Effectieve rechtsmiddelen voor niet-EU-onderdanen in het Schengen Informatie Systeem

verschenen in NJCM-Bulletin, jrg. 34 (2009), nr. 1

Het Schengen Informatie Systeem (SIS) is het grootste persoonsgegevensbestand dat op dit moment, anno 2008, door de EU-lidstaten gezamenlijk wordt gebruikt. Het SIS is één van de maatregelen die op basis van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst zijn genomen ter compensatie van de opheffing van de binnengrenscontroles. Hierin worden verschillende categorieën van gegevens geregistreerd, zoals personen wier uitlevering wordt verzocht of vermiste personen, maar ook gestolen objecten zoals voertuigen of reis- en identiteitsdocumenten. Op basis van een signalering in het SIS dienen de autoriteiten van de aangesloten Schengenstaten een bepaalde actie te ondernemen zodra ze de gezochte persoon of het object aantreffen: bijvoorbeeld uitlevering of onopvallende surveillance. Artikel 96 van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst
(SUO) geeft staten de bevoegdheid om derdelanders (niet-EU-onderdanen) in het SIS te signaleren ‘ter weigering van toegang’. Sinds de start van het SIS, in 1995, betreft het grootste deel van alle signaleringen met betrekking tot personen deze laatste categorie. Een signalering in het SIS heeft voor de betrokken vreemdeling grote gevolgen: eenmaal gesignaleerd kan hem of haar gedurende ten minste drie jaar de toegang tot het hele Schengen-gebied worden geweigerd.2 Dit kan zowel de weigering aan de grens betekenen, als de afwijzing van een visumverzoek in het land van herkomst.

lees meer

Effectieve rechtsmiddelen voor niet-EU-onderdanen in het Schengen Informatie Systeem

verschenen in NJCM-Bulletin, jrg. 34 (2009), nr. 1

Het Schengen Informatie Systeem (SIS) is het grootste persoonsgegevensbestand dat op dit moment, anno 2008, door de EU-lidstaten gezamenlijk wordt gebruikt. Het SIS is één van de maatregelen die op basis van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst zijn genomen ter compensatie van de opheffing van de binnengrenscontroles. Hierin worden verschillende categorieën van gegevens geregistreerd, zoals personen wier uitlevering wordt verzocht of vermiste personen, maar ook gestolen objecten zoals voertuigen of reis- en identiteitsdocumenten. Op basis van een signalering in het SIS dienen de autoriteiten van de aangesloten Schengenstaten een bepaalde actie te ondernemen zodra ze de gezochte persoon of het object aantreffen: bijvoorbeeld uitlevering of onopvallende surveillance. Artikel 96 van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst
(SUO) geeft staten de bevoegdheid om derdelanders (niet-EU-onderdanen) in het SIS te signaleren ‘ter weigering van toegang’. Sinds de start van het SIS, in 1995, betreft het grootste deel van alle signaleringen met betrekking tot personen deze laatste categorie. Een signalering in het SIS heeft voor de betrokken vreemdeling grote gevolgen: eenmaal gesignaleerd kan hem of haar gedurende ten minste drie jaar de toegang tot het hele Schengen-gebied worden geweigerd.2 Dit kan zowel de weigering aan de grens betekenen, als de afwijzing van een visumverzoek in het land van herkomst.

lees meer

Zachte politie-informatie gaat de grens over

Vlak voor het zomerreces stemde de Tweede Kamer vrijwel unaniem in met het Verdrag van Prüm, dat de grensoverschrijdende politiesamenwerking in Europa naar een hoger plan moet tillen. Minister Hirsch Ballin oogstte vrijwel alleen lof voor het baanbrekende verdrag. Maar is er inderdaad reden tot applaus en bloemen? lees meer

Boekpresentatie ‘Gestraft zonder veroordeling – de uitlevering van Maarten Blok aan Zweden’

Op vrijdag 23 september (precies een jaar nadat Maarten in Zweden werdvrijgesproken) vindt vanaf 16.00 uur de boekpresentatie van de uitgave‘Gestraft zonder veroordeling – de uitlevering van Maarten Blok’ plaats.Het boek, geschreven door Steungroep Maarten en uitgegeven doorBaalprodukties, wordt gepresenteerd in boekhandel Fort van Sjakoo,Jodenbreestraat 24 Amsterdam. Er zullen enkele sprekers zijn,filmvertoning, muziek en dj’s en natuurlijk een hapje en drankje.

Van de achterflap:De laatste jaren gaan tienduizenden mensen de straat op om te demonstrerentijdens internationale top-ontmoetingen. Ook bij de Eurotop, die van 14tot 16 juni 2001 in het Zweedse Göteborg zou plaatsvinden, bereidden velenzich daarop voor. De Nederlander Maarten Blok was een van hen. Al voor hetbegin van de Eurotop, werd de school waarin hij overnachtte omsingeld doorde politie en alle aanwezigen werden gearresteerd. Nadat Maarten tweedagen had vastgezeten, werd hij naar Nederland gevlogen en zonderaanklacht vrijgelaten. Enkele maanden later bleek dat Zweden Maartensuitlevering verzocht. Hij zou een agent met een stok op het hoofd hebbengeslagen.

Dit boekje is een verslag van de gebeurtenissen die hierop volgden. Hetgaat over rechtszaken die Maarten voerde, acties die gevoerd werden, hetproces in Zweden en de vrijspraak in september 2004. Naast een feitelijkrelaas is het een verslag van de moeilijkheden die Maarten troffen, ookkomen vrienden en familieleden aan het woord.

Maartens verhaal is ook een voorbeeld van de gevaren die het nieuweEuropees uitleveringsverdrag met zich meebrengt. Het laat zien dat hethebben van een blindelings vertrouwen in de rechtspraak van andere landeneen riskante zaak is.Voor Maarten is het uiteindelijk nog relatief goed afgelopen. Anderen zijnminder gelukkig. Wie de strijd echter aangaat heeft de kans misstandenboven tafel te krijgen en het recht alsnog te laten zegevieren.

Gestraft zonder veroordeling – de uitlevering van Maarten Blok aan Zweden

Uitgeverij Baalprodukties, Sittard
Isbn: 9075825293
Prijs: 9,90 euro

Voor meer info:
Steungroep Maarten: 06-42356735 of info@steunmaarten.org
Baalprodukties: 046-4524803

Bestellen:
Maak 11,46 euro (inclusief porto) over naar giro 603904 tnv Stichting Res Publica ovv ‘Maarten’
Steun Maarten

Bouwt de Europese Unie aan een Europees politieregister?

Met de wind in de zeilen van het terrorisme, illegale immigratie en de georganiseerde criminaliteit willen de landen die als eerste het Schengenverdrag ondertekenden hun databanken aan elkaar koppelen. Het is nog geen feit want de nationale parlementen moeten hun fiat nog geven, maar de diverse Ministers nemen alvast een voorschot. “Volgens de Belgische minister van Binnenlandse Zaken, Dewael, moet volgend jaar al blijken bij het WK-voetbaltoernooi in Duitsland hoe succesvol dit verdrag is bij de uitlevering van persoonsgegegevens: kunnen de opsporingsdiensten van omringende landen Duitsland als verdragspartner van voldoende relevante informatie voorzien, en mogelijk een tweede ‘Heizeldrama’ voorkomen?’, kunnen we in het NRC Handelsblad van 30 mei 2005. De Volkskrant voegt daar nog het volgende aan toe ,”zo moeten politiemensen uit diverse landen ook gezamenlijk kunnen optreden, desnoods gewapend. Zij moeten in noodsituaties ongepland op elkaars grondgebied kunnen opereren. Dat gaat ook gebeuren bij het WK voetbal in Duitsland in 2006. Behalve het natrekken van DNA-profielen in databanken van de andere landen, moet het ook mogelijk zijn vingerafdrukken en kentekens van voertuigen uit te wisselen.” Schengen III lijkt een gelopen race?

Commentaar Statewatch op Schengen III
Tekst Schengen III in het engels
Commentaar op SIS II van Statewatch
Analyse Statewatch SIS II en VIS
SIS II Europese Commissie immigratie wetgeving
SIS II Europese Commissie politie en strafrecht as
SIS II Europese Commissie verkeersgegevens (rijbew

‘Is het softdrugsbeleid écht veilig met de nieuwe Grondwet’

Politie- en justitie samenwerking in de Europese Grondwet

”Ik zal netjes van het Nederlandse drugsbeleid afblijven”, beloofde de Eurocommissaris van justitie, vrijheid en veiligheid, Frattini, aan diverse Nederlandse kranten op 6 mei jl. “En de Europese Grondwet doet daar niets aan af.”

De werkelijkheid is echter genuanceerder, nauwkeurige lezing van de Europese grondwet leert dat de risico’s na invoering aanzienlijk zijn.

In de politie- en justitieparagraaf van de Europese Grondwet wordt vooral de besluitvorming gewijzigd. Inhoudelijk zijn er weinig veranderingen, op de invoering van een Europees Openbaar Ministerie na.

De lidstaten verliezen hun vetorecht, een gekwalificeerde meerderheid kan in de toekomst een dwingend kaderbesluit aannemen. Als een lidstaat vindt dat een Europees justitievoorstel ‘afbreuk doet aan fundamentele aspecten van zijn strafrechtsstelsel’ kan er nog wel aan de noodrem worden getrokken.
En hier zit een addertje onder het gras – zeg maar gerust een boa constrictor. Twee weken geleden vroeg het SP-Kamerlid Krista van Velzen aan minister Donner of hij het Nederlandse softdrugsbeleid als een ‘fundamenteel aspect van het Nederlandse strafrechtsstelsel’ beschouwt. Nee, zei Donner. ‘Als minister van Justitie weiger ik ten enenmale om te stellen dat het niet-handhaven van de eigen wetten, een fundamenteel kenmerk van het Nederlandse rechtsstelsel is.’

1 juni nadert, het referendum over de Europese Grondwet staat voor de deur. Op de website van Buro Jansen & Janssen daarom deze keer extra aandacht voor de Europese politie- en justitiesamenwerking.

Een aantal hoofdstukken van het boek ‘Keizer in Lompen, politiesamenwerking in Europa’ staan vanaf vandaag online. Het boek zelf is nog steeds actueel en verkrijgbaar bij de boekhandel. (ISBN 90-6728-126-3, prijs € 24,90)
Ook een aantal artikelen over de gevolgen van de Europese Grondwet op het terrein van politie en justitie.

“Een weinig gestelde vraag is wat nu precies de noodzaak is van Europese harmonisatie van het Europese strafrechtbeleid. Het idee lijkt te zijn dat als nu maar overal precies dezelfde wetten gaan gelden, de criminaliteit beter aangepakt kan worden. Dat is echter nauwelijks het geval. Natuurlijk, als in één lidstaat pakweg mensenhandel niet strafbaar zou zijn, zou dat de samenwerking bemoeilijken. Maar de strafbaarstellingen en delictomschrijvingen verschillen niet zo vreselijk veel in de Europese Unie.”

De artikelen en hoofdstuk uit het boek zijn te vinden op:
www.burojansen.nl/eugrondwet.htm

Buro Jansen & Janssen
Postbus 10591
1001 EN Amsterdam
tel 020 6123202,
info@burojansen.nl
lees meer

Als de Europese Grondwet wordt aangenomen verandert op het terrein van politie – en justitiesamenwerking er behoorlijk veel in de besluitvorming binnen de Europese Unie. Momenteel geldt op dit terrein een vetorecht voor de lidstaten. Bij belangrijke besluiten kan Nederland op deze manier de voet aardig dwars zetten. Na aanname van de Europese Grondwet verliezen de lidstaten hun vetorecht en worden beslissingen bij meerderheid genomen. De parlementaire controle verplaatst zich van Den Haag naar Brussel, de Tweede Kamer verliest zijn instemmingsrecht. Wel is er een soort noodremprocedure: een voorstel kan geblokkeerd worden, als een lidstaat vindt dat een Europees justitievoorstel ‘afbreuk doet aan fundamentele aspecten van zijn strafrechtsstelsel’. Het voorstel wordt dan doorgeschoven naar de Europese regeringsleiders. Die nemen dan een beslissing op basis van unanimiteit stemmen. In die fase geldt dus wel een vetorecht lees meer

Ruimte voor nationaal strafrechtbeleid wordt kleiner
De Europese Grondwet leidt ertoe dat Nederland minder speelruimte overhoudt voor het voeren van een eigen strafrechtbeleid. Burgers zullen sneller geconfronteerd worden met de strafrechtopvattingen van andere lidstaten. De rechten van verdachten zijn het kind van de rekening. lees meer

Vormt de Europese Grondwet nu wel of niet een bedreiging voor het Nederlandse softdrugsbeleid? Absoluut niet, stellen de voorstanders van de grondwet. Nederland houdt het laatste woord bij het softdrugsbeleid, maar bijvoorbeeld ook bij het abortus- of euthanasiebeleid. Nauwkeurige lezing van de grondwet leert echter dat de risico’s toch aanzienlijk zijn. lees meer

Het vetorecht dat de Europese lidstaten hebben staat innige samenwerking op het terrein van de criminaliteitsbestrijding in de weg. Maar de Europese Grondwet is geen garantie dat dit beter wordt. Bovendien kan de Europese grondwet ten koste gaan van specifieke elementen in het Nederlandse strafrecht als abortus-, euthanasie- en drugsbeleid.

lees meer

Ruimte voor nationaal strafrechtbeleid wordt kleiner
De Europese Grondwet leidt ertoe dat Nederland minder speelruimte overhoudt voor het voeren van een eigen strafrechtbeleid. Burgers zullen sneller geconfronteerd worden met de strafrechtopvattingen van andere lidstaten. De rechten van verdachten zijn het kind van de rekening.

Vormt de Europese Grondwet nu wel of niet een bedreiging voor het Nederlandse softdrugsbeleid? Absoluut niet, stellen de voorstanders van de grondwet. Nederland houdt het laatste woord bij het softdrugsbeleid, maar bijvoorbeeld ook bij het abortus- of euthanasiebeleid. Nauwkeurige lezing van de grondwet leert echter dat de risico’s toch aanzienlijk zijn.

Het vetorecht dat de Europese lidstaten hebben staat innige samenwerking op het terrein van de criminaliteitsbestrijding in de weg. Maar de Europese Grondwet is geen garantie dat dit beter wordt. Bovendien kan de Europese grondwet ten koste gaan van specifieke elementen in het Nederlandse strafrecht als abortus-, euthanasie- en drugsbeleid.

Amnesty International
Jelle van Buuren en Wil van der Schans

Criminaliteit internationaliseert in een hoog tempo. Waar politie en justitie nog steeds gebonden zijn aan nationale regels en grenzen, opereren criminele organisaties in flexibele netwerken die zich weinig aantrekken van zoiets oubolligs als landsgrenzen of nationaliteit. In reactie daarop zoeken de autoriteiten steeds meer de internationale samenwerking. Bij de internationale opsporing zijn de rechten van verdachten echter nogal eens het ondergeschoven kindje. lees meer

Samenwerking in de Europese opsporing

Jelle van Buuren en Wil van der Schans

Criminaliteit internationaliseert in een rap tempo. De ministers van Justitie van de lidstaten van de Europese Unie proberen als antwoord de Europese politie- en justitiesamenwerking vlot te trekken. Daarbij concentreren ze zich vooral op ingewikkelde trajecten om de wetgeving te harmoniseren. Het is echter maar helemaal de vraag of op dat gebied de oplossingen liggen. lees meer