Inhoudsopgave Observant #22, december 2003December 30, 2003
01 Keizer in Lompen, politiesamenwerking in Europa
02 Kamervragen D’66 over Misleidende Methode
03 Nieuwe Terrorismewet; Ook activist kan terrorist zijn
04 Voortaan je pas op zak; Identificatieplicht vanaf 2005
05 Maarten’s lot in handen van Donner; www.steunmaarten.org
06 Vreemde geluiden uit de tapkamer
07 Beveiliging tapkamers snel verbeteren
08 Gemeenten onderzoeken effect cameratoezicht onvoldoende, onderzoek CBP
09 Various EU related (un)lawful interception related documents
10 Statewatch Observatory on EU Constitution
Gehele Observant #22
Observant #22, december 2003December 29, 2003
Nieuwe uitgave: Keizer in Lompen, politiesamenwerking in Europa
Jelle van Buuren en Wil van der Schans
ISBN 90 6728 126 3
Uitgeverij Papieren Tijger
‘Keizer in lompen – politiesamenwerking in Europa’ is het verslag van een journalistieke speurtocht naar de samenwerking van politiediensten in de Europese Unie. Aan de hand van eigen onderzoek en interviews met wetenschappers, advocaten, politiechefs en ambtenaren schetsen de auteurs Jelle van Buuren en Wil van der Schans een beeld van de moeizame ontwikkeling van een Europees rechtssysteem.
De formele Europese politie- en justitiesamenwerking die de justitieministers van de Europese lidstaten proberen op te zetten blijkt maar lastig te organiseren. Gebrek aan visie, ondoorzichtige besluitvorming en belangenconflicten spelen de samenwerking parten. Het Europese paradepaardje Europol komt met moeite uit de startblokken. ‘Europol werkt niet, het is vooral lucht. Het is eigenlijk een heel tragisch verhaal,’ zegt bijvoorbeeld Patrick Zanders, Belgisch lid van de Raad van Bestuur van Europol.
Maar het ontbreekt ook aan regie in de Europese opsporing. Tal van organen bemoeien zich met de opsporing en gunnen elkaar onderling het licht in de ogen niet. Toch neemt de invloed van Europa op de Nederlandse opsporing sluipenderwijze toe, ook al trekken Nederlandse politieteams zich niet zo veel aan van de prachtige besluiten van de Europese justitieministers. ‘Je moet in Nederland wel eens uitkijken dat hondenpoep en fietsendiefstallen niet belangrijker wordt gevonden dan internationale criminaliteit,’ vindt Roelof-Jan Manschot, Nederlands vertegenwoordiger in het Europese justitiele samenwerkingsorgaan Eurojust.
Tegelijkertijd werken nationale politieteams volop informeel samen. Politioneel pionieren slecht allerlei barrières die de justitieministers niet kunnen overwinnen; de rechten van verdachten dreigen daarbij echter in het water te vallen. Advocaten klagen volop hun nood. ‘Als advocaat moeten we steeds vaker smeken, op onze knieën de zaal in. We hebben nu ook van die beenkappen,’ zegt Inez Weski.De toenemende invloed van de Verenigde Staten op de Europese en Nederlandse opsporing, die nog eens een extra impuls krijgt onder het vaandel van terreurbestrijding, knaagt aan de Nederlandse rechtsstaat. Volgens minister Donner van Justitie moeten we vertrouwen hebben in de rechtsstelsels van andere landen. Berichten over het eigengereid optreden van buitenlandse speurders op Nederlandse bodem doet hij af als indianenverhalen. Maar rechters hebben hun bedenkingen. ‘Donner behoort tot de schrikachtigen. Die zijn bang voor de maatschappij en daar wordt hun hele strafrechtopvatting door bepaald,’ zegt rechter Blekxtoon van de Amsterdamse rechtbank.
In het boek wordt voor het eerst uitgebreid uit de doeken gedaan hoe de Europese politie- en justitiesamenwerking in elkaar steekt. Ook krijgt de lezer een uniek kijkje in de keuken van de Nederlandse en Europese besluitvorming voorgeschoteld. Met het oog op de nieuwe Europese grondwet, waarover in Nederland een referendum wordt georganiseerd, biedt het boek een onmisbare bijdrage aan de politieke en publieke discussie over een Europees beleidsterrein, dat tot nu toe het veilige domein van een select gezelschap beleidsmakers vormde, dat ver buiten de schijnwerpers van de publiciteit in achterkamers hun zaakjes regelden.
Kamervragen D’66 over Misleidende Methode
D66 wil opheldering methoden AIVD asielzoekers, AVRO’s radio 1 op de middag
beluister de uitzending
D66 wil opheldering van Minister Remkes (Binnenlandse Zaken) en Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) over de methodes die de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) gebruikt om inlichtingen te winnen via asielzoekers. D66-fractievoozitter Boris Dittich zei dat vandaag in het AVRO radioprogramma 1opdeMiddag. Onderzoeksbureau Jansen en Janssen concludeert in het boek ‘Misleidende methodes’ dat de AIVD asielzoekers een verblijfsvergunning in het vooruitzicht stelt in ruil voor informatie. Maar in veel gevallen kan de AIVD die belofte niet nakomen, omdat de veiligheidsdienst niet gaat over het verstrekken van vergunningen De immigratie en naturalisatiedienst (IND) is namelijk verantwoordelijk voor de toelatingsprocedure.
D66 heeft inmiddels schriftelijke kamervragen gesteld. Twaalf jaar geleden bracht Janssen en Jansen een vergelijkbaar boek uit, met dezelfde conclusies. Toen beloofde toenmalig minister Dales van Binnenlandse Zaken beterschap. Maar van maatregelen is volgens het onderzoeksbureau niets terechtgekomen. Janssen en Jansen baseren hun conclusie op tientallen interviews die zij hebben gehad met asielzoekers en advocaten.
De AIVD wilde in de uitzending van 1opdeMiddag niet reageren, maar stelt wel dat het onderzoek van Jansen en Janssen “volledig uit de lucht is gegrepen”.
Ravage nr 16, 19 december 2003
door Wil van der Schans
Volgens de Wet Terroristische Misdrijven is samenspannen voor terroristische misdrijven en het werven voor gewapende strijd strafbaar. Ook vindt een meerderheid in de Tweede Kamer dat radicale (dieren)activisten als terrorist vervolgd moeten kunnen worden.
Zie ook : verslag van de hoorzitting in de Tweede kamer over de nieuwe terrorismewet
Ravage nr 16, 19 december 2003
door Erik Timmerman
Een meerderheid van de Tweede Kamer stemt binnenkort in met een algehele identificatieplicht. Volgens minister Donner is het nadrukkelijk niet de bedoeling dat de politie grootschalige identiteitscontroles gaat houden. Niet iedereen is daar even gerust op.
Maarten’s lot in handen van Donner.
www.steunmaarten.org
De Amsterdamse activist Maarten Blok dreigt binnen niet al te lange tijd uitgeleverd te worden aan Zweden. De zaak ligt nu bij Minister van Justitie Donner, die de uiteindelijke beslissing neemt.
Om Maarten’s uitlevering wordt door Zweden gevraagd in verband met ongeregeldheden rondom de Eurotop in Göteborg. Hij wordt er van beschuldigd een politieagent met een stok op zijn hoofd te hebben geslagen. Ook wordt hem ‘deelname aan een gewelddadig oproer’ ten laste gelegd. Maarten heeft dit altijd ontkend, videobeelden ondersteunen zijn verhaal en de zogenaamde bewijslast rammelt aan alle kanten.
Nadat in augustus de Amsterdamse rechtbank van mening was dat uitlevering toelaatbaar is, ging Maarten in cassatie bij de Hoge Raad. Deze liet op 18 november weten de uitspraak van de Amsterdamse rechtbank over te nemen. Dit betekend dat de zaak nu bij Donner ligt, hij neemt de uiteindelijke beslissing. Tegen deze beslissing kan eventueel nog een kort geding worden aangespannen. Dit zal zeker gaan gebeuren als Donner aanbevelingen van de Amsterdamse rechtbank niet wil overnemen. De rechtbank adviseerde Donner niet tot uitlevering over te gaan voordat de zittingsdatum in Zweden bekend is, zodat de duur van het voorarrest beperkt blijft. Daarnaast oordeelde de rechtbank dat het feit waarvan Maarten verdacht wordt geclassificeerd moet worden als enkelvoudige mishandeling, en niet als zware mishandeling zoals de aanklacht luidt. Dit betekent dat de Zweden hem ook niet voor zware mishandeling zou kunnen veroordelen.
Maarten’s steungroep zit ondertussen niet stil. Tijdens het documentairefestival IDFA hebben we vanuit een rijdende bus een korte film vertoond over Maarten’s zaak. Ook is er veel aandacht voor zijn zaak geweest in zowel de Nederlandse als de Zweedse pers, en zijn kamervragen gesteld. Daarnaast treffen we voorbereidingen voor een eventuele rechtzaak in Zweden. Want hoewel we blijven hopen en proberen, zijn we realistisch genoeg om er van uit te gaan dat Maarten over niet al te lange tijd uitgeleverd zal worden.
Vreemde geluiden uit de tapkamer
Kleintje Muurkrant
donderdag 11 december 2003
Interessant hoor vanochtend op de radio. De EO besteedde namelijk een flink kluitje aandacht aan de problematiek rond de tapkamers van de Nederlandse politie. Een tijd geleden kwamen een stel externe specialisten al tot de conclusie dat die dingen voor geen kwartje deugden. Als je een beetje handig was op dat gebied kon je de opgeslagen data keurig aftappen. Geen probleem. Met name niet voor het bedrijf dat die taps had geïnstalleerd, de Israëlische firma Comverse. Eerst werd dat van officiële zijde nog stijf ontkend. Maar begin deze week gingen Piet-Hein en Johan zwierend door de bocht en gaven toedat die experts gelijk hadden gehad. En dat was de aanleiding voor de reportage van de Evangelische jongens en meisjes. Alleen was er steeds een hinderlijk piepje te horen als de naam van eerdergenoemde firma aan bod kwam. De leiding van Comverse had namelijk gedreigd de omroep voor de kadi te sleuren als die naam voorbij zou komen. Maar omdat de hele zaak nou juist is begonnen met Comverse was het vanochtend een gepiep van jawelste. Tussen twee haakjes: Op gevaar af dat we als anti-semitisch zouden worden afgeserveerd, meldde Kleintje Muurkrant als eerste in de vaderlandse pers dat het tegenwoordig als Verint door het leven gaande Comverse mogelijk een dubbele agenda had *. Dit naar aanleiding van een controverse in de Verenigde Staten waar het bedrijf van spionage werd verdacht in de slipstream van de gebeurtenissen op 9/11. Nadat wij flink de klokken hadden geluid werd de rest van de persmeute wakker en ontwikkelde zich een heuse affaire, die zich zelfs uitstrekte tot het strafproces rond de Koerdische handelaar in roesmiddelen Baybasin. De EO is mogelijk door de knieën gegaan voor de dreigementen uit Israël vanwege de goede banden die de blijde boodschappendienst met dat land onderhoudt. Maar eigenlijk is het te zot voor woorden. Of je staat achter de inhoud van je reportage en je zend de hele boel zonder technische foefjes uit. Of je schrapt de hele uitzending. Vinden wij van Kleintje Muurpiep..
8 december 2003
De ministers Remkes (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en Donner (Justitie) hebben de korpsbeheerders van de Nederlandse politiekorpsen opdracht gegeven onmiddellijk maatregelen te nemen om de beveiliging van tapkamers van de politie te verbeteren. Het gaat zowel om technische maatregelen als om verbeteringen in het beheer van de organisatie van de tapkamers. De maatregelen moeten voorkomen dat informatie uit de tapkamers in handen valt van onbevoegden of dat de informatie wordt veranderd of verwijderd, of juist niet wordt verwijderd als dat wel moet. Naast de maatregelen die nu worden genomen komt er zo snel mogelijk één landelijke tapkamerfaciliteit (Landelijke Interceptie Organisatie).
De ministers benadrukken dat er tot op heden geen gevallen bekend zijn van daadwerkelijk misbruik van zwakke plekken in de tapkamerbeveiliging. Belangrijk daarbij is ook dat de informatie uit de tapkamers gebruikt wordt binnen een beperkte en besloten politie-omgeving.
Uit het onderzoek blijkt dat één op de vijf gemeenten camera’s inzet voor openbare orde, toezicht en veiligheid. Van de overige gemeenten overweegt 6% in de toekomst camera’s in te zetten. Meer dan de helft van de gemeenten met cameratoezicht heeft de effectiviteit ervan niet geëvalueerd. Dit kan rechtstreeks raken aan de rechtmatigheid van het voortduren van het toezicht. In de Gemeentewet zal periodieke evaluatie van de effectiviteit van cameratoezicht immers verplicht worden gesteld.
Various EU related (un)lawful interception related documents
http://eu.sabotage.org/
Documenten over de IGC- onderhandelingen over de Europese grondwet, die ook op het terrein van politie en justitie gevolgen heeft
Nederlandse nzet bij de onderhandelingen over de Grondwet
Keizer in lompen, Politiesamenwerking in EuropaDecember 25, 2003 - bron: Jelle van Buuren en Wil van der Schans
‘Keizer in lompen – politiesamenwerking in Europa’ is het verslag van een journalistieke speurtocht naar de samenwerking van politiediensten in de Europese Unie. Aan de hand van eigen onderzoek en interviews met wetenschappers, advocaten, politiechefs en ambtenaren schetsen de auteurs Jelle van Buuren en Wil van der Schans een beeld van de moeizame ontwikkeling van een Europees rechtssysteem.
lees meer
Vragen D66 naar aanleiding van Misleidende MethodenDecember 24, 2003
Schriftelijke vragen van de leden Dittrich en Lambrechts (beiden D66) aan de ministers van Vreemdelingenzaken en Binnenlandse Zaken over het vergaren van inlichtingen ten behoeve van de AIVD bij asielzoekers
Datum 3 december 2003
- Kent u de publicatie van onderzoeksbureau Jansen en Jansen “Misleidende methode”, waarin beschreven wordt dat de AIVD aan geselecteerde asielzoekers informatie vraagt en daarbij in elk geval de suggestie wekt dat door medewerking een verblijfsvergunning kan worden verkregen? Wat is daarop uw reactie?
- Hoe verhouden de bevindingen van onderzoeksbureau Jansen en Jansen zich tot de richtlijn van minister Dales uit 1992, waarin het de AIVD niet is toegestaan rond het vergaren van inlichtingen bij asielzoekers beloftes cq. suggesties aangaande een te verlenen verblijfsvergunning te doen?
- Hoe werkt de in vraag 2 vermelde richtlijn in de praktijk? Aan hoeveel asielzoekers is in ruil voor de informatie die zij aan of ten behoeve van de AIVD verstrekten, sinds 1992 een verblijfsvergunning gegeven? Kunt u een overzicht hiervan aan de Kamer verstrekken?
- Hoe beoordeelt u de opmerking dat er asielzoekers zijn aan wie niet eens verteld wordt dat zij met iemand van de AIVD praten, terwijl hen om allerlei informatie wordt gevraagd? Acht u een dergelijke gang van zaken toelaatbaar?
- Hoeveel asielzoekers hebben aan de AIVD informatie verstrekt, maar hebben vervolgens van de IND of de rechter een negatieve beslissing op hun asielverzoek gekregen? Hoeveel van hen hebben er van de minister alsnog een verblijfsvergunning gekregen, ondanks een eerdere negatieve beslissing?
- Welke dilemma’s komen de AIVD en de IND tegen wanneer asielzoekers wordt gevraagd aan de AIVD informatie te verstrekken? Is er aanleiding om de praktijk te veranderen?
- Bent u bereid een commissie in te stellen die van te voren toetst of het contact dat een asielzoeker met de AIVD heeft, hem niet in een afhankelijke positie brengt in zijn relatie tot de IND en die toeziet op de inhoud van die contacten?
