1. #@??KQP/X:+GT^^C;*A![]W>
Het toetsenbord als wapen
2. LUISTERVINKEN OM DE TAFEL
Harmonisatie van internationale afluistervereisten
3. AFLUISTERAARS ALLER LANDE…
Operationele samenwerking over de grens
4. DE SLEUTEL TOT SUCCES
De bestrijding van cryptografie
5. TAPPEN IN DE POLDER
Cybercops in Nederland
De bestrijding van cybercriminaliteit staat sinds enige tijd hoog op de politieke agenda. Vooral in de Verenigde Staten roert de overheid zich. De denial-of-service aanvallen die in februari plaatsvonden tegen een aantal belangrijke commerciële websites, zoals Yahoo!, Amazon.com, en CNN, waren koren op de molen van de Amerikaanse Justitie. Bij dit soort aanvallen worden grote hoeveelheden informatie tegelijkertijd verstuurd, die opstoppingen in computers veroorzaken waardoor websites niet langer bereikbaar zijn. Een soort winkelblokkade dus, maar dan in cyberspace.
de casus
Teamleider Drost van het Interregionaal rechercheteam Noord-Holland schudt nog eens mistroostig zijn hoofd. Voor hem liggen de rapporten van het observatieteam dat nu al drie weken lang 24 uur per dag een verdachte in de gaten houdt. De observatie heeft tot nu alleen opgeleverd dat de verdachte een hardnekkige voorkeur heeft voor de Albert Heijn. Uit de vuilnissnuffel blijkt bovendien een licht alcoholische aanleg.
Meer zorgen nog maakt Drost zich over de verontrustende geluiden uit de tapkamer. Het enige wat de politie opvangt bij het aftappen is een ‘vreemd geruis’. ‘Een vreemd geruis?’ vraagt Drost nog eens ten overvloede. De rechercheur van de tapkamer knikt. ‘Een vreemd geruis.’
de casus
‘Ik vraag me af,’ herhaalt Yuri Devi van Vecai, ‘of Justitie wel precies weet wat ze wil. De aftapeisen die gesteld worden, zoals het aantal tegelijk af te tappen lijnen, liggen boven de huidige praktijk. Volgens ons zijn het onmogelijke eisen, alleen al gelet de kosten.’
De sfeer in het Deelorgaan Aftappen van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is gespannen. Maandenlang al onderhandelen de overheid en de telecombedrijven over de nieuwe aftapeisen die de gewijzigde Telecommunicatiewet met zich meebrengt. De gesprekken verlopen moeizaam.
Anton Knijpp van Verkeer en Waterstaat vraagt het woord. ‘Deze eisen zijn vastgelegd in de u bekende Raadsresolutie van de Europese Unie. De inhoud is afgestemd met mondiale marktpartijen en ambtelijke vertegenwoordigers van de VS, Canada en Australië. Dit is gebeurd in het kader van de International Law Enforcement on Telecommunications-
conferentie. Dit zijn de eisen die ook de Nederlandse regering hanteert. Volgens de Telecommunicatiewet bent u verplicht aan deze eisen te voldoen.’
de casus
‘Het duurt te lang,’ legt Sabine Diepeveen, topambtenaar op het Ministerie van Justitie, uit. ‘Je weet hoe dat gaat met rechtshulpverzoeken. Voordat het precies op papier staat en op het goede bureau is terechtgekomen, zijn er weken voorbij. Dan is het te meestal te laat om nog verkeersgegevens te achterhalen. Als het al op het goede bureau terechtkomt en de officier van justitie niet voor onbepaalde tijd afwezig is. Laatst gebeurde me dat weer met Italië.’
‘En kijk naar eens naar wat wij binnenkrijgen,’ vult haar collega aan. ‘Die Spanjaarden sturen ons nog steeds in abominabel slecht Engels gestelde verzoeken toe, waar we nooit wijs uit worden.’
de casus
‘Hoelang kunnen jullie het nog rekken?’ vraagt BVD-ambtenaar Van Kerkeycke. ‘Niet lang meer,’ zegt special agent Madison. ‘De druk van de industrie is nu echt te groot. Binnenkort wordt het exportbeleid voor cryptografie geliberaliseerd. Maar ik geloof dat we een aardig eind gekomen zijn met tijdrekken.’ Van Kerkeycke knikt. ‘Australië ligt ook goed op schema, hoorde ik gisteren, dankzij de Olympische Spelen. In de EU is het zaakje ook vrijwel rond. Inbreken, taps op de computer, de hele rataplan.’
de casus
‘Kijk eens,’ zegt rechercheur Veenstra van de Divisie Ondersteuning van het Korps Landelijke Politiediensten. Rechercheur Kortedoen kijkt geïnteresseerd naar het minuscule apparaatje in de handen van Veenstra. ‘Een bug,’ vraagt hij. ‘Een computerbug,’ zegt Veenstra. ‘Net binnen uit Amerika.’
Hij laat Kortedoen zien hoe het kleine microfoontje aan het toetsenbord van een computer wordt bevestigd. ‘Gewoon voor het snoer aanbrengen. Het registreert alle toetsaanslagen, die wij dan weer kunnen herleiden tot de gebruikte letters.’ ‘Weg versleuteling,’ knikt Kortedoen peinzend. ‘Werkt het echt?’
Sinds de opkomst van de nieuwe communicatietechnologieën waarschuwen politie en justitie voor het gevaar van versleuteling. De belangen van politie en justitie, alle vormen van datacommunicatie af kunnen tappen, stonden lange tijd lijnrecht tegenover de privacy- en commerciële belangen van burgers, organisaties en bedrijfsleven. Deze principiële politieke discussie werd in grote mate beïnvloed door technologische ontwikkelingen. De wens van justitie en politie om communicatie verstaanbaar ofwel leesbaar te houden werd ingehaald door de verspreiding van kwalitatief relatief goede encryptie via Internet. Toen de pogingen om het gebruik van versleutelingtechnieken te beperken waren stukgelopen op technische en juridische onhaalbaarheid, was men gedwongen andere wegen te zoeken. Inmiddels is een breed pakket van mogelijkheden gecreëerd die de autoriteiten voldoende armslag geven om eventuele problemen met versleuteling tot een minimum te beperken.
Het Openbaar Ministerie schakelt de computerspecialisten van de Centrale Recherche Informatiedienst in. De computerspecialisten willen toegang tot alle logfiles van de bank, om te achterhalen hoe, en waarvandaan, de elektronische betalingsopdrachten zijn verricht. De bank weigert dat om de privacy van haar klanten te beschermen. Na uitgebreid overleg op hoog niveau tussen de bank en het Ministerie van Justitie komt men tot een vergelijk. In bijzijn van computerdeskundigen van de bank zelf mogen de CRI-specialisten de computerbestanden bekijken. Alleen bestanden waarin gegevens over de illegale betalingstransacties zijn vastgelegd mogen de rechercheurs kopiëren en meenemen.
Regelgeving: aftappen versus privacy
Dossier cryptografie
april 2000
Buro Jansen & Janssen
Stichting Eurowatch
————————————————————–
Colofon
Dit dossier Cryptografie is gemaakt op initiatief van Bits of Freedom, een privacy en burgerrechten organisatie voor de informatie samenleving. Bits of Freedom wil met dit dossier van buro Jansen & Janssen meer duidelijkheid verschaffen over de ontwikkelingen rond cryptografie regelgeving en het aftappen van telecommunicatie.
Regelgeving: aftappen versus privacy
Dossier Cryptografie
€ 8,20 incl. porto (f20,-)
overmaken op:
Giro 603904
Stichting Res Publica
Amsterdam
o.v.v. cryptografie
(met girotel: niet vergeten je eigen adres te vermelden!)
Zodra het geld bij ons binnen is, sturen wij het dossier op.
Voor boekhandels geldt de boekhandelskorting,
neem voor bestellingen even contact met ons op:
buro Jansen & Janssen
Postbus 10591
1001 EN Amsterdam
tel: 020-612 3202
fax: 084-873 8209