Campagne voor meer wegen

Naast zwaar gemotiveerde actievoerders uit alle windstreken van de UK, waren er delegaties uit alle Scandinavische landen (vooral ALF), Spanje, Italië, Frankrijk, Ierland, Duitsland, Griekenland, Australië, Amerika en zelfs een jongedame uit Kenia. De zogenaamde International Campaigns Forum beoogde in 75 minuten alle 18 aanwezige nationaliteiten een kans te geven om over acties in hun land te vertellen. De meeste campagnes gaan over de welbekende onderwerpen: bescherming van natuurgebieden en bedreigde diersoorten, verzet tegen nieuwe wegen en luchthavens, tegen vervuiling, tegen gebruik en misbruik van dieren en voor een beter leefmilieu. Ik heb ervoor gekozen een aantal eruit springende campagnes hier kort te bespreken.

In noord-west Australië ligt een uniek stuk jungle dat tot natuurgebied verklaard is. De overheid wil toestaan dat een bedrijf dit natuurgebied gaat exploiteren ten behoeve van het toerisme (vooral goed voor de aandeelhouders van dit bedrijf en de lokale economie). Het idee is om de toeristen middels een kabelbaan over en door het gebied te voeren. De fauna in dit gebied zou, zelfs op deze wijze (een pad door de jungle is geen praktische optie daar overgroeiing bijna dagelijks weggekapt zou moeten worden en omdat er op Australische bodem nogal wat diertjes voorkomen die zich tot de giftigste en meest agressiefste soorten ter wereld mogen rekenen), nog dusdanig gestoord worden dat voor een leefbare balans gevreesd moet worden. De Australische milieubeweging voert actie om dit natuurgebied te beschermen en deze toeristische attractie tegen te houden.

Kenia kent, althans momenteel, een heel andere situatie. Daar wil men juist meer verharde wegen. Dit land heeft niet veel meer te bieden dan toerisme en het land wil dan ook gezien worden als natuurbeheerder. Een betere infrastructuur betekent niet alleen dat er meer toeristen kunnen komen, maar ook dat de levensstandaard van de mensen in het land in directe zin toe zal nemen. De milieubeweging aldaar strijdt niet tegen de aanleg van nieuwe wegen. Zij richt zich, samen met de overheid trouwens, voornamelijk op illegale stropersactiviteiten, het bewust maken van de lokale bevolking dat men op langere termijn beter af is met (foto-)toerisme dan met het verkopen van een dierehuid of ivoor en op maatregelen om verwoestijning en ontbossing tegen te gaan. De milieubeweging in Kenia lijkt daarmee dus vooral een ontwikkelingshulpbeweging te zijn.

Wat dichter bij huis. De op de Gathering aanwezige Scandinavische delegatie bestond voornamelijk uit ALF-ers, wat staat voor Animal Liberation Front. Zij vertelden dat ze vorig jaar een succesvol jaar gehad hadden. Zo zou men in Zweden alleen al 1300 dieren bevrijd hebben (voornamelijk roofvogels), enkele slachterijen in de fik hebben gestoken, de auto’s van de zes rijkste Zweden in lichterlaaie hebben gezet en de jachthut van de Zweedse koning te hebben opgeblazen (letterlijk).

De aanwezige Duitsers vertelden over het verzet tegen de nucleaire afvaltransporten (een groot succes wat zeker herhaald zal worden) en over de problemen bij het verzet tegen een nieuwe snelweg ergens in het zuiden van het land. Daar probeerden actievoerders al enkele malen een bomen- en tunnelkamp op te zetten, maar werden hier iedere keer onmiddellijk met harde hand uitgezet. Het bos wordt door de overheid bewaakt en bouwmateriaal en gereedschap wordt onmiddellijk in beslag genomen. Men heeft sterke behoefte aan mensen die kunnen tunnelen. Voor de rest is men erg beducht voor de gedeeltelijk succesvolle pogingen van ecofascisten om de milieubeweging in Duitsland bij de bevolking zwart te maken. Een verdeel- en-heerstactiek waarbij de overheid betrokken zou zijn, zoals in de UK, wordt niet uitgesloten.

We should smash your head!

Tijdens de Gathering is er veel en over een uiteenlopend scala aan onderwerpen gediscussieerd. Een aantal discussies sprong er enigszins uit. Ik noem er hier een paar.
Earth First! staat, althans volgens een aantal pamfletten en artikelen, voor een los netwerk van groepen en individuen die zich verzetten tegen de destructie van de planeet en haar bewoners, hoofdzakelijk door directe actie. Hier is men het nog wel over eens. Over de vraag of er wel of niet geweld gebruikt mag worden bij dit soort acties bleek men het echter totaal niet eens te zijn. Zelfs het vernielen of saboteren van materieel, bouwconstructies etc. is niet een algemeen en door iedereen geaccepteerde vorm van actievoeren binnen Earth First!.
Deze discussie en de onderliggende agressie konden tijdens nabesprekingen bij het kampvuur nog wel eens tot gespannen situaties leiden. Zo stond ik op een avond bij een van die kampvuren toen drie jonge Scandinavische ALF-ers bijna slaags raakten met een Brit die, voordat hij bij de milieubeweging kwam, dik tien jaar bij de para’s gezeten had (van dit saillante detail waren de ALF-ers echter niet op de hoogte). De ALF-ers namen het de Brit meer dan kwalijk dat hij geen vegetariër was. Bijna exploderend van woede beten ze hem toe: ‘You are the enemy we are fighting, we should smash your head and kill you right here, right now!’, en meer van dit soort uitingen.
De Brit, aardig dronken op dat moment, reageerde eerst nog koeltjes ‘dat hij het recht had om geen vegetariër te zijn’ en dat hij ‘in zijn eigenwaarde gelaten wilde worden’, maar werd later zo uit z’n tent gelokt dat het bijna op een vechtpartij (met enigszins voorspelbare afloop) uitliep. Het is dat er nog iemand tussen kwam staan die de boel een beetje kon sussen. Nadat ze wat bekoeld waren heb ik nog enige tijd met ze gesproken. Het bleek dat ze meenden wat ze zeiden. Onder bepaalde omstandigheden, wanneer geweld het enige zou zijn waar het doelwit gevoelig voor zou zijn (als voorbeeld werden fascisten gebruikt), achtte dit groepje het toelaatbaar om geweld tegen personen te gebruiken, zelfs moord. Zij verklaarden sterke aanhangers te zijn van het principe ‘hit them were it hurts’. Of ze dit in de praktijk daadwerkelijk zouden uitvoeren blijft natuurlijk enigszins de vraag.

Er moest bloed vloeien.

Een andere discussie ging over wat men de ‘Overt/Covert Debate’ noemde. Moet je openlijke actie voeren, actie waarbij je van tevoren aangeeft wat je precies gaat doen, wie je bent, waarom je het gaat doen en vervolgens ook de verantwoordelijkheid neemt en de consequenties draagt voor wat er ter plekke gebeurt, of moet je bedekte, geheime actie voeren waarbij je niemand van tevoren inlicht, je doel uitkiest, je actievorm bepaalt, de actie uitvoert en deze met of zonder uitleg achteraf opeist, de consequenties probeer je te ontlopen en word je gepakt dan zeg je niets.
Vanzelfsprekend waren er aanhangers van beide actievormen te vinden. Er werd op een gegeven moment gesuggereerd dat beide vormen gelijktijdig plaats zouden kunnen vinden. In de UK echter, zijn actievoerders die een overt-action tegen een doel voerden echter (mede-)verantwoordelijk gesteld voor schade die voornamelijk door een gelijktijdige covert-action tegen datzelfde doel veroorzaakt was. Een situatie die hier sinds de massale arrestaties tijdens de Euroflop ook denkbaar is? Veel tijd werd ook besteed aan issues van feministische aard. De discussie ging dan meestal over de rolverdeling tussen man en vrouw binnen de beweging en tijdens campagnes, over de behoefte om women-only-activist-groups te creëren en over politiek en culturele correcte behandeling van vrouwen binnen de milieubeweging. Ook het issue van gemengde versus gescheiden kampen kwam ter sprake. In de VS zijn bijvoorbeeld Earth First! Gatherings geweest met twee fysieke kampen die een paar kilometer van elkaar lagen, één voor de mannen en één voor de vrouwen.
In Coalburn was een gedeelte van het kampement exclusief gereserveerd voor vrouwen. Dat het onderwerp van politiek correct taalgebruik bij een aantal aanwezigen toch bijzonder gevoelig lag, bleek toen twee incidenten tot middagvullende praatcirkels leidden waarbij de emoties hoog opliepen en als gevolg daarvan enkelen het kamp vroegtijdig verlaten hebben. Aanleiding van het eerste incident was overigens een cabaretvoorstelling waarbij een man een onschuldig bedoeld grapje maakte dat vervolgens door enkele vrouwen als uitermate bedreigend uitgelegd en ervaren werd. Excuses waren niet voldoende, er moest bloed vloeien.
Het tweede incident werd veroorzaakt doordat iemand zei dat die of die persoon in de UK-scene van Joodse komaf was. Het was volgens de persoon die zich aangesproken voelde irrelevant dit te vermelden en het zou getuigen van racisme en antizionisme, iets waarvoor op de Gathering natuurlijk geen plaats was.

Actie afgelast

Over de aandacht van de Engelse politie hadden we overigens niet te klagen (Oh wat zijn ze trouw…). Iedere dag werden we enkele malen vereerd met een helikopter die intimiderend rondjes draaiend boven het kamp hing. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat er aansluitend op de Summer Gathering, op 14 juni, een oefening gehouden zou worden voor een grote actie op de vijftiende. Jammer genoeg werd de actie op het laatste moment afgeblazen. Dit had overigens niet te maken met het feit dat de politie vanaf de 14de in groten getale aanwezig was en het gebied volledig afgegrendeld had (daar waren we wel doorheen gekomen). Uiteindelijk zijn we, als alternatief en anticlimax, onder het toeziend oog van de sterke arm een vijver gaan graven in de tuin van het Coalburn community-center (je had die gezichten eens moeten zien zeg!).
Resumerend: er was veel te leren, er konden veel contacten gelegd worden en er was voldoende ruimte voor gezelligheid en ontspanning. Een aanrader voor volgend jaar dus.

Terug in Nederland, terug in een andere realiteit. Zoals op televisie te zien is geweest is er bij Ruigoord een actiekamp conform Engels model opgezet. Groen Front! verzet zich op deze wijze tegen de aanleg van de Afrika-gifhaven. Ik denk dat alle hulp, zeker gezien de ontwikkelingen aldaar, welkom zal zijn. Wie weet, misschien een kans om onze reputatie in het buitenland weer wat op te vijzelen.

Marc W.