Internet wordt als communicatiemiddel in toenemende mate door de meest diverse categorieën van criminelen gebruikt.  Het informatieverkeer kan namelijk veelal anoniem plaatsvinden en het ontdekken van een strafbaar feit of het leggen van een verband tussen strafbaar feit en dader is zeer moeilijk.

1 . Informatie over drugs/psychotrope stoffen op lnternet

Op lnternet is wetenschappelijke en specifieke medische informatie over geneesmiddelen, verdovende middelen of stoffen met een soortgelijke werking beschikbaar.  Te denken valt hierbij aan medische vakliteratuur, lexicons of wetenschappelijke studies. Voorts kunnen bijdragen worden gelezen waarin de persoonlijke ervaringen van gebruikers van deze drugs (geanonimiseerd) worden beschreven.  Deze zogeheten ervaringsrapporten zijn zeer levendig en meestal in spreektaal geschreven, zodat gemakkelijk vast te stellen is hoe de gebruiker zich vóór, tijdens en na het gebruik van een bepaalde drug heeft gevoeld.  Informatie over bijwerkingen en te verwachten schadelijke gevolgen is nauwelijks opgenomen.  Verder kunnen op lnternet overzichten worden geraadpleegd van Europese steden waar een bepaalde drug het gemakkelijkst te verkrijgen is, alsmede informatie over de te betalen prijzen.

2. Vervaardiging van drugs

a) Handleidingen voor samenstelling van drugs
Naast chemische basiskennis wordt via lnternet ook specifieke informatie verstrekt over de vervaardiging van verdovende middelen of andere producten die een vergelijkbare werking kunnen hebben.  Zo is het door Alexander Shulgin geschreven boek “PIHKAL – Phenethylamines I Have Known and Loved’ volledig op lnternet te lezen en kan het ook langs deze weg worden besteld.  Het bevat formules voor het samenstellen van 179 stoffen van het type amfetamine.  Als reactie op deze ontwikkelingen wordt in de Bondsrepubliek Duitsland thans een wetsontwerp uitgewerkt om alle technisch mogelijke en voor misbruik vatbare variaties (structuren) van vijf stamstoffen voor synthetische verdovende middelen (Phenetylamin, Tryptamin, Phenciclidin, Fentanyl en Methaqualon) wettelijk te regelen (generieke bepaling, resp. generieke beschrijving – cf. doc.  SCH/Stup (99) 2).
In dit verband dient rekening ermee te worden gehouden dat het door Alexander Shulgin geschreven boek TIHKAL (Tryptamines I Have Known and Loved) binnenkort, evenals het PIHKAL, ook op lnternet te lezen zou kunnen zijn.  Een aantal zeer werkzame stoffen uit het TIHKAL-boek is nu al op eigen homepages te lezen en ook bestelling van het boek is reeds mogelijk.  Naast het probleem van de amphetaminederivaten moet dus ook voor een zelfde ontwikkeling voor tryptaminederivaten worden gevreesd.
Voorts kunnen ook zogeheten “keukenrecepten” (aanwijzingen voor het samenstellen van stoffen) worden opgevraagd.  Daarmee kunnen ook personen met geringe scheikundige kennis eenvoudige samenstellingen (bijv. crack) “thuis op het fornuis” of in een eenvoudig laboratorium in de kelder maken.
Op lnternet vinden in nieuwsgroepen discussies of gesprekken tussen deelnemers plaats, waarbij in antwoord op bepaalde vragen tips voor het vervaardigen van drugs worden gegeven.

b) Precursoren/laboratoriumapparatuur
lnternet wordt door op grote schaal als reclamemedium gebruikt en nagenoeg alle grote firma’s bieden hun producten op lnternet aan.  Het is te allen tijde mogelijk chemische stoffen, vakliteratuur en de benodigde laboratoriumapparatuur – tot machines voor het maken van pillen toe – via lnternet te verkrijgen.  Zoals ook voor andere producten het geval is, bestaat er een soort tweedehandsmarkt en kan gebruikte laboratoriumapparatuur en andere apparatuur worden besteld.  Uit verklaringen van aangehouden personen alsmede uit politieel onderzoek is gebleken dat daders zich via lnternet infomeren bij welke chemicaliënhandelaren in hun eigen of in andere regio’s de benodigde stoffen het goedkoopst kunnen worden verkregen.  Vervolgens laten zij zich deze stoffen toesturen of gaan zij ze zelf ophalen.

3. Verkoop van gerede producten

Uit de evaluatie van in Duitsland bekende gevallen van vervaardiging van synthetische drugs is gebleken dat de daders meestal de beschikking hadden over computers met lnternet-aansluiting en daarvan ook gebruik maakten.
Door middel van E-mail kan de gebruiker al zijn zaken vanuit zijn woonkamer regelen.  Via E-mail of Online-Chat kan binnen een paar seconden informatieuitwisseling met personen over de gehele wereld plaatsvinden.  Zelfs een beginner kan een eigen homepage maken en daarop bijvoorbeeld illegaal geproduceerde goederen aanbieden.

B. Conclusies

1. Internationale maatregelen
Het groeiende probleem van het gebruik van lnternet bij en ten behoeve van criminele activiteiten – onder meer ook in samenhang met de vervaardiging en het gebruik van geheel synthetische drugs – is op internationaal niveau ook in de daarvoor bevoegde organen van de VN besproken (bijv. in de Commission on Narcotic Drugs – CND).
Tijdens de van 8 tot 10 juni 1998 te New York gehouden buitengewone vergadering van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over het werelddrugsprobleem (UNGASS) werd een actieplan inzake verbeterde bestrijding van drugs van het type amfetamine (ATS:  Amphetamine Type Stimulants) vastgesteld, dat onder meer met betrekking tot lnternet de onderstaande voorstellen bevat.
Met vertegenwoordigers uit de telecommunicatie- en softwaresector op nationaal, regionaal en internaal niveau zou overleg moeten plaatsvinden, teneinde het verwezenlijken van de volgende doelstellingen te bevorderen en te ondersteunen:
– zelfregulering bij de verspreiding van informatie over illegale drugs,
– het samenstellen van softwarepakketten (vooral voor jonge mensen) waarin op de gevaren van ATS-gebruik wordt gewezen en waarin een gezonde levensstijl wordt aangeraden.

Voorts dienen de Staten:
– open beklagprocedures in te richten;
– met service providers en de telecommunicatiesector overleg te voeren met betrekking tot methoden om offensieve drugsinformatie van lnternet te weren;
– gebruik te maken van moderne informatietechnologieën om informatie te verstrekken over de nadelige gezondheids-, sociale en economische gevolgen van ATS-gebruik.
– uitvoering geven aan het bepaalde in artikel 10 van het Verdrag inzake psychotrope stoffen van 1971 (betreffende het verbod op openbare reclame voor verboden drugs);
– de op dit terrein actieve internationale organisaties, zoals UNDCP, UNESCO, WHO, Interpol en de Werelddouaneraad (WCO) in een wereldomvattend zogeheten clearing house-systeem samen te brengen, dat precieze en actuele informatie over de verschillende aspecten van het ATS-vraagstuk kan bieden.

Ook op Europees niveau wordt door de bestaande gremia over dit probleem nagedacht.  Zo vond van 1 1 tot 13 mei 1998 te Rome onder de titel “The Internet and Technology in Drug Law Enforcement’ een internationaal seminar plaats, waaraan vertegenwoordigers uit negen landen deelnamen.
Op initiatief van Griekenland heeft de Horizontale Groep Drugs van de EU deze aangelegenheid tijdens zijn op 18 november 1998 gehouden vergadering besproken (Raadsdocument 12949198 – Cordrogue 70).  Daar de Commissie een lijvig rapport over het onderwerp “Internetcriminaliteit” heeft toegezegd, is de verdere behandeling van deze aangelegenheid uitgesteld.
Van de zijde van de EU zijn met Gemeenschappelijk Standpunt nr. 56/98 “tot vaststelling een communautair meerjarenactieplan ter bevordering van een veiliger gebruik van lnternet” stappen gezet om de verstrekking van illegale en schadelijke informatie via lnternet tegen te gaan.
De strafvervolgingsautoriteiten zouden in de toekomst meer gericht kennis moeten nemen van en rekening moeten houden met de volgende op internationaal niveau besproken probleempunten:

– gegevensversleuteling op lntemet
Bijv. PGP (Pretty Good Privacy): een in de vrije handel verkrijgbaar softwarepakket waarmee de afzender zijn persoonlijke gegevens kan versleutelen. Cryptografie: het onleesbaar maken van teksten door gebruik van andere tekens of karakters.
Steganografie: het verbergen van teksten in afbeeldingen met behulp van daarvoor bestemde software.
– anonimiteit op Intemet
Anonieme remailing- verzending van berichten via lnternetknooppunten die het adres van de afzender vervangen of verwijderen. Het natrekken van bezochte lnternetsites door zogeheten “cookies”, kleine softwarepakketten die vanuit lnternet naar de PC worden gezonden om een gebruiker die een bepaalde site vaker bezoekt, te herkennen.
– Hackers
Gegevensbeveiliging, het overwinnen van barrières, het kraken van codes en paswoorden “Network-flooding” of “spamming”: een systeem wordt met nutteloze informatie overvoerd, met het doel het op te blazen of tot stilstand te brengen.
– Mogelijkheden tot virtueel ingrijpen/camouflagetechnieken
Bij voorbeeld “spoofing”:  het oprichten van gelijksoortige netadressen en het omleiden van verkeer van het ene adres naar het andere, bijv. naar e-mails, websites en afzenderadressen. “Snifing”: het volgen van netwegen en gedeeltelijk afvangen van informatie.
– Mogelijkheden tot gebruikmaking van het netwerk als informatiebron
Bijvoorbeeld het lezen van dagelijkse persmededelingen, evaluaties van mailinglijsten, opvragen van de actuele stand van de wetgeving, toegang tot wereldwijde bibliotheken met vakliteratuur, “monitoring” van de op elk deel gebied aangeboden relevante informatie, etc.
– Moeilijkheden bij de beoordeling van de uit Intemet gehaalde informatie/verdenking in relatie tot wetgeving
Rechtshuipproblematiek: bijv. bij het onderzoeken van e-mailafzenders in het buitenland, bij het verzenden of opslaan van gegevens uit buitenlandse servers.  Het probleem dat in de wetgeving niet uitdrukkelijk gewag wordt gemaakt van het communicatiemedium lnternet.
Het probleem dat de leden van de rechterlijke macht en van het Openbaar Ministerie weinig ervaring hebben met wettelijke handhaving van strafbare feiten die verband houden met lnternet.

2. Overige maatregelen

Vastgesteld kan worden dat de talrijke mogelijkheden tot misbruik van lnternet weliswaar bekend zijn, doch vaak wegens falende technische mogelijkheden en nog verdere noodzakelijke instelling van politie-, douane- en justitieautoriteiten met het oog op een zinvol gebruik nog niet voldoende gecontroleerd resp. bestreden kunnen worden.  Vaak is het medium lnternet in de wetteksten niet expliciet genoemd, zodat de juridische voorwaarden voor de beoordeling van informatie uit lnternet, resp. het vergaren van informatie omstreden zijn
Het Duitse Voorzitterschap acht het noodzakelijk juist aan het binnen Europa groeiende illegale markt voor de vervaardiging van synthetische drugs paal en perk te stellen en op korte termijn maatregelen te treffen om in eerste plaats de omvang van dit relatief nieuwe fenomeen exact te beschrijven.
Dit kan als basis dienen voor een gefundeerde beoordeling van mogelijke tegenmaatregelen met betrekking tot de strafrechtelijke vervolging en samenwerking van de verschillende politie- en douanediensten in Schengen-verband.

Met het oog hierop doet het Voorzitterschap de navolgende voorstellen:
1 . De verscheidene op nationaal niveau met strafvervolging belaste autoriteiten van politie en douane zouden – voor zover dit nog niet is gebeurd – moeten worden verzocht in technisch en personeel opzicht mogelijkheden te scheppen om een voortdurende bewaking van lnternet met betrekking tot met drugs samenhangende delicten te waarborgen.
De bereikte resultaten van deze bewakingsprocedure kunnen als basis dienen voor het uitbouwen van wetgevingsinitiatieven of, wanneer deze reeds in voldoende mate bestaan, voor het starten van onderzoeksprocedures.  Voorts kunnen zij als basis dienen voor een gemeenschappelijke benadering van de Schengen-Staten.
2. Voorts verzoekt het Voorzitterschap de Partnerstaten om benoeming van gesprekspartners van politie en douane die deze taak reeds vervuilen of in de toekomst zullen vervullen.  Het resultaat van deze rondvraag zal door het Voorzitterschap in een permanent bij te werken lijst worden vastgelegd en aan de Partnerstaten ter beschikking worden gesteld.  Aldus dient onder meer een regelmatige informatie-uitwisseling, bijv. over gemeenschappelijke strategieën, geplande wetgevingsinitiatieven, “best practices”, etc. voorgesteld en mogelijk gemaakt moeten worden.  Naar het oordeel van het Voorzitterschap lijkt het van bijzonder belang te zijn dat een ruime informatie-uitwisseling tussen de nationale diensten van de Schengen-Staten die op het gebied van verdovende middelen verantwoordelijk zijn voor de bewaking van lnternet, in gang wordt gezet.

De door de Schengen-Staten verzochte gegevens dienen als volgt te worden aangeleverd:
1 land
2. naam van de contactpersoon
3. functie van de contactpersoon
4. naam en adres van de autoriteit
5. telefoon- en faxnummer
6. taal voor correspondentie