Wat een vreemd artikel in De Gelderlander van zaterdag: ‘Actievoerders mochten centrum in vanwege vrijheid van meningsuiting’ in De Gelderlander.
Op de eerste plaats is de strekking van het artikel maar zeer ten dele waar. Daar komt bij dat alleen door of namens de burgemeester is gesteld dat de demonstratievrijheid is gerespecteerd. Als je het artikel tot het eind leest, blijkt wat anders. Verschillende mensen en organisaties blijken te vinden dat zij dat juist niet heeft gedaan: ‘De burgemeester heeft een grote groep demonstranten onnodig in gevaar laten brengen’. Het was logischer geweest dat in de kop van het artikel te zetten. Meeste stemmen gelden, zullen we maar zeggen.
De demonstratievrijheid is een grondrecht voor ons allemaal. De overheid mag daar niet zomaar op inbreken. Je moet een demonstratie wel vooraf aanmelden. Toestemming, laat staan een vergunning vragen, is er echter niet bij. Onze werkgroep heeft afgelopen week dan ook de burgemeester verzocht om bekend te maken dat tijdens demonstraties niet gecontroleerd wordt op gebiedsverboden. Dergelijke verboden zijn in de afgelopen maanden aan vermoedelijk tientallen Nijmegenaren, dus zeker niet alleen ‘actievoerders’, uitgedeeld. De burgemeester weigerde echter op deze wijze de demonstratievrijheid te respecteren. Alleen als mensen individueel om ontheffing vroegen, mochten zij demonstreren. Dat komt feitelijk neer op het vooraf vragen van een vergunning. Een vreemde gang van zaken. De gebiedsverboden in Nijmegen staan immers flink ter discussie. Zo’n verbod breekt nogal fors in op het recht op bewegingsvrijheid, ook een grondrecht van iedere burger. De rechter heeft er recent een geschorst en komt binnenkort met een inhoudelijk oordeel. Het zou redelijk geweest zijn om op dat oordeel te wachten en niet in de tussentijd hard op te treden. De burgemeester zelf heeft onlangs gezegd dat de regels voor die verboden flink verbeterd moeten worden.
Door met individuele ontheffingen te werken konden alleen die mensen daarvan profiteren, die via onze werkgroep tijdig te weten konden komen dat ontheffing mogelijk was. Een nogal willekeurige groep. Dat is vijf mensen gelukt en niet drie, zoals de krant meldt. De politie signaleerde bij de demonstratie twee mensen, die wel een gebiedsverbod hadden maar geen ontheffing. En dus niet vijf, zoals de krant zegt. Zij hadden blijkbaar om praktische of principiele redenen geen ontheffing gevraagd. Door veel andere aanwezigen is de politie gevraagd de demonstratievrijheid niet te frustreren en de mensen dus niet aan te houden. De politie deed dat, in opdracht van de burgemeester, toch.
Van slim en doordacht openbare-ordebeleid getuigt het politieoptreden dan ook niet. Het heeft meer weg van ondoordachte scherpslijperij. Dat de politie bij de demonstratie niet zou hebben geweten, wie wel of niet een gebiedsverbod had, omdat de actievoerders anoniem zouden zijn, is ook niet juist. De politie heeft immers foto’s gemaakt van alle mensen met een verbod.
Louis Seveke, Nijmegen,
Werkgroep Klachten Politieoptreden