EDU Europol kreeg er enige nieuwe taken bij, waaronder:

• De ontwikkeling van het z.g. ‘Early Warning Systeem’, een nieuw mechanisme ten einde nieuwe drugs, veelal look-a-likes van XTC en andere synthetische drugs, tijdig te kunnen controleren middels wettelijke maatregelen. Europol zal hiervoor nauw samenwerken met het Europees Monitoring Centrum voor Drugs en Drugverslaving in Lissabon. Dit centrum wordt met relevante informatie gevoed door het z.g. REITOX netwerk. (‘Trimbos equivalenten’)
• De ontwikkeling van een z.g. ‘Drug Purity lndicator System’ in samenwerking met het Europees netwerk van gerechtelijke laboratoria.
• De ontwikkeling samen met de gerechtelijke laboratoria van een ‘Chemical Profiling System’, waarvan de data gelinkt zullen worden aan de data-base van het LOGO-project.

Het aantal zaken waarin om informatie verzocht werd nam voor de gehele EDU gedurende het verslagjaar toe van 2053 in 1996 naar 2608 in 1997. Het aantal door de Dutch Desk uitgezette verzoeken om informatie verdubbelde bijna ten opzichte van dezelfde vergelijkbare periode. (113 in 1996 en 208 in 1997) EDU Europol word betrokken bij 62 gecontroleerde afleveringen.

Vanaf 1-1 -97 heeft er een splitsing plaatsgevonden in zaken die voorheen werden gerubriceerd onder illegal immigration”. Thans worden deze verdeeld in ‘illegal immigration-” en ‘human beings’. Dit is gebeurd naar-aanleiding- van de uitbreiding van het mandaat van Europol i.v.m. kinderpornografie, i.c. smokkel cq misbruik van kinderen. Vrouwenhandel voor prostitutiedoeleinden wordt tevens gerekend tot het mandaat ‘human beings. Illegale grensoverschrijdingen met behulp van criminele organisaties wordt geacht te vallen binnen het mandaat ‘illegal immigration’.

In dit verband is vermeldenswaard dat er een enorme toename werd waargenomen van het aantal vraagstellingen inzake deze onderwerpen, namelijk 493 i.v.m. illegale immigratie en 81 i.v.m. mensensmokkel. Gedurende het jaar 1996 bedroeg dit totaal aantal 167! Later in dit verslag zullen de cijfers en interpretaties meer gepreciseerd worden.

Knelpunten welke bij de informatie uitwisseling werden ervaren waren in het bijzonder:

• Uitwisseling van gegevens gerelateerd aan communicatiemiddelen, waaronder geheime telefoonnummers en GSM nummers.
• De routing van informatieverzoeken, i.c. het gebruik maken van meerdere kanalen, zoals Europol, Interpol en het DLO netwerk.
• De acceptatie en begeleiding van rogatoire commissies. Deze onderwerpen worden het komende jaar nader bestudeerd.

De medewerkers van de Dutch Desk waren betrokken bij de voorbereiding en administratieve begeleiding van een aantal vergaderingen in het Europolhuis, waaronder:

• 7-2-97 1-daagse HENU-meeting’
• 20-2-97 ‘Maritime Intelligence meeting’
• 21-2-97 ‘Expert meeting stolen vehicles’
• 27-2-97 ‘Latin American meeting’
• 4-3-97 ‘Expert meeting Turkish criminal organisations’
• 18/19-3-97’HENU meeting’ * 27-5-97 ‘Turkish Crime meeting’
• sept HENU meeting
• Moneylaundering conferentie
• Intelligence model meeting
• Special techniques meeting

1.1 Algemeen Dutch Desk

De Dutch Desk ontving een aantal officiele bezoeken, waarbij presentaties werden verzorgd, w.o.

• 19-2-97 Mr. Joubert, Officier van Justitie op de Nederl andse Antillen
• 17-3-97 Een delegatie van de belastingdienst o.I.v. Mr. J. Van Lunteren, Directeur-Generaal van deze dienst.
• 7-4-97 VVD delegatie
• 25-4-97 LBOM en staande magistratuur
• 8-4-97 Stuurgroep 11. (NB)

NB. Tijdens een vergadering van Stuurgroep 11 welke werd gehouden in het Europolgebouw op 8-4-97, werd een presentatie verzorgd van een in Nederland geinitieerd onderzoek betreffende illegale immigratie en mensensmokkel , dat vertakkingen had naar de diverse lidstaten. De uitwisseling van informatie liep gedurende enige maanden via Europol. Tijdens het onderzoek waren een aantal knelpunten voelbaar, veroorzaakt bijvoorbeeld door verschillen in wetgeving en verschil van aanpak van zaken in de diverse lidstaten. Met name deze onderwerpen worden in de presentatie tot uitdrukking gebracht.

Op 29 januari vonden opnamen plaats door de NOS met betrekking tot de werkzaamheden van de Dutch Desk.

Activiteiten werden ontplooid in diverse werkgroepen,.

• Workshop ‘Inlligence model’ betreffende gebruik open bronnen, gepresenteerd door XXXXXX (gezwart door KLPD)
• Workshop Intelligence model’ betreffende omgaan met en uitwisseling van intelligence, gepresenteerd door XXXXXX (gezwart door KLPD)
• Werkgroep ‘Centre of Excellence’
• Werkgroep ‘TECS usergroep’
• Werkgroep ‘INFO-EX usergroup’
• Werkgroep ‘Nuclear Crime’ Een eerste strategisch rapport kwam in concept gereed.
• Werkgroep ‘Synthetische drugs’
• Redactie-commissie ‘Zuid-Amerika bulletin’
• Werkgroep ‘Moneylaundering’
• Werkgroep ‘Air Traffick’
• Werkgroep ‘Maritime intelligence’

In verband met toename van de werkzaamheden en onduidelijkheden t.a.v. verantwoordelijkheden en taken van ELO’s en Stafmedewerkers binnen de werkgroepen, worden de werkzaamheden in de werkgroepen thans nader gespecificeerd en gestructureerd.

Per 1 september 1997 werd de Dutch Desk versterkt met de komst van XXXXXX (gezwart door KLPD) liaison-officer/informatie-coordinator ten behoeve van de Unit Syntethische drugs. De sterkte van de Desk bestaat thans uit 4 liaison-officers (onder wie de FIOD I.o.), 2 informatie-verwerkers B en 1 coordinator.

2. UITWISSELING INFORMATIE/CIJFERS

In 1997 werden door Europol EDU 2608 zaken behandeld. Omdat alle zaken middels verzoeken om informatie bilateraal of multilateraal worden uitgezet genereerde het aantal zaken in totaal 8100 verzoeken om informatie. Daarop kwamen in totaal 9165 antwoorden terug. In 1996 bedroegen deze aantallen respektievelijk 2052, 6012 en 6543. – Dit betekent een toename ten opzichte van vorig jaar met ruim 25% t.a.v. het aantal in behandeling genomen zaken en een toename van circa 40% t.a.v. het aantal binnengekomen antwoorden

Duitsland en het Verenigd Koninkrijk waren met respectievelijk 668 en 474 geinitieerde zaken veruit koplopers.

2.1 Indelin- naar onderwerp

Het totaal aantal van 2608 was als volgt gerelateerd:

• 1593 aan drugs;
• 493 aan illegale immigratie;
• 227 aan moneylaundering;
• 8 aan nucleaire onderwerpen
• 206 aan autodiefstallen.
• 81 aan mensensmokkel

2.2 Indeling naar subject

Het aantal door EDU Europol behandelde informatie verzoeken kunnen naar onderwerp als volgt worden onderscheiden:

• 61 % drugs
• 9 % moneylaundering
• 19 % illegale immigratie
• 8% autodiefstallen
• 3% mensensmokkel
• In 8 gevallen werd informatie verzocht inzake proliferatie.

2.3 Indeling naar kwalificatie

Een verzoekend land kent een kwalificatie toe die het gewicht van de vraagstelling aangeeft. Er zijn geen duidelijke criteria vastgesteld en met de verschillende percepties van ‘zware of ernstige georganiseerde criminaliteit’ in de diverse Europese landen mag deze kwalitatieve toekenning dan ook niet als objectief worden beoordeeld. De 3 hierna te noemen categorieen worden door EDU Europol aangehouden:

Categorie 1: Eenvoudig verzoek, b.v. tenaamstelling kenteken of telefoonnummer.

Categorie 2: Meer gecompliceerd verzoek, waarbij aanvullende initiatieven van de ELO en zijn Europol National Unit cq analytische ondersteuning toegevoegde waarde geven.

Categorie 3: (Analytische) Ondersteuning en coordinatie van internationale onderzoeken. Gedurende het jaar 1997 werden de volgende kwalificaties toegekend:

• 82% categorie 1
• 12% categorie 2
• 6% categorie 3

Ten opzichte van 1996 is er een lichte toename te zien met betrekking tot vraagstellingen van eenvoudige aard.

2.4 Indeling bilateraal versus muitilateraal

Van het totale aantal van 2608 uitgaande informatieverzoeken over het jaar 1997 werd 70% bilateraal en 30 % multilateraal uitgezet. Over het jaar van 1996 waren deze percentages gelijkluidend.

2.5 Betrokkenheid Dutch Desk

In 1044 zaken van het totaal van 2608 was de Dutch Desk (mede)betrokken. (40%!) In 208 zaken was het initiatief van de Dutch Desk uitgegaan, 185 hiervan waren van eenvoudige aard, 24 meer gecompliceerd en 9 vergden intensieve coordinatie. De behandelde onderwerpen waren drugs (165) illegale immigratie (9) moneylaundering (17) gestolen auto’s (4) en mensensmokkel (12)

NB. Ter vergelijking: Gedurende het jaar 1996 werden door de Dutch Desk 113 zaken (lees: verzoeken om informatie) geinitieerd.

2.6 Door Dutch Desk ontvangen informatieverzoeken

De Dutch Desk ontving van de andere Europolpartners gedurende het afgelopen jaar 1044 verzoeken om informatie (Op een totaal van 2608 zaken! Dit resulteerde in een totaal van 1603, door de Dutch Desk verzonden antwoorden.

Net als in 1996 (toen 921 inkomende verzoeken) is Nederland veruit koploper voor wat betreft het aantal ontvangen verzoeken dat (mede) gericht was aan do Dutch Desk.

Zoals ook reeds aangegeven in het jaarverslag 1996 wordt dit hoge aantal naar onze inschatting mede veroorzaakt door het geografische gegeven dat Europol binnen Nederland gesitueerd is. Zo werden relatief veel bilaterale verzoeken, welke voorheen via andere kanalen werden ingestoken, ontvangen van de Britse en Duitse Desk.

2.7 Door Dutch Desk verzonden informatieverzoeken

De door de Dutch Desk in behandeling genomen 208 zaken resulteerden in 738 uitgezonden verzoeken om informatie. Deze uitgaande verzoeken resulteerden in een aantal van 853 ontvangen antwoorden. (NB Veel verzoeken worden multilateraal [461 uitgezet en leveren dus soms 14 antwoorden op een verzoek op!)

2.8 Totaal elektronische transacties

Het totaal zaken voor geheel EDU Europol (2608) genereerde in totaal 8100 verzonden en 9165 ontvangen elektronische transacties. Hiervan passeerden 4693 de Dutch Desk. (ruim 36%!)

3.0 ILLEGALE IMMIGRATIE / MENSENHANDEL

Naar aanleiding van de forse toename van vraagstellingen ter zake van bovenstaand onderwerp mogen de volgende nuanceringen meer duidelijkheid verschaffen. Het totaal aantal van 493 zaken betreffende ‘illegal immigration’ waren als volgt geinitieerd:

• Duitse Desk: 244
• Deense Desk: 88
• Zweedse Desk: 31
• Oostenrijkse Desk: 23
• Overige 11
• Desken gezamenlijk 107  (Dutch Desk 9)

Bij nadere beschouwing van de cijfers bleek dat de Belgische Desk 375 antwoorden had verzonden naar aanleiding van binnengekomen vraagstellingen. Bij verdere analyse bleek dat de Belgische Desk bilateraal van de Duitse Desk 120 verzoeken inzake ‘illegal immigration’ had ontvangen. Dit betrof een onderzoek in XXXXXXXXXXXXXXXX (gezwart door KLPD)

De Duitse Desk bevestigde dat dit eenmalig onderzoek de Europol statistiek aanzienlijk beïnvloed heeft Dit soort vraagstellingen zouden echter niet van structurele aard zijn.

Blijkens informatie van de Deense Desk is het vreemdelingentoezicht in Denemarken enigszins veranderd en toegespitst. Denemarken wordt beschouwd als een transitland voor de noordelijke landen.
XXXXXXXXXXXXXXXX (gezwart door KLPD)

De Zweedse Desk zet verzoeken uit inzake ‘illegal immigration’ welke veelal betrekking hebben op bepaalde modus operandi.
XXXXXXXXXXXXXXXX (gezwart door KLPD)

De Oostenrijkse Desk wordt geconfronteerd met vraagstellingen inzake illegale grensoverschrijdingen van XXXXXXXXXXXXXXXX (gezwart door KLPD)

3. ENIGE ONDERZOEKEN

Coördinatie vond plaats van de operatie ‘Cocktail’ een groot Italiaans onderzoek tegen de mafia en -gerelateerde subjecten in Rotterdam en Heerlen. Op 15 april werden in 6 EU landen circa 80 aanhoudingen verricht, waaronder 2 in Rotterdam.-De coordinatie van het geheel vond op Italiaans verzoek plaats vanuit de ‘operational room’ bij Europol. De zaak werd met veel aandacht van de media in de publiciteit gebracht Naar aanleiding van dit onderzoek werd nadien overleg gepleegd met het Landelijk Buro Openbaar Ministerie, gelet op de gewenste betrokkenheid van het O.M. bij dit soort onderzoeken. Duidelijk was dat de afstemming verbetering behoeft tussen de Dutch Desk en het LBOM enerzijds en tussen het lokale O.M. en uitvoerende diensten anderzijds.

4. PROJECTEN / BIJZONDERE TAKEN

De medewerkers van de Dutch Desk organiseerden met steun van de CRI de eerste ‘Dutch Night’ ten behoeve van alle Europolmedewerkers met partners en genodigden van het KLPD, DCRI en Departement van Justitie. De avond beoogde goodwill en verbetering van de onderlinge samenwerking en mocht als zeer geslaagd worden gezien. De opbrengst van een veiling rond het thema (‘oude Hollandse meesters’) kon worden overgemaakt naar een goed doel.

Ten behoeve van het Departement van Justitie.-werd onder de 14 andere liaisonoffices een inventarisatie gemaakt met betrekking tot de wettelijke regelingen en probleemstellingen rond de paddestoelen en de werkzame stoffen psylocibine en psylocine. De ontvangen antwoorden werden ter beschikking van het Departement gesteld met het oog op toekomstige wetgeving in Nederland inzake dit probleem.

Ten einde op het vakgebied ECO-drugs aktueel op de hoogte te blijven werd een studiedag ‘ECO-drugs’ in Utrecht bijgewoond-.

Deelgenomen werd in een voorbereidingscommissie voor het symposium ‘Synthetische Drugs’ te houden aan de Recherche school op 9 oktober a.s. Namens Europol zal een presentatie verzorgd worden inzake het ‘XTC-Logo-Project’, het ‘Amfetamine-Profiling-Projecten het ‘Early-Warning-System’

Een 1 lezing werd bijgewoond van XXXXXXXXXXXXXXXX (gezwart door KLPD)

5. CONCLUSIE

Een in het oog springende ontwikkeling van het jaar 1997 is de enorme toename van het aantal vraagstellingen inzake illegale immigratie en mensensmokkel, namelijk circa 20% van het totaal aantal zaken. In 1996 was dit nog slechts 8%. Van alle aan de Dutch Desk gerichte verzoeken om informatie betrof circa 11% dit onderwerp. Onder verwijzing naar de beschreven toelichting is deze excessieve toename niet van structurele aard, niettemin mag worden aangenomen dat het aantal vraagstellingen gerelateerd aan dit thema zal blijven stijgen.

Een andere duidelijke tendens is de toename van het aantal door de Dutch Desk uitgezette verzoeken, namelijk bijna een verdubbeling in vergelijking met 1996. Duidelijk is dat de Nederlandse opsporingsdiensten in toenemende mate vraagstellingen voor EU landen via de Dutch Desk laten verlopen. Hier dient aan te worden toegevoegd dat vrijwel alle verzoeken van eenvoudige aard zijn en dat de Dutch Desk nauwelijks enig inzicht heeft in de onderzoeken die gerelateerd zijn aan de vraagstellingen.

De beperkingen van de informatie uitwisseling via het Europolkanaal , zoals identificatie van gebruikers van communicatiemiddelen, doublures bij de routing van informatieverzoeken alsmede de co÷rdinatie en acceptatie van rogatoire commissies zijn thans nader geïdentificeerd en zullen de komende tijd een belangrijk onderwerp zijn van nadere studie ten einde deze beperkingen weg te nemen met inachtneming van de nationale wetgevingen.

‘s-Gravenhage, 30 januari 1998