door Eric Timmerman
gepubliceerd in Ravage nr 2, 2 februari 2001
Onlangs werden in Amsterdam minstens twee mensen benaderd om de politie te voorzien van informatie over de plaatselijke kraakscene. Hoewel men zich uitgaf voor recherche c.q. Jeugd- en Zedenpolitie, ligt benaderingen door de Regionale Inlichtingendienst (RID) meer voor de hand.
De Amsterdamse politie heeft zich bij de ontruiming van de Kalenderpanden op 31 oktober van het vorige jaar nogal laten verrassen door de heftigheid van het verzet dat de krakers. Ook bij bezoeken van Vlaams Blokker Filip de Winter en Wereldbank topman Wolfensohn aan Amsterdam is het onrustig in de stad. Wanneer de top van het politiekorps, na kritiek van de toenmalige burgemeester Patijn, moet toegeven dat haar ‘informatiepositie’ niet meer zo goed is, kan je op je klompen aanvoelen wat er gaat gebeuren.
Begin december vindt de eerste benadering plaats. Een van de arrestanten van de politie-inval in kraakcafé ‘de Molli’, begin november, had verklaard dat volgens hem het gedrag van de politie (en één politieman in het bijzonder) destijds heeft geleid tot het uit de hand lopen van de situatie.
Ongeveer een week later krijgt hij thuis bezoek van twee rechercheurs. Zij zetten uitgebreid uiteen dat voorkomen moet worden dat de situatie tussen krakers en politie uit de hand gaat lopen. Er zijn volgens rechercheurs altijd best redelijke afspraken geweest, maar de laatste tijd lijkt er een nieuwe generatie krakers opgestaan die meer de confrontatie zoekt. Of meneer niet genegen is om, eventueel tegen betaling, de politie te voorzien van informatie over de Amsterdamse kraakbeweging? De benaderde wimpelt dit af en werkt ze snel de deur uit.
Cineak
Een maand later is het weer raak. Tijdens de herkraak van de kort daarvoor ontruimde Cineak op 7 januari vallen enkele arrestaties. Eén van hen wil een verklaring afleggen over het agressieve gedrag van de ME. Hij meldt dit door de intercom van z’n cel. Ongeveer twee uur later wordt hij opgehaald door twee agenten in burger – naar eigen zeggen van de Jeugd- en Zedenpolitie – en naar een apart kamertje geleid.
Zij zijn erg geïnteresseerd in een gesprek met hem omdat ze graag willen weten “Hoe het weer goed kan komen tussen de Amsterdamse politie en de krakers?”. Ook zij vertellen een zelfde verhaal over de dreigende geweldsspiraal enzovoort. Naast meer persoonlijke vragen proberen ze vooral informatie over de Amsterdamse kraakscene los te krijgen. Zoals over de reden van de herkraak van de Cineak en hoe die georganiseerd is, maar ook meer algemene informatie.
Zo zijn ze erg benieuwd naar de eeuwige ‘harde kern’ en ze willen natuurlijk erg graag weten wat er de komende tijd te gebeuren staat. En of er ook getraind wordt om acties uit te voeren. Niet echt nieuwe of verbazingwekkende vragen allemaal.
Wel is het opmerkelijk dat de Amsterdamse politie veel belangstelling heeft voor buitenlandse actievoerders. Blijkbaar heeft de Amsterdamse politie het idee dat de schermutselingen van de laatste tijd voornamelijk uit de koker van buitenlandse activisten komen.
Na een gesprek van zo’n drie uur komen de rechercheurs eindelijk to-the-point: ze willen graag dat hun gesprekspartner hen op de hoogte stelt als er iets te gebeuren staat. Dan weet de politie ook waar ze aan toe is en hoeft ze niet zo opgefokt te reageren. Want dat de politie opgefokt reageerde bij de ontruiming van de Cineak, daar zijn ze het natuurlijk roerend mee eens… Dit alles zou uiteraard ook in het belang van de krakers zijn.
Ze sluiten het gesprek af met de mededeling dat hij binnenkort gebeld zal worden: “Denk er maar eens goed over na of je dit contact met ons wilt behouden. We spreken dan af op een meer relaxte plek. Je moet het aan niemand anders vertellen, dat kan gevaarlijk voor je zijn.”
Wijzer
De benaderde zegt hen niets verteld te hebben. Hij heeft de nietswetende, geweldloze activist uitgehangen die niet echt op de hoogte is van de kraakscene. Uit nieuwsgierigheid over wat zij willen weten heeft hij met ze gepraat.
Het is de vraag of dit verstandig is. Ten eerste zul je van hen nooit iets nieuws te weten komen. Want dat ze bezig zijn om informatie over de kraakscene te verzamelen had iedereen kunnen bedenken. Daarbij is de kans groot dat je je verhoorders toch wijzer maakt dan de bedoeling is. Ongemerkt laat je toch kleine stukjes los, zonder het misschien zelf door te hebben.
Om een simpel voorbeeld te geven. Je zegt bijvoorbeeld: “Die vergaderingen, daar ga ik nooit naar toe”. Jij denkt dan dat je niks wezenlijks gezegd hebt, want je weet immers niks over die vergaderingen. Zij denken misschien wel: “hé er wordt dus wel vergaderd over acties”. Dit klinkt misschien als en futiliteit, maar meer van zulke gesprekken zullen hen op deze manier toch een aardig beeld kunnen geven van, in dit geval, de Amsterdamse kraakscene.
Het beste advies blijft dan ook: laat je niet verleiden tot een gesprek met politie of inlichtingendienst.
Ook benaderd? Laat het ons weten