De BVD verdween daarmee echter niet van het toneel. Wel
kwam er de nodige kritiek op de dienst, kritiek die zich met
name richtte op het optreden ten tijde van de koude oorlog en
het gebrek aan openheid en controle. Velen waren nu van
mening dat ook de BVD toe was aan een herziening. Dit zou
tevens moeten leiden tot nieuwe wetgeving op het gebied van
inlichtingen-en veiligheidsdiensten.
In deze onrustige tijd was het zaak voor de BVD om met zo
min mogelijk kleerscheuren uit het politieke gevecht te
komen en dus kwam er een uitgebreide lobby. Onder aanvoe-ring
van toenmalig hoofd Arthur Docters van Leeuwen begon
de dienst met een waar mediao=ensief. Om het eigen
bestaansrecht veilig te stellen moest de BVD aantonen dat er
wel degelijk nog allerlei gevaren dreigden voor de
Nederlandse samenleving. Blijkbaar wist men de juiste snaar
te raken en beschikte men over de juiste contacten. De kritiek
op de dienst is min of meer verstomd, terwijl de taken en
bevoegdheden zijn of worden uitgebreid, het budget steeds
verder is verhoogd en er inmiddels zelfs aanzienlijk meer
mensen in dienst zijn dan zo’n tien jaar geleden.
Met de aanslagen van 11 september 2001 in New York en
Washington lijken ook de laatste critici van de BVD stilgeval-len.
Er is een nieuwe vijand opgestaan, het moslimfunda-
mentalisme, en een inlichtingendienst lijkt meer nodig dan
ooit. Naast pleidooien voor een algemene identi.catieplicht,
het opnieuw instellen van grenscontroles en meer politie op
straat, klonk er ook een roep om meer geld, personeel en
bevoegdheden voor de BVD. Als reactie op de aanslagen in de vs
kreeg de dienst er enkele tientallen miljoenen euro bij. Dit geld
zal met name gebruikt worden voor personeelsuitbreiding en
intensievere samenwerking met politie en buitenlandse dien-sten.
Hieruit blijkt dat het niet om een tijdelijke uitbreiding
gaat, want vooral het aannemen en opleiden van nieuw per-soneel
kost veel tijd. De discussie over het nut van een inlich-tingendienst
en het feit dat er toch ook wel wat ‘nare’ trekjes
aan zo’n dienst zitten, lijkt hiermee in n klap achterhaald.
Wij willen toch proberen, tegen haast alle stromen in, deze
discussie weer op gang te brengen, want een geheime dienst
houdt zich natuurlijk niet alleen met ‘echte’ terroristen bezig.
Dat was al zo in de tijd voor de val van de muur, toen de
BVD alles wat maar enigszins riekte naar communisme in de
gaten hield, dat is nog steeds zo, en dat zal in de toekomst ook
niet veranderen.
Dit boek richt zich met name op de nieuwe terreinen van
de dienst sinds de omslag in de jaren negentig. Boze taxi-chau=eurs,
georganiseerde misdaad, problemen in oude
stadswijken, voetbalsupporters, in.ltratie in grote geweldloze
milieuorganisaties of het in de gaten houden van een islami-tische
groepering waarvan de BVD zelf zegt dat het gaat om
een gematigde en op integratie gerichte organisatie, niets lijkt
de dienst te dol om zijn pijlen op te richten. Controle op
de AIVD (en andere inlichtingendiensten) is er nog steeds niet
of nauwelijks.
Met de aanslagen op 11 september 2001 is de wereld wel
veranderd, ook de wereld van inlichtingen-en veiligheidsdien-sten.
Het geven van meer geld en bevoegdheden aan een
geheime dienst zal vooral leiden tot een verdere verbreding van
zijn werkterrein en het in de gaten houden van nog meer men-sen
en groepen. Hopelijk zal, als de eerste emoties en oppor-tunistische
uitlatingen weer wat getemperd zijn, de discussie
wat inlichtingendiensten betreft ook daar weer over gaan.