Utrechts Nieuwsblad

De Filipijnse asielzoeker Nathan Quimpo kreeg onlangs van twee heren – agenten van de BVD en de CIA – duizend dollar aangeboden, als voorschot op het salaris dat hij als informant zou gaan verdienen. Quimpo is niet de eerste vluchteling die een baan als verklikker aangeboden krijgt. Een onderzoek van Buro Jansen & Janssen dat eerder dit jaar onder de titel De Vluchteling Achtervolgd werd gepubliceerd, toont aan dat de Binnenlandse Veiligheidsdienst stelselmatig vluchtelingen en asielzoekers benadert. lees meer

“De BVD-er gaf me een lange wollen winterjas, maar ik heb hem niet veel gedragen. Later heb ik alle knopen stukgeslagen om te kijken of er geen mikrofoontjes in zaten.”
De Binnenlandse Veiligheidsdienst benadert systematisch asielzoekers en vluchtelingen.
De Vluchteling Achtervolgd beschrijft en analyseert zeventig van dergelijke pogingen om organisaties van buitenlanders in Nederland en politieke strukturen in het land van herkomst in kaart te brengen.
De confrontatie met de geheime dienst vindt plaats op een moment dat de asielzoeker allerminst zeker is van een definitief verblijf in Nederland.
Buro Jansen & Janssen komt tot de conclusie dat de BVD gebruik maakt van informatie die verzameld is door de Vreemdelingendienst om informanten te werven. De BVD tracht op die manier organisaties van buitenlanders en vluchtelingen te controleren en te manipuleren.

Deze brochure is een bewerking van een onderzoek dat buro Jansen & Janssen in opdracht van het Landelijk Steunpunt Vluchtelingen uitvoerde naar pogingen van de BVD om onder asielzoekers en vluchtelingen informanten te werven.

lees meer

In januari 1991 werden in verband met de Golfoorlog een aantal Irakese vluchtelingen en asielzoekers door de BVD benaderd met vragen over mogelijke terroristische acties in Nederland. En dat terwijl deze mensen juist gevlucht zijn om zich te onttrekken aan de onderdrukking door het regime van Saddam Hussein.

Onder invloed van de oorlog bleek plotseling meer begrip te zijn voor BVD-benaderingen van vreemdelingen, vooral als zij afkomstig waren uit een Arabisch land. De bovengenoemde benaderingen zijn niet alleen onzinnig, ze zijn ook politiek gevaarlijk. Ze dragen slechts bij tot stemmingmakerij en stigmatisering van buitenlanders.

lees meer

Afschrikken is het parool

Het toelatingsbeleid van de Nederlandse overheid – meer beperkingen als reaktie op een toenemend aantal vluchtelingen – vergroot de onzekerheid van asielzoekers en biedt BVD-agenten meer mogelijkheden hen te recruteren als informant of infiltrant.
Het Nederlandse vluchtelingenbeleid kent twee poten. Elk jaar wordt een beperkt aantal vluchtelingen (de laatste jaren 500) uit opvangkampen van de Verenigde Naties uitgenodigd. Dit is de jaarlijkse bijdrage van Nederland aan het hervestigingsprogramma voor vluchtelingen van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN. In akute noodsituaties kunnen extra ‘kontingenten’ vluchtelingen opgenomen worden, zoals in 1979 in het geval van de Vietnamese bootvluchtelingen.
Naast de 500 uitgenodigde vluchtelingen komen echter duizenden mensen naar Nederland om asiel te vragen. Hun aantal is de laatste jaren fors toegenomen en bedroeg in 1990 zo’n 20.000. De Nederlandse overheid probeert zo min mogelijk asielzoekers toe te laten. Afschrikken is het parool.

lees meer

De veertien verhalen, die in dit hoofdstuk staan, zijn geselecteerd uit 70 benaderingen onder asielzoekers en vluchtelingen. Voor de beschrijving van de gebeurtenissen is vooral geput uit de interviews. Daarnaast is gebruik gemaakt van gesprekken met advocaten, familieleden en vluchtelingenwerkers. Ieder verhaal begint met een korte schets van de achtergrond van de betreffende vluchteling.
Voor veel betrokkenen vormt de publikatie van gegevens waardoor zij herkenbaar zouden kunnen zijn een groot probleem. Bij de keuze hebben we rekening moeten houden met de mogelijke gevolgen voor de vluchtelingen. Een aantal verhalen kon om die reden niet opgenomen worden.
In de verhalen zijn de namen van de vluchtelingen vervangen. Ook andere details, zoals data, zijn, indien dat noodzakelijk was, veranderd. De namen die de agenten van de Vreemdelingendiensten, de BVD en de PID opgaven zijn onveranderd gebleven.

lees meer

De Binnenlandse Veiligheidsdienst opereert het liefst onopgemerkt. Hoe minder de dienst verplicht wordt inzage te geven in de eigen praktijken, hoe beter. Eén en ander betekent dat het moeilijk is exact te achterhalen met welke intentie de dienst bepaalde activiteiten verricht.
De taak van de BVD staat omschreven in artikel 8 lid 2 van de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (wet IVD):
a. Het verzamelen van gegevens omtrent organisaties en personen welke door de doelen die zij nastreven, dan wel door hun activiteiten aanleiding geven tot het ernstig vermoeden dat zij een gevaar vormen voor de democratische rechtsorde, dan wel voor de veiligheid of voor andere gewichtige belangen van de Staat;
b. Het verrichten van veiligheidsonderzoeken ter zake van de vervulling van vertrouwensfuncties dan wel functies in het bedrijfsleven, welke naar het oordeel van Onze ter zake verantwoordelijke minister de mogelijkheid bieden de veiligheid of andere gewichtige belangen van de Staat te schaden;
c. Het bevorderen van maatregelen ter beveiliging van gegevens waarvan de geheimhouding in het belang van de Staat wordt geboden en van die onderdelen van de overheidsdienst en van het bedrijfsleven, welke naar het oordeel van Onze terzake verantwoordelijke minister van vitaal belang zijn voor de instandhouding van het maatschappelijk leven.”

lees meer

Veel vluchtelingen zijn bang dat informatie over hen terechtkomt bij de politie of de geheime dienst in het land van herkomst. Deze angst wordt vaak niet serieus genomen of als paranoia terzijde geschoven. Maar is de angst van deze asielzoekers wel zo misplaatst?
Om voor een vluchtelingenstatus in aanmerking te komen moet de vluchteling een zo compleet mogelijk beeld geven van zijn geschiedenis, zonder dat hij de garantie heeft dat die informatie uitsluitend en alleen voor de beoordeling van zijn asielverzoek gebruikt wordt. Daarnaast wordt zijn vluchtverhaal gecontroleerd in het land van herkomst, waarbij niet altijd even zorgvuldig te werk wordt gegaan. De BVD beschikt bovendien over een grote hoeveelheid informatie die voor de geheime dienst van het land in kwestie zeer interessant kan zijn. Contacten tussen inlichtingendiensten van verschillende landen kunnen voor de vluchteling een groot gevaar opleveren.

lees meer

Asielzoekers en vluchtelingen worden in Nederland systematisch benadert door de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Iedere vluchteling kan worden uitgenodigd voor ‘een goed gesprek onder vier ogen’ om informatie te verschaffen over familie, vrienden of landgenoten. De BVD gebruikt asielzoekers om organisaties van buitenlanders en politieke structuren in het land van herkomst, maar evengoed in Nederland, in kaart te brengen. Via asielzoekers die tot infiltratie worden aangezet tracht de BVD politieke organisaties te controleren of zelfs te manipuleren.
Het verzamelen van informatie met behulp van informanten en infiltranten is voor de politie- en veiligheidsdiensten zowel middel als doel. Elk stukje informatie brengt de organisatiestructuren, en de belangrijkste personen daarin, duidelijker in beeld. Daarnaast levert elk gegeven een beter gevuld dossier en wordt de kans op een volgende succesvolle benadering vergroot.

lees meer

Advocaten, hulpverleners en vluchtelingengroepen kunnen te maken krijgen met benaderde vluchtelingen. Door meer bekendheid met het onderwerp kunnen zij betere voorlichting geven over de praktijken van de BVD en PID en hun contacten met de Vreemdelingendienst en kunnen asielzoekers op de hoogte worden gesteld van hun positie en hun rechten.
De beste methode om benaderingen te doen mislukken is natuurlijk de inlichtingendienst een stapje voor te zijn. Asielzoekers moeten direct na aankomst in Nederland ingelicht worden over de praktijken van de Vreemdelingendiensten, de PID en de BVD. Maar dergelijke informatie, bijvoorbeeld in de vorm van een folder, betekent dat een asielzoeker weet dat zijn verhaal niet alleen bij de contactambtenaar van Justitie terecht komt maar óók bij de Nederlandse geheime dienst. Hij zal veel terughoudender worden met het verschaffen van gegevens over zijn achtergrond, met alle gevolgen van dien voor zijn kansen op een verblijfsvergunning.
Dit dilemma kan echter niet worden opgelost zolang de asielprocedure in handen blijft van Justitie en zolang de BVD zich blijft bemoeien met vreemdelingen.
Het blijft daarnaast van belang ervaringen met de inlichtingendienst bij elkaar te brengen en zo mogelijk openbaar te maken. Ook als het gaat om contacten die in het verleden hebben plaatsgevonden. Ieder nieuw geval geeft meer inzicht in de methoden die de verschillende diensten hanteren. Ook daarom kunnen deze Tips en Aanbevelingen handig zijn.

lees meer

De verwevenheid van de Vreemdelingendiensten en de PID, de voelsprieten van de BVD is niet van vandaag of gisteren. De angst voor ‘het vreemde’ stamt zelfs uit de 19e eeuw. Een blik op de historische oorsprong van de intensieve samenwerking.

Revolutionaire woelingen

Aan het eind van de vorige eeuw had de Nederlandse grensbewaking al de taak om buitenlanders die naar ons land kwamen te registreren. Doel was te voorkomen dat ‘revolutionaire woelingen’ uit de ons omringende landen, met name in Frankrijk en Duitsland, naar Nederland zouden overwaaien. Uit angst voor ‘chaos en communisme’ legden de ambtenaren, die belast waren met de grensbewaking, lijsten aan van politiek onbetrouwbaren en ‘revolutionairen’. Potentiële onruststokers kon op die manier de toegang tot Nederland als ongewenste vreemdeling ontzegd worden.

lees meer

In dit overzicht wordt het totaal aantal benaderingen uitgesplitst op jaartal, plaats (naam stad of provincie), plek (thuis, politiebureau of op straat) en nationaliteit. In het geval dat een asielzoeker tweemaal of vaker is benaderd, betreft het informatie over de eerste benadering.

lees meer

Uit Contrast, 9 november 2001

BVD krijgt asielzoekers aan de praat met beloften over verblijfsvergunning

In zijn ijver om terrorisme te bestrijden, misbruikt de BVD verblijfsvergunningen om asielzoekers aan de praat te krijgen. Daarnaast heeft de veiligheidsdienst onbeperkt toegang tot asieldossiers. Dat blijkt uit bevindingen van het onderzoeksbureau Jansen & Janssen.
Na de aanslagen van 11 september krijgt de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) een grote rol in de strijd tegen het terrorisme. De dienst wordt flink uitgebreid en krijgt meer middelen. Internationaal moet er nauwer worden samengewerkt met andere inlichtingendiensten en Europol. Nationaal moet de BVD informatie gaan leveren aan de politie.
Deze inspanningen van de BVD zullen zich in Nederland voor een belangrijk deel richten op asielzoekers en migranten. Wat zijn de gevolgen voor hen? Gaat de BVD netjes en eerlijk te werk? Maakt de veiligheidsdienst misbruik van de afhankelijke positie waarin mensen verkeren? Zijn er überhaupt regels waar de BVD zich aan moet houden? En wordt de dienst daarbij gecontroleerd?
Nu de roep om bestrijding van terrorisme luid klinkt, zijn dit niet de vragen die de politiek stelt. Maar wanneer wij niet willen dat iedere asielzoeker of migrant bij voorbaat verdacht is van betrokkenheid bij terrorisme, moet er wel gekeken worden naar de gevolgen van de inzet van de BVD op dit terrein. In de asielprocedure worden asielzoekers al doorgelicht door de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Als de BVD ze ook nog eens op een ondoorzichtige manier gaat screenen, zijn de gevolgen niet altijd te overzien.

lees meer

In januari 1991 werden in verband met de Golfoorlog een aantal Irakese vluchtelingen en asielzoekers door de BVD benaderd met vragen over mogelijke terroristische acties in Nederland. En dat terwijl deze mensen juist gevlucht zijn om zich te onttrekken aan de onderdrukking door het regime van Saddam Hussein. lees meer

Asielbeleid en de geheime diensten, De Vluchteling Achtervolgd

Afschrikken is het parool
Het toelatingsbeleid van de Nederlandse overheid – meer beperkingen als reaktie op een toenemend aantal vluchtelingen – vergroot de onzekerheid van asielzoekers en biedt BVD-agenten meer mogelijkheden hen te recruteren als informant of infiltrant. lees meer

veertien benaderingen, De Vluchteling Achtervolgd

De veertien verhalen, die in dit hoofdstuk staan, zijn geselecteerd uit 70 benaderingen onder asielzoekers en vluchtelingen. Voor de beschrijving van de gebeurtenissen is vooral geput uit de interviews. Daarnaast is gebruik gemaakt van gesprekken met advocaten, familieleden en vluchtelingenwerkers. Ieder verhaal begint met een korte schets van de achtergrond van de betreffende vluchteling.
Voor veel betrokkenen vormt de publikatie van gegevens waardoor zij herkenbaar zouden kunnen zijn een groot probleem. Bij de keuze hebben we rekening moeten houden met de mogelijke gevolgen voor de vluchtelingen. Een aantal verhalen kon om die reden niet opgenomen worden.
In de verhalen zijn de namen van de vluchtelingen vervangen. Ook andere details, zoals data, zijn, indien dat noodzakelijk was, veranderd. De namen die de agenten van de Vreemdelingendiensten, de BVD en de PID opgaven zijn onveranderd gebleven. lees meer