12.9 Chauffeurs en eigen rijders
Soms smokkelen de chauffeurs willens en wetens. Ze worden
benaderd in het buitenland; in beruchte chauffeurscaf’s, op
parkeerplaatsen of gewoon onderweg. Internationale chauffeurs
hebben in het buitenland hun contacten opgebouwd en velen hebben er
een kennissenkring. In Marokko zijn bepaalde gelegenheden waarvan
iedereen weet dat daar de deals worden gemaakt, zoals het Seamens
centre in Casablanca. Vooral individuele chauffeurs, waaronder veel
eigen rijders, komen zo aan hun lading. Sommige eigen rijders staan
dagenlang in Marokko op een parkeerplaats, op zoek naar een
terugvracht. Bij de grotere ondernemingen zijn de terugladingen al
vooraf geregeld en loopt een chauffeur dus niet zoveel kans tegen
een smokkelvracht aan te lopen.
Maar ook in Nederland worden de contacten gelegd, soms gewoon in
een kroeg. Volgens een smokkelaar zijn in de caf’s niet alleen
chauffeurs te benaderen: hij legde er contact met een douanier.
Vooral noodlijdende ondernemers, waaronder veel eigen rijders,
worden benaderd voor smokkelvrachten. Het blijkt niet zo moeilijk
te zijn om verlieslijdende bedrijven op te sporen. Er zijn
efficintere methoden dan het plaatsen van een advertentie in een
dagblad. Uit gesprekken met chauffeurs komt duidelijk naar voren
dat ondernemers die ernstig in de rode cijfers duiken, niet zelden
bezoek krijgen van figuren die hulp aanbieden. Chauffeurs die
bewust werken voor smokkelfirma’s, worden in sommige gevallen zelfs
door de groep geholpen wanneer hen een bedrijfsongeval – als
detentie – overkomt, bijvoorbeeld door het betalen van de kosten
voor verdediging. Ook de familieleden van een gepakte smokkelaar
krijgt soms geldelijke steun uit een soort
solidariteitsfonds, zo blijkt uit politiebronnen.
Chauffeurs worden soms via koppelbazen voor drugstransporten
geworven. Er is n geval bekend uit de politiedossiers waarbij vier
mensen samenwerken in het ronselen van truckers. Zwartwerkers zijn
uiteraard gemakkelijker te manipuleren, want als ze praten vliegen
ze eruit en ze kunnen zich op geen enkel recht beroepen. Er is een
voorbeeld bekend van een koppelbaas die werkt met truckers die een
strafblad hebben: hij houdt controle over de chauffeurs omdat hij
weet dat ze elders niet aan de bak komen vanwege hun antecedenten.
Het bedrag dat chauffeurs verdienen met een drugstransport loopt
sterk uiteen: meestal gaat het om enkele tienduizenden guldens, met
een uitschieter naar 150.000 gulden per rit. De prijs is
afhankelijk van de waarde van de drugs en de hoeveelheid die wordt
vervoerd. Tegenwoordig sluiten transportondernemers vaak een
contract met hun chauffeur waarin deze verklaart niets
anders dan de vracht mee te nemen; bij ontdekking van smokkelwaar
is de ondernemer dan formeel van alle schuld ontheven. De chauffeur
draait ervoor op. Deze standaardcontracten worden onder andere door
Transport en Logistiek Nederland verstrekt. Soms weet een chauffeur
nergens van; op een parkeerplaats bij een chauffeurscaf wordt er
smokkelwaar onder de wagen geplakt of in de lading verstopt, en in
het land van bestemming weer opgehaald. De organisatoren van deze
vorm van smokkel beschikken over taktische informatie (rij-route,
aankomsttijd) van het bewuste transport. In 1993 werden in korte
tijd drie chauffeurs gepakt met grote pakketten synthetische drugs
die uitzendbureau is ingehuurd voor een vracht naar Marokko; bij de
grens werd drieduizend kilo hash gevonden in – met een magneet –
onder de wagen waren gehangen. FNV-Magazine bericht over een
chauffeur die via een de dubbele bodem van de wagen. Niet zelden is
de transportondernemer betrokken bij de smokkel, als tussenschakel
of als organisator. Soms is de chauffeur op de hoogte en deelt mee
in de winst. Maar in sommige gevallen is de trucker
slachtoffer.
Volgens het FNV heeft een chauffeur bijna altijd wel in de gaten
dat er iets niet klopt met een transport. De vakbond krijgt bijna
wekelijks meldingen binnen van chauffeurs die vermoeden dat ze een
verdachte vracht gaan rijden. Een chauffeur kan niet zomaar een rit
weigeren, want dan riskeert hij zijn baan. Wanneer de baas degene
is die de smokkelwaar in de wagen stopt, durft een chauffeur niet
te praten; de meldingen zijn dan ook vaak anoniem. Wanneer het er
sterk op lijkt dat een transport besmet is, kan de bond de melding
doorgeven aan de politie en gaat de rit gecontroleerd door. De
samenwerking met de politie in het buitenland is echter niet altijd
sluitend. Het is voorgekomen dat een chauffeur in Marokko alsnog
werd gearresteerd, terwijl de besmette vracht van te voren was
gemeld.