‘De EU bouwt aan een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Eenmaal voltooid, zullen onder deze noemer zaken als het EU-burgerschap, de mobiliteit van personen, asiel en immigratie, het visumbeleid en het beheer van de buitengrenzen worden geregeld. Ze zal ook nauwe samenwerking bevorderen tussen de politie-, justitie- en douanediensten van de EU-landen. De ruimte moet ervoor zorgen dat de wetgeving die van toepassing is op EU-burgers, bezoekers en immigranten (en criminelen en terroristen) in de gehele Unie op dezelfde manier wordt toegepast.’ (europa.eu)
Buro Jansen & Janssen is niet tegen een verenigd Europa, maar zet wel vraagtekens bij de ontwikkeling van de zogenaamde ‘ruimte van justitie, vrijheid en veiligheid’ zoals de regeringsleiders ons die voorschotelt.
Het Europese veiligheidsbeleid is een complexe aangelegenheid. Aan de hand van verschillende artikelen proberen wij inzichtelijk te maken wat de bestaande structuur is, welke plannen er op stapel staan en op welke manieren de samenwerking van politie en justitie gewone burgers raakt.
01 Bromsnor goes Europe
02 Ondemocratisch en gevaarlijk
03 The future isn’t yours – De toekomst is niet meer van jou
04 Het verdrag van Liesveld
05 Europees Supersnelrecht
06 Schuldig tenzij het tegendeel is bewezen
07 Bouw uw eigen databank!
08 Wie kan er nog demonstreren tegen Europa?
09 Eens in het SIS, altijd in het SIS
10 Uncle Sam weet alles van ons
11 EU out of control
12 U bent tegen dus u bent terrorist
13 Wie controleert de Europese politiediensten?
14 Voor bestrijding terreur is alles mogelijk
15 Frontline: Europese Bewakingsdienst
16 De schimmigheden van burgerinfiltranten
17 Wij weten wat goed voor u is
18 EAB kronkels
19 Joint: politiediensten aller landen verenigt u
De EU bouwt aan een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Eenmaal voltooid, zullen onder deze noemer zaken als het EU-burgerschap, de mobiliteit van personen, asiel en immigratie, het visumbeleid en het beheer van de buitengrenzen worden geregeld. Ze zal ook nauwe samenwerking bevorderen tussen de politie-, justitie- en douanediensten van de EU-landen. De ruimte moet ervoor zorgen dat de wetgeving die van toepassing is op EU-burgers, bezoekers en immigranten (en criminelen en terroristen) in de gehele Unie op dezelfde manier wordt toegepast.’ (europa.eu)
De Europese eenwording kreeg een gevoelige knauw door de afwijzing van de gezamenlijke grondwet door de bevolking van Ierland en Nederland. De politiek zou ‘Europa’ niet goed hebben uitgelegd, het idee bestond dat de Unie niet sociaal en democratisch zou zijn. Met het verdrag van Lissabon zette de trein zich opnieuw in beweging. Alleen de president van Tsjechië, Vaclav Klaus, lag nog even dwars, maar dat was een rimpeling in de Europese vijver. Iedereen lijkt het er over eens: Europa is goed.
De Europese Unie lijkt welhaast bewust een ingewikkelde samenwerkingsstructuur te creëren om ons het zicht op de toekomst van dit continent te ontnemen. Niet gekozen ambtenaren houden zich op in talloze oncontroleerbare werkgroepen met onuitspreekbare namen.
‘Het 9.799 inwoners tellende dorp Liesveld is opgeschrikt door een invasie van politie en Mobiele Eenheid. Het gemeentehuis van het dorp in Zuid-Holland is hermetisch afgesloten. Binnen tekenen de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk het Verdrag van Liesveld over politionele samenwerking tussen de drie landen. Georganiseerde criminaliteit, terrorisme, illegale migratie en andere gevaren, maken die samenwerking noodzakelijk volgens de ministers.’
Het Europees Arrestatiebevel is een van de maatregelen die de lidstaten van de Europese Unie kort na de aanslagen van 11 september 2001 hebben aangenomen. Zij wilden hiermee daadkracht tonen tegen het terrorisme en de georganiseerde criminaliteit. Gegevens van 17 Europese landen uit 2008 laten echter zien dat de meeste overleveringen in het kader van het Europese aanhoudingsbevel kleine overtredingen betreffen.
Bij een Europees Arrestatiebevel volgt er nauwelijks eigen onderzoek door de Nederlandse politie. Als burger moet je zelf je onschuld zien te bewijzen om overlevering te voorkomen. Een bijna onmogelijke opgave, zo blijkt uit enkele voorbeelden.
In Nederland houden politie en justitie allerlei informatie van veroordeelde en verdachte personen bij. Deze informatie ligt opgeslagen in verschillende elektronische databanken. Verschillende diensten hebben toegang tot die informatie. Sinds 21 september 2009 is daar een nieuwe databank bij gekomen.
Het verloren referendum over de Europese Grondwet van 1 juni 2005 schudde de Nederlandse politiek wakker. De bevolking stond helemaal niet te springen om op te gaan in Europa. In plaats van de Grondwet kwam er het Verdrag van Lissabon dat zonder referendum werd ondertekend. Het verzet tegen Europa gaat echter veel verder terug in de tijd.
De ruimte voor vrijheid, veiligheid en recht houdt niet op bij de grenzen van de Europese Unie. De Verenigde Staten en de Europese Commissie praten al vele jaren over een groot gebied waar burgers zich vrij kunnen bewegen. Heen en weer vliegen naar de VS zonder paspoortcontrole, alsof je met de trein naar Maastricht rijdt. Alles wat zonder kopzorgen kan worden verkregen heeft echter zijn prijs.
‘Op zaterdag 28 april 2001 heeft verzoeker, met een veelvoorkomende Nederlandse voornaam en achternaam, zich op Schiphol in het kader van de paspoortcontrole gemeld bij een ambtenaar van de Koninklijke Marechaussee (KMAR). Verzoeker was op weg naar zijn vakantiebestemming’, schrijft de Nationaal Ombudsman in zijn rapport in 2003.
Naast het Schengen Informatiesysteem, het Visum Informatiesysteem en Eurodac wordt op Europees niveau ook gewerkt aan de opbouw van digitale grenzen en het uitwisselen en delen van politiegegevens. Het verschil met het SIS, VIS en Eurodac is dat de nieuwe systemen nog geen centrale databanken zijn, maar voor automatische uitwisseling van gegevens moeten zorgen.
In de nacht van 13 en 14 maart 2002 passeerde een groep Nederlandse demonstranten met de auto de Frans – Spaanse grens. Zij bezochten het Iberisch Schiereiland om te gaan demonstreren in Barcelona tegen bepaalde ontwikkelingen in de Europese Unie. Enkele kilometers na de grens bleek de snelweg afgesloten met blokken beton. In het donker manoeuvreerde de auto tussen de blokken door. Speciale eenheden van de Spaanse politie met machinegeweren en bivakmutsen hadden de snelweg afgesloten. De auto werd aangehouden en minutieus onderzocht.
De Europese Unie bouwt langzaam verder aan een eigen politiedienst, een openbaar ministerie, een ontluikende inlichtingendienst en een opleidingscentrum. Deze diensten worden omschreven als agentschappen. Hoe de agentschappen functioneren, is bij gebrek aan controle onduidelijk.