Prikkelende vragen. Marcel Haenen heeft voor dit artikel een maand meegelopen met de districtsrecherche Den Haag West om alle details te weten te komen. Zou je denken. U herinnert zich waarschijnlijk nog dit artikel, waarin wordt uitgelegd hoe de verhouding politie-journalistiek  in 2016 ligt. Kort samengevat: De journalist vermeldt precies wat de politie wil zeggen, en anders geen medewerking. Dat is voor een rechtbank- of misdaadjournalist onwenselijk. Marcel Haenen schrijft al lang over/voor de politie en het wachten is tot hij eens en boekje opendoet over de mediamanipulaties van politiezijde. In elk geval had NRC er kennelijk een maand Marcel Haenen-budget voor over om dit artikel te laten schrijven. Of en hoeveel budget van politiezijde aan dit portret is besteed weten we niet.

Omdat we er van uit kunnen gaan dat de tekst direct voortkomt uit de politie-voorlichtingsdoctrine, krijgt de lezer een aardig inzicht in wat de politie op dit moment opportuun vindt om naar buiten te brengen.

‘Opsporing van strafbare feiten is onvoldoende’ lezen we meteen bovenaan, dat is mede de aanleiding voor het stuk. Maar veel wijzer worden we op dit punt niet. Strafbare feiten komen nauwelijks aan bod. Het begint met een actie van een arrestatieteam. Vier mensen worden aangehouden, onder meer in een rommelig huis waar tabak wordt gerookt uit een pot die op tafel staat en de was droogt op de overloop. Maar van welk delict de arrestanten worden verdacht staat nergens. Wel lezen we dat via de telefoontap de gezondheid van een van de arrestanten in de gaten wordt gehouden. Een hint naar de zaak Mitch Henriquez: er wordt gesuggereerd dat de Haagse politie rekening houdt met de gezondheid van arrestanten. In het stuk gaat het niet over strafbare feiten, maar over de aanpak van ‘criminelen’. Een niet in de wet omschreven, maar door de politie kennelijk toch goed herkenbare groep mensen, die met alle mogelijke middelen wordt dwarsgezeten. De schending van burger- en mensenrechten die dit met zich mee brengt wordt in het stuk niet benoemd. Conclusie: opsporing van strafbare feiten heeft geen extra aandacht, de politie blijft doen wat ze zelf het leukst vindt.

Haenen is aanwezig bij de briefing waar wordt gewezen op de nieuwe instructie: ‘Hoe om te gaan met hinderlijke vloggers?’ Dat is interessant, politie en vrije pers, vrije meningsuiting, wat zou er in die instructie staan? Wanneer is een vlogger volgens de instructie hinderlijk? Hoe zouden de politiemensen daar over denken? Haenen schrijft het niet op, of in elk geval komt het niet langs de politiecensor.

‘Veel politiemensen klagen over de werkdruk. Er is royaal meer misdaad dan het opsporingsapparaat aan kan. De politiek bedenkt bovendien steeds weer nieuwe prioriteiten, mopperen agenten. En er verdwíjnt nooit een taak. Rechercheren is daarom vooral selecteren. Welke zaken pak je op en welke middelen zet je in?’

Krijgen we nu inzicht in de prioriterings-systematiek die, ingevoerd in de jaren ’80 toen er nog veel strafbare gedragingen waren, sindsdien het oplossen van werkelijk gepleegde criminaliteit goeddeels onmogelijk maakt? Nee, niets daar over. Royaal meer misdaad? Hoezo? Misdaad neemt al jaren af, hoe kan de politie dan zoveel laten liggen?

Drie jongens overvallen een taxichauffeur, blijven in de buurt wachten, bellen een maaltijdbezorger en beroven ook deze als de politie net weg is. Recherche Den Haag West is er vier weken mee bezig en brengt het ‘netwerk’ van de drie in kaart. Netwerk? Zijn dat hun Facebook-, Snapchat-, Instagramvrienden? Zijn het de mensen die met hun smartphone in de buurt van de drie zijn geweest? Het wordt niet uitgelegd. Of waarom op deze ‘middelen’ zijn ingezet. Haenen vermeldt wel de afkomst van de jongens.

‘Het ‘afpaktarget’ van 875.000 euro is dit jaar in het district al gehaald maar er is behoefte aan extra informatie die kan leiden tot het in beslag nemen van nog meer crimineel geld en bezit zoals auto’s, sieraden en horloges.’

Kijk eens aan! Politiedistricten hebben ‘afpaktargets’. Dat is een heikel punt. Zonder tussenkomst van een rechter wordt van alles in beslag genomen, wat leidt tot grote schade bij de slachtoffers. De ombudsman wijdde er in augustus 2016 een vernietigend rapport aan. Wat vindt de recherche daarvan? Zijn ze na het ombudsman-rapport anders gaan werken? Het enige bezwaar van de politie dat wordt opgetekend is dat er misschien meer vergaderd zal moeten worden. Dat na de afschaffing van het boetequotum er weer een nieuw quotum is ingesteld dat uitnodigt tot misbruik is geen aanleiding er verder woorden aan vuil te maken. Misschien omdat het gaat over mensen die in een arme wijk opvallen met dure spullen. Hoe pak je crimineel vermogen aan in een rijke wijk? Daar heb je meer geld, auto’s, sieraden en horloges. Of zijn criminelen alleen mensen die tabak roken uit een pot op tafel, of met een bepaalde afkomst?

‘Toin (52) is met behulp van Israëlische apparatuur vooral bezig met het ‘uitlezen’ van computers en telefoons die in onderzoeken in beslag zijn genomen.’

Israelische apparatuur weer. Van Verint? Er wordt een kantoor gebouwd waar zes digitale rechercheurs zullen komen werken. Wat gaan die doen? Toin:

‘Gechargeerd zeg ik wel eens: over honderd jaar onderzoek je geen strafbare feiten meer, maar bekijk je waarom iemand zich aan de controle van het internet heeft onttrokken. Want je telefoon, je auto tot zelfs je koffieautomaat weet precies wat je doet. Straks wil de politie vooral weten waarom iemand zich niet laat monitoren.’

Gechargeerd = nu volgt een proefballonnetje. Omdat de criminaliteit maar blijft afnemen laat de politie de strafbare feiten helemaal vallen, een ontwikkeling die al is ingezet. En om toch iets te doen te hebben gaan ze iedereen altijd monitoren zodat ze bepaalde groepen mensen het leven zuur kunnen blijven maken.

Laten we hopen dat we over minder dan honderd jaar verlost zijn van deze disfunctionele organisatie die ten koste van veel geld de rechtsstaat om zeep helpt. Wat gaat het de politie aan waar ik ben of wat ik doe? Zijn ze bang dat ik een lastige vlog ga maken? Wie zit hier de taakomschrijving van de politie te veranderen? Kunnen we deze Orwelliaanse plannen ook democratisch wegstemmen?

De aanleiding voor deze advertorial, de zaak Henriquez, wordt niet genoemd. Dat was kennelijk te moeilijk.