de elektronische nieuwsbrief van Buro Jansen & Janssen

Mocht je een interessant artikel hebben over je confrontatie met politie en justitie, een nieuwe wetgeving, onderzoek of scriptie mail het dan ons, info@burojansen.nl.

01 Inhoudsopgave
02 RID brengt protest rondom vliegveld Twente in kaart
03 ‘Mijn naam is de Hond, Thijs de Hond’
04 Den Bosch fouilleerde niet om wapenbezit maar voor opsporing
05 Ieder volk krijgt de rechtstaat die het verdient
06 Wie controleert nog de politie?
07 De Rode Oortjes
08 In de greep van de Groep IJzerman
09 Wetgeving in een Veiligheidscultuur
10 donateurs gezocht

In Argos, een radioprogramma van de VPRO, vertelde Heleen de Waal dat als agenten van de veiligheidsdienst mensen aanspreken deze bijna altijd meewerken, zo ook onder journalisten. In deze Observant twee verhalen van mensen die weigerden aan de verklik samenleving mee te werken. Welke democratie wordt er gediend als burgers die protesteren tegen de komst van een vliegveld worden benaderd om hun collega’s, vrienden en kennissen af te luisteren en te verklikken? Daarnaast: Wie controleert de politie eigenlijk? Twee boeken, twee verschillende insteken, een wetenschappelijke en een activistische. De wetenschappelijke gepresenteerd door de buitenwereld als ‘objectief’’, de activistische als gekleurd. In werkelijkheid is het andersom. Wetenschappers zijn niet kritisch ten aanzien van de politie en goede onderzoekers onthullen veel meer. En nog veel meer. Wij bedanken opnieuw onze donateurs.

Steun Jansen ook in 2012

Niet oplettende toezichthouders, gebrekkige inspecteurs, gemeenteraden die niet de tijd hebben voor hun controlerende functie, Tweede en Eerste Kamerfracties die druk bezig zijn met nieuwe repressieve wetten te maken en goed te keuren, onderzoekers aan universiteiten die in dienst van gemeenten en politie lovende rapporten schrijven over het repressiebeleid, private onderzoeksinstituten die nauwe banden hebben met politieke partijen, het veiligheidsbeleid staat bol van de hardliners. Een beetje tegengeluid is wel op zijn plek en met een aantal hits van rond de 600.000 op de verschillende websites van Buro Jansen & Janssen moet het toch mogelijk zijn ons onafhankelijke onderzoek ook in 2012 mogelijk te maken. Er is nog 10.000 euro nodig. Draag bij aan het werk van Jansen & Janssen. Wordt donateur voor 1 euro per dag, 10 euro per maand, 25 euro per kwartaal, 50 euro per half jaar en ontvang een T-shirt en boek. Girorekening 603904 ten name van Stichting Res Publica te Amsterdam.

Al 25 jaar diepgravend, kritisch en doortastend burgerrechten onderzoek. Buro Jansen & Janssen gewoon inhoud.

Wie organiseren acties tegen de doorstart van vliegveld Twente, op welke wijze en met wie? Een agent van de Regionale Inlichtingendienst benadert met dit soort vragen actievoerders, en spreekt met ze af.

lees meer

Eerder dit jaar werd activist Harold benaderd door een medewerker van de AIVD. Die wilde van hem weten of hij bereid was informant te worden, een ‘nieuwe’ strategie van de geheime dienst.
lees meer

Geen raadsdebat, geen noodzaak, geen onderbouwing en geen verantwoording voor de inzet van een ingrijpende maatregel als preventief fouilleren in de jaren 2004/2005 in Den Bosch. Het argument ‘wapenbezit’ gaat ook al niet op, zo blijkt uit de volgende analyse van de politie-acties van destijds.

In Den Bosch werd in 2004/2005 uitgebreid gefouilleerd op straat, maar het moest daarbij wel gezellig blijven. ‘Een grimmige sfeer is ongewenst. Preventief fouilleren in Rotterdam (bijv. Kruiskade) heeft vooral de uitstraling van een uiting van ‘laten zien wie er de baas is” (notitie regiopolitie Brabant-Noord district Den Bosch, 3 mei 2004). Vandaar dat in het proces-verbaal over het fouilleren van 4 juni 2004 staat vermeld dat het ‘sfeerbeeld goed was, veelal positieve reacties’.

lees meer

Niet terrorisme en maatregelen daartegen zetten de rechtsstaat onder druk, maar de burgers van Nederland zelf. Daarbij lijkt sprake te zijn van een grote eensgezindheid met betrekking tot het aanpakken van deviantie.
lees meer

Nu de gemeenteraad door de komst van de nationale politie haar controlerende taak vrijwel volledig kwijt raakt, zeker in middelgrote en kleine gemeenten, is de vraag wie de politie controleert actueler dan ooit. lees meer

publicatie uit 1993

>>lk loop nu om het object.<<
De frequentie is 449.520 MHz; …. die is in gebruik bij de BSB. De Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten, een speciale eenheid waar we eigenlijk maar heel weinig vanaf weten. We kunnen het nauwelijks verstaan, nog even jets in de trant van “kijken” en dan is het afgelopen. Twee dagen later, op 13 februari, gebeurt hetzelfde, weer nauwelijks te verstaan.
We begrijpen er eigenlijk helernaal niets van, toch komen we al snel tot de conclusie dat de BSB yvaarschijnlijk is ingezet bij de bewaking van Deelen. We moeten er wel – een beetje om grinniken want wie zou er nu, een week na de aanslag, opnieuw proberen jets op Deelen uit te voeren. Die BSB-ers lopen waarschijnlijk flink te kleumen daar op de Veluwe! De verklaring lucht op en we gaan rustig slapen.
De week daarop wordt het pas echt gek. Maandag 17 februari: uitgeslapen, gedoucht en de scanner aan. Op dezelfde frequentie is nu aan een stuk door gepraat te horen. Een vreemde mengelmoes van Nederlands, Engels en getallen.
>>Zulu is nu nine-nine bottle, ik ga foxtrot.<<
Vier, vijf verschillende stemmen.
>>MEK, ontvang je mij?<<
>>Llama, heb je hem visueel?<<
Ze praten in code, geen aanwijzingen over wat ze nu eigenlijk doen, geen straatnamen,
niets. Totdat:
>>sta bij snackbar Snoopy.<<
Eerst slaat de verbijstering toe en wordt er hevig aan het eigen verstand getwijfeld.
Waarom zou een speciale eenheid zich bij snackbar Snoopy in Wageningen
ophouden? Langzaam maf worden bij de scanner is geen keuze en dus: er opaf!
Dan gaat alles heel snel…

lees meer

De Groep IJzerman belicht geheime politieoperaties en infiltratie in de roerige jaren ’60 te Amsterdam. Het boek behelst echter geen onderzoeksverslag, het is eerder een exercitie om postuum de status van de Groep nog verder omhoog te krikken.

Guus Meershoek schreef een boek over de Groep IJzerman, zoals de agenten genoemd werden die eind jaren ’60 drie jaar lang undercover actief waren binnen linkse organisaties in Amsterdam. Nu kan iedereen natuurlijk een aantal mensen interviewen en daar een boek aan wijden. Vraag is echter of een docent aan de de faculteit Safety Governance at the department Management and Governance van de Universiteit van Twente dat ook zomaar vrijblijvend kan doen.

lees meer

Dit onderzoek beoogt inzicht te verschaffen in de wijze waarop ontwikkelingenin de maatschappelijke en de (rechts)politieke context op de totstandkomingvan nieuwe wet- en regelgeving doorwerken. Door de toegenomen nadrukop veiligheid binnen het publiek en het politiek debat heeft het straf(proces)-recht op onderdelen vanaf (grofweg) medio jaren tachtig een aantal belangrijkewijzigingen doorgemaakt. Op het terrein van veiligheid wordt hierbij nietlanger de klassiek repressieve rol vervuld, maar wordt het straf(proces)rechtingezet als een middel om een zeker kwaad – zoals crimineel of risicovolgedrag – te voorkomen. Het straf(proces)recht is door de aanzienlijke uitbouwvan deze preventieve detectiefunctie een van de belangrijkste instrumentenvan de overheid om veiligheidsrisico’s mee te beheersen. Deze tendens wordtook wel aangeduid als de ontwikkeling van risicojustitie en risicostrafrecht:het wapenen tegen mogelijke bedreigingen en risico’s op het gebied van decriminaliteitsbestrijding. Risicojustitie gaat gepaard met een beleidsmatige,instrumentele benadering van het strafrecht. Dit heeft tot gevolg dat een vande belangrijkste kritiekpunten ten aanzien van risicojustitie is dat het opgespannen voet staat met de (individuele) rechtsbescherming. Dit lijkt in hetbijzonder het geval te zijn bij de in dit onderzoek centraal staande concretiseringvan risicojustitie: de strafrechtelijke antiterrorismewetgeving.

lees meer

Sympathie voor het werk van Buro Jansen & Janssen? Wordt dan nu donateur. Voor het doen van onderzoek is Buro Jansen & Janssen volledig afhankelijk van giften en subsidies.

Buro Jansen & Janssen is aangemerkt als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instellingen) instelling. Dit betekent voor mensen die ons willen steunen het volgende:
– Als een instelling door de Belastingdienst is aangewezen als een ANBI, kan een donateur giften van de inkomsten- of vennootschapsbelasting aftrekken (uiteraard binnen de daarvoor geldende regels).
Voor Buro Jansen & Janssen betekent dit:
– Een ANBI hoeft geen successierecht of schenkingsrecht te betalen over erfenissen en schenkingen die de ANBI ontvangt in het kader van het algemeen belang.
– Uitkeringen die een ANBI doet in het algemene belang zijn vrijgesteld voor het recht van schenking.

Wordt donateur voor 1 euro per dag, 10 euro per maand, 25 euro per kwartaal, 50 euro per half jaar en ontvang een T-shirt en boek. Girorekening 603904 ten name van Stichting Res Publica te Amsterdam.

Wie organiseren acties tegen de doorstart van vliegveld Twente, op welke wijze en met wie? Een agent van de Regionale Inlichtingendienst benadert met dit soort vragen actievoerders, en spreekt met ze af.

Grote infrastructurele projecten gaan gepaard met een stevig publiek debat. Of het nu om de Betuwelijn, de uitbreiding van Schiphol, de overlast van de AWACS in Schinveld, vuilverbranding in Harlingen of de doorstart van vliegveld Twente gaat, burgers krijgen zelden of nooit gelijk. Het parlement, provinciale bestuurders en gemeenten lijken hogere doelen na te streven, maar die zijn meestal niet gericht op het welzijn van de lokale bevolking.

In de loop der jaren is de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen en procedures aan te spannen om megaprojecten tegen te houden ook gaandeweg ingeperkt. De zogenaamde NIMBY (Not In My Backyard procedure) uit de Wet ruimtelijke ordening is daar een voorbeeld van. De overheid lijkt voldoende middelen te hebben om haar zin door te drijven, maar vindt het desondanks nodig om actieve burgers die zich verzetten in de gaten te houden.

Eerder dit jaar werd activist Harold benaderd door een medewerker van de AIVD. Die wilde van hem weten of hij bereid was informant te worden, een ‘nieuwe’ strategie van de geheime dienst.

“Binnen de organisatie hebben we besloten minder te infiltreren, maar meer mensen te werven die ons kunnen vertellen wat mensen en organisaties van plan zijn. We willen iedere twee of drie maanden een gesprek voeren met deze geworven mensen. We noemen ze informanten. Dat is ons nieuwe beleid.”

Thijs de Hond is echt, of zijn pasje van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de AIVD lijken echt. Hij zei ook echt dat de AIVD minder wil infiltreren en meer wil benaderen, wees dus gewaarschuwd. Dat je er niets over mag zeggen, is bekend. Harold werd op het hart gedrukt niemand over hun ontmoeting in te lichten. Het woord ‘geheim’ van de geheime dienst is per slot ook erg mysterieus.

Den Bosch fouilleerde niet om wapenbezit maar voor opsporing

Geen raadsdebat, geen noodzaak, geen onderbouwing en geen verantwoording voor de inzet van een ingrijpende maatregel als preventief fouilleren in de jaren 2004/2005 in Den Bosch. Het argument ‘wapenbezit’ gaat ook al niet op, zo blijkt uit de volgende analyse van de politie-acties van destijds.

In Den Bosch werd in 2004/2005 uitgebreid gefouilleerd op straat, maar het moest daarbij wel gezellig blijven. ‘Een grimmige sfeer is ongewenst. Preventief fouilleren in Rotterdam (bijv. Kruiskade) heeft vooral de uitstraling van een uiting van ‘laten zien wie er de baas is” (notitie regiopolitie Brabant-Noord district Den Bosch, 3 mei 2004). Vandaar dat in het proces-verbaal over het fouilleren van 4 juni 2004 staat vermeld dat het ‘sfeerbeeld goed was, veelal positieve reacties’.

‘Het sfeerbeeld was goed’, beweren de agenten, maar een bezoeker van de Brabantse stad dacht daar beduidend anders over. “Ik vind dat de atmosfeer in de stad door zo’n actie, hier bedoel ik mee die fouillering, de stad grimmiger maakt. Ik vind het een beetje dreigend over komen. Ik vind zo’n actie vervelend. Ik vind het zeker vervelend als er zoveel agenten bij staan en mensen met een ander uniform. Ook waren er honden.”

De man wilde zich niet laten fouilleren en werd aangehouden. Plots was er in Den Bosch dan toch een sfeer van ‘wie er de baas is’, maar het sfeerbeeld was goed. Het zijn net teksten uit een advertentie, maar bepaald geen reclame voor de rechtsstaat. De toon was gezet. De politie wil ook wel eens wat, maar het moet wel gezellig blijven. Maar fouilleren is nooit gezellig. Daarom leken bestuur en politie van Den Bosch het nodig te vinden om zich in allerlei bochten te wringen om zich te verantwoorden voor het publiekelijk betasten van haar inwoners.

Documenten College van B&W Den Bosch
Stukken regiopolitie Brabant Noord
Processen verbaal Brabant Noord
Tabel cijfers uit politie notities
tabel resultaten van fouilleren in Den Bosch
CBS cijfers geweld en wapens in Brabant Noord
Jongeren Monitor Den Bosch 2000 – 2002

Niet terrorisme en maatregelen daartegen zetten de rechtsstaat onder druk, maar de burgers van Nederland zelf. Daarbij lijkt sprake te zijn van een grote eensgezindheid met betrekking tot het aanpakken van deviantie.

De zucht om uniformiteit en de lage tolerantie voor overlast en deviant gedrag zorgen voor een verscherpte repressie in dit land. Terrorisme en de dreiging van aanslagen zijn weliswaar graadmeter voor het gevoel van veiligheid maar geen instrument voor het oprekken van bevoegdheden en wetgeving.

De aanslagen van 11 september 2001 vormden geen omslagpunt, hooguit een markeringspunt voor een verhoogd budget van de AIVD, de pathologisering van radicaal denken en een verkrampt optreden op geruchten zonder bewijs en harde feiten van mogelijke terroristische handelingen.

De rechtsstaat wordt in toenemende mate bedreigd door het verval van de notie van onschuld, de intolerantie van de overheid, het bedrijfsleven en burgers en verdere verbestuurlijking van het strafrecht.

Nu de gemeenteraad door de komst van de nationale politie haar controlerende taak vrijwel volledig kwijt raakt, zeker in middelgrote en kleine gemeenten, is de vraag wie de politie controleert actueler dan ooit.

Veel instanties lijken zich te richten op deelvelden van het politiewerk. De Rijksrecherche onderzoekt geweldsincidenten en corruptie, de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid incidenten rond in beslag genomen drugs en het politieonderwijs. Wetenschappers en private onderzoeksbureaus onderzoeken incidenten rond wetgeving en calamiteiten, maar een centrale controle instantie ontbreekt.

De gemeenteraad als controlerende instantie van de burgemeester en de politie zou deze rol moeten vervullen. Haar rol is echter langzaam maar zeker uitgerangeerd. Met de komst van de nationale politie is het volledig gedaan met de controlerende rol van de gemeenteraad. De burger kan alleen door middel van een klacht proberen zijn gelijk te halen als de klager niet wordt vervolgd.

De klachtenafhandeling is echter zo slecht en vooringenomen dat veel klagers bij de Nationale Ombudsman belanden. Na een aantal jaren volgt dan het oordeel dat de politie meestal naast zich neerlegt. Met een nationale politie wordt de Tweede Kamer de verantwoordelijke controleur van de lokale politie. Een Kamer die slechts vragen kan stellen en zich van incident naar incident sleept. Controleert iemand eigenlijk wel de politie?