Een update van de bijdrage van Louis Sévèke aan het boekje Tips tegen Tralies, juni 2006

In deze bijdrage willen we nagaan in welke registers activisten zoal geregistreerd worden en wat de mogelijkheden van inzage zijn. We beperken ons tot overheidsregistratie. Daarnaast bestaat natuurlijk de mogelijkheid dat actievoerders geregistreerd staan bij particuliere recherchebureaus, al dan niet in opdracht van bedrijven. Bovendien is het bekend dat extreem-rechts enige moeite doet om gegevens over ‘volksvijanden’ te verzamelen. Ook voor particuliere recherchebureaus geldt dat die niet te koop lopen met hun eventuele gegevensbestanden. Die bestanden vallen overigens, evenals de meeste andere persoonsregistraties, onder de Wet Persoonsregistraties. Volgens die wet mogen persoonsregistraties alleen aangehouden worden met een bepaald doel. De opgenomen gegevens mogen alleen rechtmatig en ten behoeve van dat doel verkregen zijn. Een register moet ook aangemeld worden en over het algemeen moet een privacyreglement worden opgesteld. Die laatste twee plichten gelden overigens niet voor alle registraties. Vrijgesteld zijn ondermeer abonnement- en salarisadministraties. lees meer

De AIVD, hofleverancier van informatie is het tweede hoofdstuk uit het boek “Onder druk, terrorismebestrijding in Nederland”.
Het hoofdstuk gaat over de rol van de AIVD en andere inlichtingendiensten bij de bestrijding van terrorisme. Op welke wijze verzamelt de AIVD informatie? Welke andere methoden worden er ingezet? Hoe betrouwbaar is de informatie?
In het hoofdstuk ook uitgebreid aandacht voor de analyses van inlichtingendiensten voor de oorlog in Irak. Twijfelachtige informatie werd opgepimt tot argumenten voor een oorlog.
Het hoofdstuk eindigt met een blik in de keuekn van de Spaanse diensten. Had de aanslag van 11 maart 2004 in Madrid eigenlijk niet voorkomen kunnen worden?

Angst, dat is zeker de leidraad van het optreden van politie en justitie als het gaat om terrorisme bestrijding. De angst om te laat te komen, de angst om fouten te maken en de angst voor het terrorisme. Die angst is evident geworden na de aanslagen van 11 september 2001. Twee dagen na die aanslagen sloeg de politie toe. Hoewel de rechter de verdachten in eerste instantie vrijsprak werden enkele verdachten later in hoger beroep wel veroordeeld. Waarom is onduidelijk. De eerste rechter was glashelder als het gaat over zowel het bewijs, geen, als het onderzoek van de politie, maar ook de AIVD, rommel.

lees meer

Een overzicht van wetten die zijn aangenomen en een aantal wetsvoorstellen in voorbereiding. Een aantal staat op het punt te worden aangenomen.
overzicht wetgeving terrorismebestrijding

Op 21 januari van dit jaar publiceerde de Telegraaf journalisten Joost de Haas en Bart Mos het verhaal: ‘MINK K. KOCHT HOOGSTE KRINGEN OM’. In een paginagroot artikel onthulden de twee journalisten aan de hand van gelekte staatsgeheime documenten van de BVD (de voorloper van de AIVD) dat deze dienst eind negentiger jaren een uitgebreid onderzoek heeft verricht naar mogelijke corruptie van politie agenten door de organisatie van Mink K. De affaire kreeg een opmerkelijk staartje toen de journalisten bekend maakten dat de AIVD hen afluisterde. Zij spanden een kort geding aan, waarbij ze eisten dat de dienst daar onmiddellijk mee zou stoppen. Op 21 juni wees de rechter de vordering van de journalisten toe. Minister Remkes is in hoger beroep gegaan en heeft de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten gevraagd met spoed een onderzoek te verrichten naar deze kwestie.

Recencie van het boek ‘Onder de tap’ van Wim van der Pol.
Nederland tapt meer telefoons af dan de Verenigde Staten – misschien wel het meest van alle landen in de wereld. Afluisteren is een van de pijlers onder het Nederlandse rechtssysteem. In Onder de tap worden de geheimen van de mobiele telefoon ontsluiert.

Het wetsvoorstel wijziging WIV geeft de Nederlandse inlichtingendiensten precies dezelfde bevoegdheid als de CIA heeft toegepast bij het monitoren van internationale financiële transacties. Het wetsvoorstel kent naast de verplichting voor de financiële sector om gegevens over specifieke personen af te staan aan de AIVD ook de verplichting om (een deel van) geautomatiseerde gegevensbestanden beschikbaar te stellen. De wet zelf zegt eigenlijk niet welke gegevens het betreft. Bij Algemene Maatregel van Bestuur zal worden vastgelegd ‘op welke soorten gegevens de verplichting betrekking heeft’. In de Memorie van Toelichting wordt uitgelegd dat ‘op deze wijze dus per aangewezen categorie kan worden voorzien in een daarop toegesneden regeling van de informatieverplichting’. In de praktijk zal het betekenen dat de AIVD de beschikking krijgt over zeer veel financiële gegevens. Die worden dan aangevuld met databestanden van vervoerders, telecom bedrijven en bestuursorganen, waarna de AIVD de gegevens gaat doorzoeken aan de hand van profielen of op zoek gaat naar bepaalde patronen.

In de Nederlandse media is terecht enige aandacht besteed aan het nieuwe boek van Ron Suskind dat in het Nederlands vertaald de ‘een procent doctrine’ heet. Het is natuurlijk onthutsend dat er in democratische politieke partijen en democratisch gekozen regeringen mensen zitten die geen enkel bezwaar hebben tegen het arresteren, opsluiten, eventueel veroordelen van onschuldige mensen. Suskind maakt duidelijk dat dit denken structureel te noemen is en daarmee nog gevaarlijker. In Nederland kennen we ook mensen die vergelijkbare standpunt innemen, waarvan Maxime Verhagen, fractieleider van de CDA, de meest bekende is.

Enkele korte berichten en links naar artikelen met betrekking tot ‘terrorismebestrijding’ in Duitsland, CIA vluchten in Duitsland en Italië en algemeen.
* In Duitsland worden al heel wat jaren wetenschappers en journalisten afgeluisterd en geobserveerd.
* op 4 juni 2006 is een hoge ambtenaar van de Italiaanse militaire geheime dienst (SISMI) gearresteerd

Europol wil graag ook meedoen in het veld van de terrorisme bestrijders. Daartoe is er kort na de aanslagen van 11 september 2001 een overeenkomst gesloten met de VS over de uitwisseling van informatie en inlichtingen met Amerikaanse diensten. Op 20 december 2002 is er op deze overeenkomst een aanvulling gekomen. In de aanvullende overeenkomst was opgenomen dat de samenwerking na twee jaar geëvalueerd diende te worden. Hier bij gevoegd is het evaluatie rapport. Uit het rapport valt op te maken dat de bilaterale samenwerking tussen diverse Europese landen waaronder Nederland en Amerikaanse inlichtingendiensten nog steeds veruit vaker worden gebruikt dan de contacten met Europol. Of dit werkelijk zo is echter weer de vraag want in het rapport wordt tevens vermeld dat de Amerikanen niet van alle diensten bijhouden wie met Europol contact hebben. Het kan dus best zo zijn dat Europol ondertussen via de Amerikaanse contacten een steeds grotere speler binnen terrorisme bestrijding is geworden.

Direct na het zomerreces, op 12 september 2006, zal de Eerste Kamer debatteren over wetsvoorstel Afgeschermde Getuigen. In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld dat AIVD-medewerkers als afgeschermde getuige door de rechter-commissaris gehoord kunnen worden en dat ambtsberichten van de AIVD meetellen als volwaardig bewijs.

In onze nieuwsbrief nr 41 van 23 april 2006 schreven we over de brief van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVVR) aan de Eerste Kamer. De NVVR concludeerde in haar brief dat het wetsvoorstel waarschijnlijk niet voldoet aan de normen die het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens stelt. Het recht om getuigen te mogen ondervragen (artikel 6 EVRM) wordt of dat gecompenseerd te krijgen wordt teveel aangetast.
De stelling van de NVVR is recentelijk onderzocht door S. Hopman. Zij schreef een scriptie voor het behalen van een Master aan de Universiteit van Amsterdam.
Hopman onderzocht hoe in de regelingen rondom anonieme getuigenissen in de strafvervolging in de verschillende Europese landen rekening is gehouden met het recht getuigen te ondervragen of doen ondervragen, neergelegd in artikel 6 (3) d EVRM.
Hopman concludeert dat de bestaande regelingen voor gebruik van anonieme getuigen niet positief stemmen met het oog op het EVRM. Zelfs een regeling waarin duidelijk geprobeerd is om aan de eisen van het EVRM te voldoen, zoals die van België, vertoont gebreken. De Nederlandse regeling is zeker onzorgvuldig opgesteld, al is er op velerlei gebied lippendienst aan het EHRM bewezen. De lidstaten zijn duidelijk de grenzen van het door het EHRM toelaatbaat geachte aan het opzoeken

Het persoonsgericht verstoren van potentiële terrorismeverdachten in opdracht van de burgemeester is in strijd met de wet. Dat zegt Jan Brouwer, hoogleraar Algemene rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘De dreiging van terrorisme betekent niet dat de overheid mag handelen in strijd met haar eigen wetten.’

Persoonsgericht verstoren is een nieuw wapen in de strijd tegen terrorisme. Potentiële verdachten van terrorisme worden openlijk dag en nacht in de gaten gehouden. Het doel: een persoon onbruikbaar maken voor een eventueel terroristisch netwerk. Naar verluidt gaat het om een werkwijze die in Nederland al anderhalf jaar gangbaar is en bij tientallen mensen wordt toegepast. De politie post voor hun woningen, belt regelmatig aan om te kijken of de persoon thuis is en volgt ze op straat. Bezoek wordt aangesproken en het is niet ondenkbaar dat buurtbewoners wordt gevraagd verdachte zaken rond de woning van de persoon te melden.

Hoogleraar Algemene rechtswetenschap Jan Brouwer heeft forse kritiek op het persoonsgericht verstoren, dat volgens hem een wettelijke grondslag ontbeert. Het is de burgemeester die verantwoordelijk is gemaakt voor het verstoren, met als argument dat mogelijke terroristen een gevaar voor de openbare orde zijn. Een ogenschijnlijke logische argumentatie, zegt Brouwer, maar in werkelijkheid een juridische vondst die de overheid bevrijdt van de beperkingen van het strafrecht. ‘Het strafrecht is redelijk dichtgetimmerd. Het openbare orde-recht is juridisch gezien braakliggend terrein, dat er nu met de haren is bij gesleept. Ik vind dat dubieus.’

Verstoren potentiële terrorisme-verdachten onrecht

Een update van de bijdrage van Louis Sévèke aan het boekje Tips tegen Tralies, juni 2006

In deze bijdrage willen we nagaan in welke registers activisten zoal geregistreerd worden en wat de mogelijkheden van inzage zijn. We beperken ons tot overheidsregistratie. Daarnaast bestaat natuurlijk de mogelijkheid dat actievoerders geregistreerd staan bij particuliere recherchebureaus, al dan niet in opdracht van bedrijven. Bovendien is het bekend dat extreem-rechts enige moeite doet om gegevens over ‘volksvijanden’ te verzamelen. Ook voor particuliere recherchebureaus geldt dat die niet te koop lopen met hun eventuele gegevensbestanden. Die bestanden vallen overigens, evenals de meeste andere persoonsregistraties, onder de Wet Persoonsregistraties. Volgens die wet mogen persoonsregistraties alleen aangehouden worden met een bepaald doel. De opgenomen gegevens mogen alleen rechtmatig en ten behoeve van dat doel verkregen zijn. Een register moet ook aangemeld worden en over het algemeen moet een privacyreglement worden opgesteld. Die laatste twee plichten gelden overigens niet voor alle registraties. Vrijgesteld zijn ondermeer abonnement- en salarisadministraties.