VI.4. Besluit
In dit hoofdstuk is de aandacht gevestigd op de wijzen waarop
bruggen worden geslagen tussen criminele groepen en de wettige
maatschappelijke omgeving. De door misdrijf verkregen gelden vormen
de belangrijkste schakel tussen beide werelden. In de wettige
wereld leveren sommige vrije-beroepsbeoefenaars deskundige adviezen
om misdaadgeld op een veilige manier te besteden. Bovendien dragen
de uitstraling van eerlijkheid en onafhankelijkheid van het ambt en
de waarde die wordt toegekend aan de bescherming van de
vertrouwensrelatie met de clint er aan bij dat de beroepsbeoefenaar
niet snel de verdenking op zich zal laden dat hij verwijtbaar
betrokken is bij het afschermen van misdaadgeld. Naast dergelijke
personen worden ook bestaande, op zichzelf legale juridische en
financile constructies gebruikt om misdaadgeld weg te sluizen in de
legale economie. Zo kunnen bijvoorbeeld de juridische en
economische eigendom worden gesplitst om het bezit van misdaadgeld
een schijnbaar legale status te geven.
De plegers van criminele grondfeiten krijgen dankzij deze
dienstverleners en het misbruik van constructies de mogelijkheid om
zich een weg te banen in de financieel-economische wereld. Niet de
door hen gepleegde feiten (drugshandel, wapenhandel, fraude) leiden
tot innesteling maar de illegaal verkregen vermogens. In hoofdstuk
II is gesteld dat het begrip georganiseerde criminaliteit treffend
de ongerijmdheid uitdrukt dat de samenleving met haar eigen wapens
wordt bestreden. Dit hoofdstuk is hiervan de illustratie, omdat
belangrijke maatschappelijke waarden, zoals de gepriviligieerde
positie van vrije-beroepsbeoefenaars, worden misbruikt om misdaad
te laten lonen.
Het is overigens de vraag of de metafoor van de innesteling van
de georganiseerde criminaliteit in de wettige samenleving wel
geheel hout snijdt. Immers de door de deskundigen ontworpen
strategien en de bestaande arrangementen kunnen namelijk ook zijn
gericht op het vermijden van contacten met het financile
stelsel en het juridische systeem. Het ondergrondse bankieren, het
verplaatsen van het geld naar landen met de minste controle en het
misbruik van de economische eigendom, zijn hiervan de meest
duidelijke voorbeelden. Zo beschouwd worden deze loopbruggen met de
wettige samenleving weer opgetrokken. Wat wij hier als het slaan
van bruggen hebben getypeerd, kan ook anders worden gekwalificeerd,
namelijk als het ondernemen van defensieve tegenmaatregelen tegen
de controlerende overheid. In deze zin vormt dit hoofdstuk een brug
naar het volgende, waarin offensieve acties van criminele groepen
contra de overheid worden beschreven.