Ik schrijf deze tekst omdat mij iets is overkomen wat iedereen die politiek actief is of was, kan overkomen: benaderd worden door de AIVD. De laatste maanden waren een vriendin en een kennis benaderd, toch was de gedachte niet bij me opgekomen dat het mij zou gebeuren. Dus toen het zover was, stond ik mooi met mijn mond vol tanden. Bovendien merkte ik hoe slim en manipulatief ze zijn. Ik vond het helemaal niet zo makkelijk om hiermee om te gaan. Ik heb dit dus zo eerlijk mogelijk geschreven, om je een idee te geven hoe het kan lopen en hoe het voelt als de AIVD het eens bij jou komt proberen.
lees meer

Eerder dit jaar werd activist Harold benaderd door een medewerker van de AIVD. Die wilde van hem weten of hij bereid was informant te worden, een ‘nieuwe’ strategie van de geheime dienst.

“Binnen de organisatie hebben we besloten minder te infiltreren, maar meer mensen te werven die ons kunnen vertellen wat mensen en organisaties van plan zijn. We willen iedere twee of drie maanden een gesprek voeren met deze geworven mensen. We noemen ze informanten. Dat is ons nieuwe beleid.”

Thijs de Hond is echt, of zijn pasje van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de AIVD lijken echt. Hij zei ook echt dat de AIVD minder wil infiltreren en meer wil benaderen, wees dus gewaarschuwd. Dat je er niets over mag zeggen, is bekend. Harold werd op het hart gedrukt niemand over hun ontmoeting in te lichten. Het woord ‘geheim’ van de geheime dienst is per slot ook erg mysterieus.

lees meer

De Groep IJzerman belicht geheime politieoperaties en infiltratie in de roerige jaren ’60 te Amsterdam. Het boek behelst echter geen onderzoeksverslag, het is eerder een exercitie om postuum de status van de Groep nog verder omhoog te krikken.

Guus Meershoek schreef een boek over de Groep IJzerman, zoals de agenten genoemd werden die eind jaren ’60 drie jaar lang undercover actief waren binnen linkse organisaties in Amsterdam. Nu kan iedereen natuurlijk een aantal mensen interviewen en daar een boek aan wijden. Vraag is echter of een docent aan de de faculteit Safety Governance at the department Management and Governance van de Universiteit van Twente dat ook zomaar vrijblijvend kan doen.

lees meer

‘Tijdens het college nog een gezellig gesprek gehad met Eric en vervolgens net de bus gehaald naar huis. Dromerig staarde ik naar buiten over de polder. Ik werd opgeschrikt door het getril van mijn mobiel in mijn jaszak. Het nummer herkende ik niet, maar nam toch op. “Met de geheime dienst,” klonk het aan de andere kant van de lijn. Ik schrok helemaal wakker. Wat, waarom ik, in korte tijd schoten er allerlei gedachten door mijn hoofd. De mannenstem vroeg of hij met mij kon afspreken. Ik wist niet wat ik moest zeggen en zei dat ik hem zou bellen als ik thuis was. De rest van de busreis voelde ik de spanning toenemen, wat moest ik doen? Ik belde een vriend om te overleggen wat te doen. Ik heb niets te verbergen, prentte ik mezelf in, maar waarom wil die geheim agent dan een afspraak met mij?’

lees meer

Paul IJsbrand Kraaijer en zijn spiegelpaleis: Van Buttonboy tot Spion

I – INLEIDING

Op 3 juni 2011 kondigde De Telegraaf de onthulling van een informant in extreem-linkse kringen aan. Met op de achtergrond de zee is in een korte video te zien hoe John van den Heuvel een man interviewt die zegt dat hij 25 jaar voor de inlichtingendienst heeft gewerkt. Dezelfde dag is de naam van de persoon in de video bekend: Paul Kraaijer.

De volgende dag verschijnt op pagina 6 van dezelfde ochtendkrant een eerste artikel dat gevolgd wordt door een tweede op 6 juni 2011. Kraaijer wordt neergezet als spion. In de weken die volgen gaat de discussie in de media en op internet vooral over de dubbelrol die Paul al die jaren zou hebben gespeeld: journalist en informant.

Het verhaal van Paul wordt als waarheid aangenomen, maar gezien het gebrek aan details zijn er grote vraagtekens te zetten bij de claim van de ‘spion’. Tevens rijst de vraag of De Telegraaf wel onderzoek naar Kraaijer heeft gedaan. Vragen aan de AIVD leveren niets op, dus is daarvoor uitgebreid bronnen raadplegen en archief-/persoonsonderzoek nodig.

lees meer

Op 3 juni 2011 kondigde De Telegraaf de onthulling van een informant in extreem-linkse kringen aan. Met op de achtergrond de zee is in een korte video te zien hoe John van den Heuvel een man interviewt die zegt dat hij 25 jaar voor de inlichtingendienst heeft gewerkt. Dezelfde dag is de naam van de persoon in de video bekend: Paul IJsbrand Kraaijer. Vervolgens verschijnen er twee artikelen over het leven van Paul Kraaijer op 4 en 6 juni 2011.

In de weken die volgen gaat de discussie in de media en op internet vooral over de dubbelrol die Kraaijer al die jaren zou hebben gespeeld: journalist en informant. Er ontstaat ophef over zijn informantenrol en in Suriname, waar Paul thans woont, wordt hij door de journalistenvakbond en zijn werkgever aan de kant gezet. Vervolgens probeert Kraaijer nog zijn verhaal in boekvorm uit te brengen, maar als uitgevers geen interesse tonen, zet hij het op het internet. ‘Het dubbelleven van een AIVD-infiltrant/informant’ is in wezen een uitgebreide versie van de artikelen in De Telegraaf, veel nieuwe feiten staan er niet in.

lees meer

Paul Kraaijer kwam in juni 2011 uit de kast na vijfentwintig jaar voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten te hebben gewerkt. Kraaijer laat zich in twee paginagrote artikelen interviewen over zijn carrière. Buro Jansen & Janssen heeft het verhaal met grote belangstelling gelezen en heeft uit diverse hoeken reacties en aanvullingen gehad, maar heeft gekozen om terughoudend te zijn met een reactie. Het interview / artikel in de Telegraaf roept namelijk meer vragen op dan dat je er zinnige conclusies aan kan verbinden.

Zijn het waarheden, halve waarheden, verzinsels, leugens? Wat wil de Telegraaf met het verhaal, en wat wil de inlichtingendienst? Waarom treedt iemand na zoveel jaar naar buiten? Welke schade heeft hij ondervonden van een 25-jarig dubbelleven? Kraaijer schrijft zelf op de website van Villamedia.nl dat “de Telegraaf zaken nog wel eens uit het verband wil rukken of wil aandikken.” Kraaijer reageert op de passages in het Telegraaf artikel waarin gerefereerd wordt aan zijn rol als journalist. Zijn de andere opmerkingen van Kraaijer dan ook “uit hun verband gerukt of aangedikt”? En wat betekent dat voor het waarheidsgehalte van de twee reportages?

lees meer

Veelbelovend, voorspoedig, uitgebouwd

In Zoetermeer zal de Arabische lente met gemengde gevoelens bekeken worden. Niet dat de AIVD deze ‘black swan’ revoltes nu wel had moeten of kunnen voorzien, nee, men zal zich achter de oren krabben over hoe nu verder met het langzaam opgebouwde netwerk in de regio. Sinds halverwege negentiger jaren, met een enorme toename na 11-9, is na wapens, het inlichtingenwerk een van de verfijndere exportproducten van Nederland in de regio.

Het jaarverslag van 1998 geeft een uitgebreid overzicht van de AIVD-contacten in Noord Afrika en het Midden Oosten. In dat jaar werden de contacten met de Egyptische dienst uitgebouwd. ‘Veelbelovend’ noemde de AIVD de eerste contacten met de inlichtingendienst van Oman, waar het nu ook onrustig is. In 1998 verhuisde ook de AIVD-liaison van Ankara naar Amman, de hoofdstad van Jordanie. Volgens de AIVD is Amman immers gunstiger gesitueerd in de regio dan Ankara en dat biedt meer mogelijkheden tot het vergaren van informatie over proliferatie van massavernietingswapens en over radicale islamitische organisaties in de regio. Van het eerste is niet zo veel terecht gekomen bleek vorig jaar in het eindrapport van de Commissie Davids.

lees meer

In antwoord op een vraag over een inzageverzoek bij de AIVD werd gezegd dat de betreffende vraag in de ’Organisatie’ zou worden uitgezet. Het antwoord typeert de behoefte bij de dienst om als serieuze organisatie te boek te staan. Haar grote broer de Central Intelligence Agency (CIA) zal in het kader van de transatlantische band veel eerder tot de verbeelding spreken dan haar Britse, Franse of Duitse evenknie. Toch heerst er onzekerheid bij de ‘Organisatie.’ Zij liet in december 2006 door TNS NIPO een onderzoek uitvoeren naar de ‘Beeldvorming van het Nederlandse publiek over de AIVD.’

lees meer

Verbetering mogelijkheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onderzoek te doen naar en maatregelen te nemen tegen terroristische en andere gevaren met betrekking tot de nationale veiligheid

Geruisloos is op 17 maart jl. wetsvoorstel 30 553 door minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Piet Hein Donner, ingetrokken. Het wetsvoorstel, dat op 9 mei 2006 was ingediend en op 16 oktober 2007 door de Tweede Kamer was aangenomen lag al een tijd lang stil na forse kritiek in de Eerste Kamer. Minister Donner geeft aan dat deze kritiek de reden vormt voor het intrekken van het wetsvoorstel.

lees meer

“Oei”, zegt AIVD-woordvoerder Sander van Dam. Dat soort verzoeken zijn niet gebruikelijk. “Wij willen niet alle kandidatenlijsten naslaan”, benadrukt hij. Dan zou de AIVD een “te grote rol” krijgen in een democratie. “Er moet eerst een indicatie zijn voor een gevaar voor de integriteit van het openbaar bestuur.”

Van Dam wijst erop dat zijn dienst een “strak afgebakende rol” heeft, waarvan de bevoegdheden “tot achter de komma” geregeld zijn. Op eigen initiatief zal de dienst daarom geen onderzoek instellen. “We mogen niet eens naslag doen op internet.” Dan zou de dienst zich immers al ‘actief’ opstellen richting de politiek. “De partijvoorzitter is zelf verantwoordelijk voor de screening.”
NRC Handelsblad 12 november 2010

Toch blijkt het weer anders te liggen , zelfs dan we al eerder hier publiceerden.

lees meer

De AIVD ontwikkelt een zogenoemde Forward Defense strategie, inhoudende dat de AIVD, ook vanuit de binnenlandse veiligheidstaak, op offensieve en innovatieve wijze, in een zo vroeg mogelijk stadium actief wil anticiperen op (mogelijke) dreigingen teneinde deze in een zo vroeg mogelijk stadium actief te kunnen (laten) voorkomen of reduceren.

De jaarplannen van de AIVD zijn over het algemeen niet te uitgesproken. Stel je voor een inlichtingendienst die de rest van de wereld laat weten waar de pijlen het komend jaar op worden gericht. Not done!
Maar dit jaar zowaar toch een jaarplan voor 2011 dat de moeite van het bestuderen waard is. Het onderdeel dat de moeite waard is nader te beschouwen is het in juli vorig jaar geintroduceerde concept ‘ Forward Defense’ dat in het jaarplan een prominente plaats inneemt en nader ingevuld wordt door de AIVD.

lees meer

Van Dam wijst erop dat zijn dienst een “strak afgebakende rol” heeft, waarvan de bevoegdheden “tot achter de komma” geregeld zijn. Op eigen initiatief zal de dienst daarom geen onderzoek instellen. “We mogen niet eens naslag doen op internet.” Dan zou de dienst zich immers al ‘actief’ opstellen richting de politiek. “De partijvoorzitter is zelf verantwoordelijk voor de screening.”
NRC weblog 12 november 2010

Met onthullingen over het criminele verleden van het PVV Tweedekamerlid Eric Lucassen en de fraude door zijn collega James Sharp duikt in alle media de vraag op waarom potentiele leden van de Tweede Kamer niet gescreend worden door de AIVD.

lees meer

AIVD-jaarverslag:

“De looptijd van vier jaar is nodig om de AIVD (en de MIVD) in staat te stellen voor een langere termijn een inlichtingenpositie op te bouwen en te behouden.”

In dit laatste kwartaal van het jaar wordt traditioneel het aanwijzingsbesluit voor de buitenland (d-)taak van de AIVD en MIVD bekendgemaakt. Sinds 2002 hebben de diensten ook een taak om inlichtingen te verzamelen in het buitenland. Jaarlijks zou door middel van een aanwijzingsbesluit worden vastgelegd op welk soort van inlichtingen de diensten zich zouden gaan richten.

lees meer

BOF:
“Een gevaarlijke cocktail van verschillende maatregelen is op komst, waardoor de AIVD bijna onbegrensde bevoegdheden krijgt.”

Naar aanleiding van een analyse van Bits of Freedom gonst het al een tijdje van de berichten op internet over op hand zijnde onbegrensde mogelijkheden die de AIVD binnenkort gaat krijgen. Het kan natuurlijk zijn dat we iets gemist hebben, maar het lijkt erop dat in de discussie ‘bevoegdheden’ en ‘controle’ door elkaar worden gehaald.

Onbegrensde bevoegdheden heeft de AIVD eigenlijk al sinds de invoering van de WIV in 2002. In die wet zijn bevoegdheden als observeren, afluisteren, infiltreren, inzetten van agenten e.d. ruim geregeld. Deze bevoegdheden mogen worden ingezet tegen organisaties en personen die door de doelen die zij nastreven ernstige aanleiding geven tot het ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de democratische rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige belangen van de staat.

lees meer