9.2. Begripsbepaling
In de literatuur wordt het begrip witwassen uiteenlopend
gedefinieerd, maar in de kern komen alle definities toch op
hetzelfde neer: witwassen is het omzetten van de verborgen, niet te
verantwoorden herkomst van inkomsten in een wel te verantwoorden
herkomst. De definities lopen uiteen in de wijze waarop niet te
verantwoorden herkomst (wel/niet synoniem met illegaal?) en
vermogen (geld of ook onroerend goed?) worden geoperationaliseerd.
Ook in het bereik van de definitie treden verschillen op; in
sommige definities wordt witwassen expliciet in verband gebracht
met de georganiseerde misdaad; daarnaast wordt door sommigen het
gebruik van financile instellingen als een kenmerkend onderdeel van
de witwastransactie gezien (vgl. Mul, 1995, pp. 83-88).
In het kader van deze rapportage wordt witwassen (uiteraard) in
verband gebracht met de georganiseerde misdaad; voor het overige
wordt witwassen in ruime zin opgevat. Dat wil zeggen dat onder
witwassen ook de handelingen worden begrepen waarin met behulp van
bijvoorbeeld de overdracht van onroerend goed of aandelen, dat wil
zeggen zonder de inschakeling van financile dienstverleners,
herkomst van vermogen wordt verdoezeld en gewijzigd.
Dit laatste, het wijzigen van niet te verantwoorden herkomst in
een tegenover de fiscus en justitie wel te verantwoorden herkomst,
blijft ook voor ons de kern van het witwassen. Het doel van
witwassen is immers dat men in het legale betalingscircuit zonder
problemen over het verworven misdaadgeld kan beschikken.
Witwassen kan derhalve gedefinieerd worden als het geheel van
handelingen dat nodig is om gelden die afkomstig zijn van
criminaliteit een ogenschijnlijk legale herkomst te geven. De
handelingen die hiervoor nodig zijn, kunnen onderscheiden worden
naar verschillende fasen die zich, afhankelijk van de methodiek van
witwassen, in een bepaalde volgorde voor doen. Drie te
onderscheiden fasen in een witwasproces zijn de fasen van
implementatie, layering en integration, waarop in hoofdstuk 10
nader wordt ingegaan.