De nu bij de Tweede Kamer ingediende ‘Regels met betrekking tot de inlichtingen- en veiligheidsdiensten alsmede wijziging van enkele wetten (Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 1987) oftewel de ‘nieuwe WIV’ vindt zijn ontstaan in enkele schandalen. In 1984 bracht een inbraak van de actiegroep Onkruit aan het licht dat de Militaire Inlichtingendienst op grote schaal burgers bespiedde. Een door enkele van deze burgers vervolgens aanhangig gemaakte procedure leidde tot een veroordeling van de Nederlandse staat bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Geconstateerd werd dat de Nederlandse wetgeving over de diensten onvoldoende garantie bood voor de privacy van de Nederlanders. Tien jaar later werd de Inlichtingendienst Buitenland (IDB) opgeheven nadat medewerkers van de dienst via het Financieel Dagblad een complete mestvaalt van schandalen op straat hadden gekieperd. Tenslotte constateerde de parlementaire Enquêtecommissie over de opsporingsmethoden dat informatie van de inlichtingendiensten regelmatig op ongecontroleerde wijze in het opsporingsproces van justitie terecht kwam.
BVD infiltreerde bij Milieudefensie
door Jos Slats en Marian Husken
Gepubliceerd in Vrij Nederland, 12 november 1998
en in Ravage, 27 november 1998
Kraaienpoten op een taxibaan van Schiphol – de (luchtvaart)autoriteiten zwegen liever over deze gevaarlijke sabotageactie. Want de geniepige pinnen op het asfalt waren bedoeld om de banden van vertrekkende en binnenkomende vliegtuigen te vernielen. De gevolgen daarvan laten zich raden.
De Binnenlandse Veiligheidsdienst houdt radicale milieuactivisten verantwoordelijk voor het strooien van de kraaienpoten op 23 januari 1996. De BVD infiltreerde daarom zelfs de – brave – Vereniging Milieudefensie om de dader(s) te ontmaskeren. Dat is niet gelukt.
Na de Tweede Wereldoorlog is er, met de Gestapo in het achterhoofd, beslist dat de bevoegdheid tot opsporing door de politie en het inwinnen van inlichtingen strikt gescheiden moeten zijn. Toch kreeg ieder politiekorps in Nederland een aantal agenten in dienst die behalve het opsporen van wetsovertreders ook inlichtingen moeten verzamelen. Wat was in de laatste 50 jaar de praktijk en wat regelt de nieuwe wet over dit onderwerp.
De Nederlandse inlichtingendiensten infiltreren, luisteren af, volgen, liegen en bedriegen. Dat is algemeen bekend. Publikaties over de bezigheden van de dienst beschrijven echter vooral haar aandacht voor linkse politieke groepen en personen. Toch is ook extreem-rechts onderwerp van aandacht. Welke extreem-rechtse groepen zijn door de BVD geobserveerd en waarom?
Het is moeilijk met zekerheid te zeggen wat de belangrijkste motivatie voor de BVD is om extreem-rechts in de gaten te houden. Vier overwegingen spelen een rol.
Vragenuur
Vragen van het lid Dittrich aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, over de vermeende training van tieners in Nederland door de PKK.
De heer Dittrich (D66)
Mevrouw de voorzitter! De Koerdische arbeiderspartij PKK die in Turkije een gewapend conflict uitvecht met de Turkse overheid, zou jonge mensen – tieners nog – in Nederland en België in trainingskampen opleiden tot guerrilla, tot strijder voor de PKK. Deze informatie is afkomstig van de Duitse politiecommissaris Claus Schmidt uit Hannover. Hij zegt over aanwijzingen te beschikken dat de tieners – een meisje van 15 en twee jongens van 17 – uit Duitsland naar Nederland zijn gebracht. Zij worden sinds september in Duitsland vermist en zij zouden hier in Nederland in een trainingskamp worden klaargestoomd voor de strijd tegen Turkije, tegen de uitdrukkelijke wil van hun ouders in. De ouders durven geen aangifte van hun vermissing te doen uit angst voor gewelddadige represailles van de PKK.
Tot de negentiger jaren opereerde de BVD vooral als schimmige geheime dienst die communisten, spionnen en linkse activisten in de gaten hield. Tegenwoordig is dat anders. Arthur Docters van Leeuwen, hoofd van de BVD van 1989 tot 1994 wist zowel verstokte BVD’ers als de toenmalige minister van binnenlandse zaken Ien Dales te overtuigen van de noodzaak van een koerswijziging in plaats van een afslanking van de inlichtingendienst. Het terrein dat Docters zag braakliggen was het grensvlak van de onderwereld met de bovenwereld: de corrupte ambtenaar, de door criminelen beïnvloedde politicus.
Door zijn aard is het militaire apparaat vol met geheimen, erg gesloten en buitengewoon wantrouwend. En natuurlijk vormen de gedragingen van de militaire inlichtingendiensten het toppunt van de geheimhoudingsgekte. Eigenlijk geldt dat ook voor die andere inlichtingen- en veiligheidsdiensten die te maken hebben met de zogenaamde veiligheid van de staat. Hun doelstelling, hun werkwijze en hun personeelsbezetting verschillen dan ook weinig van die van de militaire diensten.
Uit : VD-Amok-special over inlichtingendiensten
december 1998
Samenstelling: Kees Kalkman
T. Barkhuysen: Artikel 8 juncto 13 EVRM: De sleutel die past op het slot van de BVD-dossierkast? De uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 26 juni 1994 in de zaken Van Baggem en Valkenier tegen de Minister van Binnenlandse Zaken. In: Nederlands Tijdschrift voor Mensenrechten NJCM-Bulletin december 1994 blz. 966.
Binnenlandse Veiligheidsdienst: De politieke Islam in Nederland, Leidschendam 1998, 20 blz. met een overzicht van politieke islamgroeperingen in Nederland.
Speech for the Symposium in Brussels on 18 June 1998 De BVD & Open Sources Sinds de reorganisatie van 1991 is de BVD Open Source Information (gebruik van open bronnen) gaan integreren in haar werk. Frans de Ridder werkt sinds die tijd als Open Source Information Manager bij de BVD. De Ridder heeft tijdens het Eerste Europese Open Bronnen Seminarie ( Brussel, 18 Juni 1998) een lezing gehouden. Hieronder de tekst. Waar De Ridder de naam van zijn Dienst gevoegelijk alleen met (…….) aanduidt is meer dan duidelijk dat De Ridder hier de BVD bedoelt.
Stenografisch verslag van het gesprek met de heer F.F.M. van den Kieboom, gehouden op donderdag 2 april 1998 te 10.15 uur in de Den Uyl-zaal
Aanwezig van de werkgroep: de leden G. Valk (voorzitter), M. Beinema, J.F. Jeekel en R. Luchtenveld, alsmede de heer A.J.M. den Teuling (onderzoeker)
Verder aanwezig: de heren A.J.B. Hubert (griffier) en F.M.J. Hendrickx (stafmedewerker)
De voorzitter: Mijnheer Van den Kieboom, ik heet u hartelijk welkom. Dat geldt ook voor uw begeleiders, de heren Wuisman en Soonius. Het gesprek vindt plaats in beslotenheid, maar het is wel de bedoeling dat het stenogram van dit gesprek bij het eindrapport wordt gepubliceerd. U zult het ontwerpstenogram krijgen voorgelegd voor eventuele op- en aanmerkingen.
Stenografisch verslag van het gesprek met de heer mr.H. Soonius, gehouden op maandag 30 maart 1998 te 10.15 uur in de Den Uyl-zaal
Voorzitter: Valk
Aanwezig van de werkgroep: de leden G. Valk (voorzitter), M. Beinema, J.F. Jeekel en R. Luchtenveld, alsmede de heer A.J.M. den Teuling (onderzoeker)
Verder aanwezig: de heren A.J.B. Hubert (griffier) en F.M.J. Hendrickx (stafmedewerker)
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal “Grijze Wolven” ‘s-Gravenhage, 20 november 1997
De publicatie van het boek “Grijze Wolven, een zoektocht naar Turks extreem rechts” van Stella Braam en Mehmet Umlger heeft in de media en ook in uw Kamer de aandacht getrokken. In aansluiting daarop heb ik de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van uw Kamer op 22 oktober 1997 desgevraagd ingelicht over het actuele, operationele kennisniveau van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Op verzoek van deze commissie en ook in overeenstemming met de beantwoording van vragen van de leden Marijnissen en mevr. Oedayraj Singh Varma geef ik hierbij, teneinde uw Kamer informatie te verschaffen voor een openbare gedachtewisseling over het maatschappelijke debat naar aanleiding van eerder benoemde publicatie, op hoofdlijnen de informatie inzake de beweging van de z.g. “Grijze Wolven” waarover ik beschik. Daarbij zal ik ook ingaan op de maatschappelijke en politieke context van de in Nederland verblijvende bevolkingsgroep van Turkse afkomst, waarbinnen de ontwikkelingen van deze beweging moeten worden beoordeeld. In het onderstaande is ook informatie opgenomen van de Binnenlandse Veiligheidsdienst met uitzondering van operationele gegevens: die komen, zoals bekend, niet voor openbaarmaking in aanmerking.
Aan: Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
16 oktober 1997
Hierbij bied ik u ter kennisneming aan het eindrapport van het project Hermandad. Dit project had voornamelijk tot doel de samenwerking tussen de BVD en bestuur, justitie en politie te verbeteren, en waar nodig opnieuw vorm te geven. Dit rapport, bestemd voor een brede verspreiding, is een samenvatting van een gerubriceerde versie, die overeenkomstig de geldende afspraken reeds ter kennis is gebracht van de Commissie voor de Inlichtingen.- en Veiligheidsdiensten van uw Kamer. In vervolg hierop heb ik bijgaand rapport eveneens ter kennisneming aan de Commissie toegezonden. De minister van Binnenlandse Zaken, H.F. Dijkstal
1 Inleiding
In april 1996 verzocht het Hoofd BVD de Landelijk OvJ voor terrorismebestrijding, tevens BVD-liaison naar het OM, een werkgroep te leiden met als taak aanbevelingen te doen over de verstrekking van CID-gegevens aan de BVD. Dit verzoek vloeide voort uit een onderdeel van het project Hermandad. Binnen dit onderdeel bestond aandacht voor de samenwerking tussen de politie en de BVD, met uitzondering van de relatie BVD – RID. Op de relatie BVD -RID is namelijk artikel 18 van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV) van toepassing. Op grond van dit artikel verrichten RID-medewerkers werkzaamheden voor de BVD, onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en overeenkomstig de aanwijzingen van het Hoofd BVD. Een belangrijk deel van het project was aan deze relatie gewijd. De werkgroep richtte zich op de informatie-uitwisseling politie – BVD op grond van de artikelen 22 lid 11, 12 en 16 lid 11 van de WIV.
Verslag Earth First! actiekamp van infiltrant Marc Witteveen
gepubliceerd in Ravage #241 van 5 september 1997
Honderden milieustrijders op Earth First actiekamp
Netwerken, discussiëren, gezellig kletsen, lol maken, actievormen leren en en passant ook nog een poging tot daadwerkelijk actievoeren zijn de kenmerken van de actiekampen die de Britse milieugroepering Earth First! jaarlijks houdt. Half juni vond de Summer gathering plaats op een landgoed in Schotland. Marc W. was er te gast, keerde vervolgens enthousiast terug om u het volgende verslag aan te kunnen bieden.
Earth First! Summer Gathering 1997 vond dit jaar plaats in Coalburn, Schotland. Van 9 tot 13 juni kwamen zo’n 300 milieustrijders uit achttien landen bijeen om te netwerken (nationaal en internationaal), overleg te plegen en workshops bij te wonen. Het was een enorm vol en gevarieerd programma. Enige onderwerpen ter illustratie: tunnels graven, klimmen, touwbruggen bouwen, abseilen, zelfverdediging, actietactieken, relatie met de media, genetica, Europese anti-nucleaire blokkades, Manchester-airport, Zapatistas (VS-delegatie en UK-initiatiefneemster) en ga zo maar door. Perfect georganiseerd, een pluim voor de organisatie.
Wat ook perfect was geregeld was de interne verzorging van de mens. Rampenplan zorgde iedere dag voor uitstekende maaltijden en perfecte koffie. Met de bemensing van Rampenplan en mijn eenzame ik was het echter wel gedaan voor wat betreft de aanwezigheid van Nederland-actieland op deze, in mijn ogen belangrijke, internationale bijeenkomst. Met alle respect voor al diegenen die elders hard aan het actievoeren waren (in Tjechië bijvoorbeeld) en hen die bij moesten komen van recente actie-inspanningen (zoals de organisatie van de Euroflop), maar wat viel mij dit tegen zeg. Waar was iedereen? Mijn eerdere analyse ten aanzien van de situatie van actievoerend links die ik hier in Nederland bij mijn thuiskomst aantrof (Ravage #234) lijkt, in ieder geval gedeeltelijk, bevestigd te worden. Triest hoor. Wie de schoen past trekt hem maar aan.