek politiediscriminatie
wetenschappers in dienst van de overheid
professoren als spreekbuis van de politie (kort)

Wetenschappelijk onderzoek naar politiediscriminatie

Het onderkennen van het plaatsvinden van discriminatie ligt gevoelig in Nederland, zeker in relatie tot de politie. Dit laat ook de wetenschap niet onberoerd. Onafhankelijk en transparant wetenschappelijk is in deze echter geen vanzelfsprekendheid.

Discrimineert de politie nu wel of niet? In dit artikel behandelen we in vogelvlucht het Nederlandse wetenschappelijke onderzoek naar politiediscriminatie van de afgelopen twintig jaar. Hierbij wordt geen volledigheid gepretendeerd, wel zijn er twee rode lijnen te identificeren.

De wetenschap worstelt met de gevoeligheid van het benoemen van discriminatie. Dit leidt vaak tot verhullend taalgebruik, waarbij het veelal onduidelijk blijft of de onderzoekers discriminatoir politieoptreden hebben waargenomen. Daarnaast verwijst de overheid bij voorkeur selectief naar wetenschappelijk onderzoek en heeft de neiging om onderzoek dat duidt op discriminatie te negeren. De aandacht van de Tweede Kamer voor mogelijke politiediscriminatie is doorgaans kortstondig.

artikel als pdf

Multicultureel Vakmanschap bij de politie (samenvatting)

Het beleid ten aanzien van Multicultureel Vakmanschap bij de politie heeft gefaald. Dit blijkt uit openbaar gemaakte documenten. Daarnaast stelde het Landelijk Expertisecentrum Diversiteit, van 2007 tot eind 2014 verantwoordelijk voor beleid en trainingen om interne en externe discriminatie tegen te gaan, weinig tot niets voor.

Het beleid ten aanzien van Multicultureel Vakmanschap (MCV) bij de politie heeft gefaald. Het Landelijk Expertisecentrum Diversiteit (LECD) werd in 2001 opgericht en was van 2007 tot eind 2014 verantwoordelijk voor beleid en trainingen ten aanzien van MCV. De activiteiten van het LECD hebben weinig tot niets opgeleverd. De activiteiten van het LECD is niet geïmplementeerd binnen de NP. De politieagenten die werden bereikt door het LECD waren al geïnteresseerd in onderwerpen zoals discriminatie en diversiteit.

artikel als pdf
meervoudig wegkijken (lang)

Multicultureel Vakmanschap bij de politie

Het beleid ten aanzien van Multicultureel Vakmanschap bij de politie heeft gefaald. Dit blijkt uit openbaar gemaakte documenten. Daarnaast stelde het Landelijk Expertisecentrum Diversiteit, van 2007 tot eind 2014 verantwoordelijk voor beleid en trainingen om interne en externe discriminatie tegen te gaan, weinig tot niets voor.

Onderzoeken naar eigen ervaringen met de politie maken duidelijk dat veel mensen de indruk hebben dat agenten discrimineren. Eind december 2015 verscheen het rapport Werelden van verschil, over de sociaal-culturele afstand en positie van migrantengroepen in Nederland van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). [16-12-15] In het SCP-rapport wordt gesteld dat migrantenjongeren ‘in alledaagse situaties, op de arbeidsmarkt en in contact met de politie uitsluiting ervaren.’

Dit zorgt voor een tweedeling die spanningen kan oproepen: ‘Onder deze jongeren leeft ook een wantrouwen tegenover de Nederlandse media, de landelijke politiek en de politie. Dit draagt bij aan het gevoel geen onderdeel te zijn van de Nederlandse samenleving.’ Ervaren discriminatie is echter nog geen bewijs voor het structureel plaatsvinden van discriminatoir gedrag van agenten. Wetenschappelijke onderzoeken echter geven hier ook geen eensluidend antwoord op.

Als antwoord op de aantijgingen van discriminatoir optreden van politiefunctionarissen zet de politie sinds enkele jaren in op multicultureel vakmanschap. Op de website van de politie wordt dit vakmanschap gedefinieerd als ‘de professionaliteit van politiemedewerkers om om te gaan met de vele culturen en leefstijlen in de politieorganisatie en in de samenleving. Deze professionaliteit gaat over kennis, houding, respect, gedrag en het kunnen omgaan met culturele dilemma’s.’

artikel als pdf
Meervoudig wegkijken (samenvatting)

Crowddigging, de Nederlandse cables

Doe mee aan deze zoektocht naar de Nederlandse werkelijkheid achter de Amerikaanse diplomatieke cables.

Crowddigging, de Nederlandse cables is een ode aan data-bevrijders als Chelsea Manning (Amerikaanse diplomatieke cables) en Jeremy Hammond (gegevens van het intelligence bedrijf Stratfor), Edward Snowden (NSA informatie) en anderen. Zij zitten lange gevangenisstraffen uit of kunnen hun land niet meer in, of vrezen vervolging en moeten daarom in de anonimiteit blijven. Dit terwijl zij de samenleving een belangrijke dienst hebben bewezen.

Buro Jansen & Janssen doet met de ode aan data-bevrijders (crowddigging: de Nederlandse cables) mee aan de Kunstmanifestatie Hacking Habitat in Utrecht.

artikel als pdf
Crownddigging: de Nederlandse cables
Kunstmanifestatie Hacking Habitat

Mocht je een interessant artikel hebben over je confrontatie met politie en justitie, een nieuwe wetgeving, onderzoek of scriptie mail het ons: info@burojansen.nl

00 voorkant
01 inhoudsopgave
02 Overheid blijft verdienen aan ID-controles
03 Jouw data is zelden veilig bij een beheerder
04 Hoe zit het eigenlijk met mijn data?
05 Het COA stuurde vrijwilliger weg vanwege diens geëngageerdheid
06 Dubieus onderzoek van VU en NSCR naar cybercriminaliteit
07 Solidarity with imprisoned activists with or without Facebook
08 Exposed on Facebook
09 Amsterdam Oost paste ten onrechte preventief fouilleren toe
10 Veiligheidsarchief, daar hebben we de AIVD niet voor nodig
11 Nieuw blog over justitie- en veiligheidsbeleid
12 Onderzoek naar politieoptreden Haaglanden
13 Voorzichtig de vijand heeft grote oren
14 Tips om veiliger te e-mailen
15 Buro Jansen & Janssen heeft geld nodig
16 achterkant

Manipulatie, Verlies en Bedrog van Data Observant 67, augustus 2015
http://www.burojansen.nl/pdf/Observant67BJJaug2015.pdf

lees meer

Er zijn in tien jaar tijd maar liefst 277.726 ID-boetes uitgeschreven. Van alle boetes zijn er uiteindelijk 135.188 betaald hetgeen de overheid rond de 6 miljoen euro heeft opgeleverd.

In het najaar van 2007 publiceerde Buro Jansen & Janssen een informatiekrant over de toepassing van de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht (WUID) die 1 januari 2005 werd ingevoerd. In de publicatie kwamen uiteenlopende verhalen aan bod van burgers waaruit duidelijk werd dat de WUID op grove wijze door de politie wordt ingezet. Sommige dagbladen kopten naar aanleiding van de J&J-krant dat de overheid miljoenen binnensleept aan opgelegde boetes vanwege het niet dragen/tonen van de ID-kaart. Zo zou op basis van de cijfers over 2005 de overheid 1,3 miljoen euro hebben verdiend aan ID-boetes.

lees meer

Het parkeren van data in de vorm van een website, e-mails of in de cloud is niet van risico’s gevrijwaard. Jouw data staat altijd ergens anders op een computer geparkeerd, of die nu in beheer is van een commercieel bedrijf of een kleine activistische provider.

De meeste mensen vertrouwen erop dat bedrijven of personen die hun data op het internet beheren dit netjes doen. Tot een paar jaar geleden was er nog nauwelijks besef over die vertrouwelijkheid en de beveiliging van data. Recente discussies over privacy, maar ook datalekken en hackers, hebben bijgedragen aan een iets groter bewustzijn. Daarnaast zijn de afgelopen tijd in binnen- en buitenland diverse servers en data van activisten in beslag genomen.

lees meer

Het is onmogelijk om 100 procent grip te hebben op je data en/of persoonsgegevens op het internet. Dagelijks gaan jouw persoonlijke gegevens honderden keren door databases van de overheid. Je kan er wel rationeler en doelbewuster mee omgaan. Dit houdt in dat je jezelf een aantal vragen stelt.
lees meer

Jan Kees diende in 2013 zijn werkzaamheden als yogaleraar bij het AZC in Leersum te beëindigen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers vond zijn politieke opvattingen niet stroken met de vereiste neutraliteit. De Nationale ombudsman boog zich over de kwestie.

Jan Kees maakt, naast portret- en kunstfoto’s, ook foto’s van acties en demonstraties. Daarnaast heeft hij een ruime ervaring in de zorg en was langdurig werkzaam bij het asielzoekerscentrum (AZC) in Leersum. Door bezuinigingen in de zorg, maar ook op de afdeling voorzieningen voor vluchtelingen, raakte Jan Kees zijn werk op het AZC kwijt. Enkele asielzoekers verzochten hem zijn yogalessen in het centrum voort te zetten. Hij stemde daarmee in en moest een contract ondertekenen als vrijwilliger van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

lees meer

Medewerkers van de Vrije Universiteit en het NSCR hebben in samenwerking met het Openbaar Ministerie ruim 2.000 personen geënquêteerd over cybercriminaliteit. Een aanzienlijk deel van de respondenten is niet verteld dat zij benaderd zijn omdat zij als veroordeelden of verdachten te boek staan.
lees meer

On the 23rd of June 2014, I opened Facebook and found news that two friends had been arrested after participating in protests on the other side of the world. Natalie Lowrey is an Australian environmental activist who was arrested in Malaysia on 22 June during a peaceful action against Australian-owned Lynas Corporation’s rare earth plant in Malaysia. Yara Sallam is an Egyptian feminist activist who was arrested in Egypt on 21 June during a peaceful demonstration against the country’s anti-protest law. These two women human rights defenders (WHRDs) and friends who I had met at different moments in my activist life were now in jail, and I was alarmed and worried. lees meer

As is widely warned, your social life can easily be mapped if you are active on Facebook. This article shows how it happens. It is translated from the original in Dutch posted at Bureau Jansen & Jansen. [https://www.burojansen.nl/artikelen_item.php?id=523]

You leave metadata traces when you communicate over the internet and telephone. These are mostly individualised tracks, information about yourself and the direct contacts that you maintain with other people. Of course the results can give a picture of your social world but for that, the data must be gathered for a long time.

Individual data is hard data about where, at what time and with whom you spoke. This data can be used by investigative agencies to profile you as a suspect, a witness or an unknown participant in an event. Whether you’ve been around when other people said stuff, you’ve called someone, you’ve sent a whatsapp message or you received an SMS you didn’t even respond to , everything gets collected for the investigation.

lees meer